حسین دهباشی مدیر دفتر تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، از آغاز فاز عملیاتی طرح تدوین «تاریخ شفاهی جمهوری اسلامی ایران» شامل گفتگو با سران سه قوه در همه دوره‌ها در این دفتر خبر داد و گفت: گفتگو با سران قوا، بخشی از پروژه تاریخ شفاهی جمهوری اسلامی است که با توجه به محدودیت‌هایی مالی و بودجه‌ای ما و همچنین شرایط سن و سال روسای قوا، ما این اولویت‌بندی را لحاظ کرده‌ایم و در مرحله نخست به سراغ این آقایان می‌رویم.
گفتگو با رئیس جمهوری معزول هم در دستور کار است
وی در پاسخ به این سوال که آیا در این پروژه با همه سران قوا در همه دوره‌های حیات جمهوری اسلامی برای تدوین تاریخ شفاهی آن دوره، گفتگو خواهد شد؟ عنوان کرد: بله، البته به عنوان مثال ما در حال حاضر برنامه‌ای برای مصاحبه با آقای ابوالحسن بنی‌صدر نداریم اما در چشم‌انداز کلی پروژه البته در فازهای بعدی، ما حتی مصاحبه با اولین رئیس جمهور وقت جمهوری اسلامی را که برکنار هم شد، در دستور کار خودمان داریم.
دهباشی با بیان اینکه ما در حال حاضر به صورت موازی پروسه گفتگو با ۵، ۶ نفر از روسای قوا را پیش می‌بریم، افزود: این آقایان شامل سه رئیس جمهوری اخیر و همچنین آیت‌الله محمد یزدی رئیس اسبق قوه قضائیه، هستند که گفتگوهای اولیه را با آنها انجام داده‌ایم و کارهای مربوط به برنامه‌ریزی و زمان‌بندی مربوط به انجام گفتگو را هم تنظیم کرده‌ایم.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه این گفتگوها برای تدوین تاریخ شفاهی جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد، لذا زمانی انجام می‌شود که دوره ریاست آقایان در هر یک قوا به پایان رسیده باشد تا به نوعی کارنامه آن دوره ثبت شده باشد. از این جهت مصاحبه با روسای فعلی قوای سه‌گانه، در دستور کار این پروژه در مقطع کنونی نیست.
اتمام فاز مصاحبه با حلقه اصلی اطرافیان چهار رئیس قوه
مدیر دفتر تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پاسخ به این سوال که آیا در حال حاضر وارد گفتگو با سه رئیس جمهور قبلی و رئیس اسبق قوه قضائیه شده‌اید یا خیر؟ گفت: مراحل مقدماتی این گفتگوها و مطالعات پیشینی مربوط به آنها انجام شده است. منظور از تحقیقات و مطالعات پیشینی، این است که هر آنچه که در مطبوعات، سخنرانی‌ها، کتاب‌هایی که خود این آقایان منتشر کرده‌اند، یادنامه‌ها، گزارش‌های دولتی، مطبوعات خارجی و هر آنچه برای این گفتگوها موجود باشد، مطالعه می‌کنیم تا سوالاتمان از آنها جامع‌تر باشد.
وی افزود: غیر از این کار، ما از همکاران و منتقدان درجه اول آن افراد در دوره مسئولیتشان هم اطلاعات می‌گیریم و از آنها می‌پرسیم که اگر شما به جای ما به عنوان پرسشگر این پروژه بودید، چه سوالی از این افراد می‌پرسیدید؟
به گفته دهباشی، در این پروژه و برای تکمیل این بخش از مطالعات پیشینی قبل از گفتگو با هر یک از روسای قوا، به طور متوسط با حدود ۲۰ تا ۳۰ نفر گفتگوهای ۲ تا ۳ ساعته انجام خواهد شد که خروجی آن، مکمل مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای طرح تدوین «تاریخ شفاهی جمهوری اسلامی ایران» خواهد بود که این مصاحبه‌ها در حال حاضر رو به اتمام است.
به دلیل مشکلات بودجه‌ای، هنوز وارد گفتگو با روسای قوه مقننه نشده‌ایم
وی ادامه داد: البته در مورد قوه مقننه، ما هنوز وارد فاز اجرایی گفتگو با روسای این قوه از ابتدای استقرار نظام جمهوری اسلامی نشده‌ایم که دلیل آن هم مشکلات تدارکاتی و بودجه‌ای خودِ ما بوده است.
دعباشی ادامه داد: البته مراحل مطالعات و جمع‌آوری اطلاعات برای آغاز این گفتگوها، در حال انجام است. به طور کلی، تدوین تاریخ شفاهی برای هر دوره، منحصر به رویدادهای همان دوره نیست و لذا این گفتگوها از ابتدای زندگی آقایان تا زمان حال را دربرمی‌گیرد اما با تاکید بر دوره مسئولیت آنها.
علاقه‌مندیم با مقام معظم رهبری هم درباره ریاستشان بر قوه مجریه گفتگو کنیم
مدیر دفتر تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پاسخ به این سوال که آیا در تدوین «تاریخ شفاهی جمهوری اسلامی ایران»، گفتگو با مقام معظم رهبری هم که به مدت ۸ سال ریاست قوه مجریه را بر عهده داشته‌اند، در دستور کار قرار دارد یا خیر؟ گفت: خیر، با وجود اینکه این باعث نهایت افتخار برای ما بود که با ایشان گفتگو کنیم اما از آنجا که ایشان به طور جداگانه از طریق دفتر حفط و نشر آثارشان، این کار را انجام می‌دهند، ما وارد گفتگو با ایشان نشده‌ایم.
وی تأکید کرد: اگر زمانی زمینه این کار فراهم شود، ما خیلی علاقه‌مند هستیم که به عنوان یک پروژه مکمل در کنار سایر آثاری که دفتر ایشان منتشر کرده و یا در دست انتشار دارد، اقدام کنیم.
دهباشی که پیش از این پروژه تدوین تاریخ شفاهی عصر پهلوی دوم را نیز در همین دفتر سرپرستی کرده بود، ضمن تاکید بر مستقل بودن هر یک از این دو پروژه، گفت: بیشترین تاکید در پروژه‌های تاریخ شفاهی، اصرار بر ثبت خاطرات است چرا که همواره این نگرانی وجود دارد که شرایط دسترسی به منابع و سوژه‌های اصلی از بین برود و لذا در این قبیل پروژه‌ها تعجیلی برای انتشار خاطرات وجود ندارد.
وی افزود: در مورد آن پروژه هم ما بنایی برای انجام گفتگویی علاوه بر آن ۶۰ گفتگو نداشیم که خوشبختانه انجام شد و در واقع تاریخ آن دوره تدوین شد و تاکنون هم چهار مجلد از آن به صورت کتاب منتشر شده است.
نظر شما