خبرگزاری مهر،گروه بین الملل- وحید پورتجریشی: قیمت نفت طی یک دهه اخیر تا کنون به شدت دستخوش تغییرات عجیبی قرار گرفته است. حتی قیمت این ماده گرانبها از چند سال پیش به این سو آنقدر روند صعودی عجیبی داشته که قیمت نجومی آن، برای مدت ها همگان را به خود خیره کرده بود.
اما قیمت طلای سیاه، پس از مدتی به حال رکود درآمد و پس از آن نیز سیر نزولی خود را آغاز کرد. سوال اینجاست که چه عواملی باعث سیر صعود و یا نزولی نفت طی این چند سال اخیر شدند؟ آیا امکان اینکه قیمت ها مجددا رو به افزایش بگذارند وجود خواهد داشت؟
در همین راستا خبرنگار مهر سوالاتی را از «روبرتو اف. آگویلرا»، استاد دانشگاه کورتین استرالیا و نویسنده کتاب «قیمت نفت» که به تازگی توسط «انتشارات دانشگاه کمبریج» منتشر شده مطرح کرده که در ادامه می آید.
*افزایش قیمت نفت از چه زمانی آغاز شد؟
افزایش قیمت نفت طی ۴۰ سال گذشته واقعا تماشایی بوده است. قیمت نفت بین سالهای ۷۲-۱۹۷۰ و ۱۳-۲۰۱۱ در مجموع حدود ۹۰۰% افزایش داشته است. این در حالیست که قیمت جهانی فلزات در طول این مدت تنها ۶۸% افزایش را شاهد بوده است. اما به نظر می رسد که این افزایش شدید قیمت به روزهای پایانی خود نزدیک شده و متوقف خواهد شد.
*دلیل اصلی این افزایش قیمت چه بوده است؟
به نظر من افزایش قیمت نفت بیشتر از آنکه مربوط به عوامل اقتصادی باشد، ریشه در مسائل سیاسی داشته که منجر به رشد نا متوازن تولید نفت و فشار بیش از حد برای افزایش تولید این ماده شده است.
*چرا فکر می کنید که روند افزایشی قیمت ها متوقف خواهد شد؟
تقریبا از ده سال قبل، انقلاب کشف نفت های شیل (نفت شنی) منجر به ایجاد دگرگونی عظیمی در شیوه تولید متداول تولید نفت شد. در آمریکا، کشف این شکل جدید از نفت منجر به افزایش ۷۳% تولید نفت بین سالهای ۲۰۱۴ – ۲۰۱۰ شد. البته مشکلاتی هم بر سر استخراج نفت شیل از جمله نوپا بودن این صنعت و مقررات زیست محیطی وجود دارند. اما توان تولید زیاد این نوع نفت می تواند منجر به توانا شدن این صنعت جدید در رقابت با شیوه متداول تولید آن در آینده شود.
*آیا منابع این نوع نفت فقط در اختیار آمریکا است؟
به لحاظ زمین شناختی، آمریکا تنها دارنده این منابع نفتی نیست. نقشه فعلی و البته ناقص زمین شناسی این منابع نفتی نشان می دهد که آمریکا تنها ۱۷% از این نوع منبع نفتی را در اختیار دارد. و بخش اعظمی از این منابع نفتی در مناطق مختلف جهان پراکنده است. از آنجا که اساسا منابع تولید این نوع نفت انحصاری نبوده و بسیاری از کشورهای دیگر هم دارای این منابع نفتی هستند، دامنه این انقلاب (نفتی) به برون از مرزهای آمریکا نیز خواهد کشیده شد. بر اساس محاسبات ساده و روش های علمی، ما به این نتیجه رسیده ایم که ظرفیت تولید این نوع نفت در خارج از مرزهای آمریکا تا سال ۲۰۳۵ به ۲۰ میلیون بشکه در روز برسد. خروجی این شیوه جدید در تولید نفت منجر به ایجاد یک رکود و کاهش قیمت زیاد در قیمت این ماده طی سالهای آینده خواهد شد.
*تاثیر این انقلاب نفتی بر اقتصاد کشورهای نفتی چه خواهد بود؟
گسترش این انقلاب به سراسر جهان و ادامه کاهش قیمت نفت، آنطور که ما بررسی کرده ایم، منجر به کاهش درآمد عمومی کشورهای نفتی شده و در مقیاس کلان نیز اقتصاد جهانی را نیز متحول خواهد کرد.
*آیا تنها علت کاهش قیمت، اکتشاف و تولید نفت شیل است؟
مساله تولید نفت شی تنها یک سر این ماجراست. اما سر دیگر آن مربوط به سیاست های اخیر آب و هوایی جهان و لزوم کاهش تولید و مصرف سوخت های فسیلی است. ادامه این روند مصرف سوخت های فسیلی هزینه بسیار زیادی را متحمل جهان خواهد کرد. به همین علت نیز میزان تقاضای این نوع سوخت رفته رفته در جهان کاهش خواهد یافت که همین امر منجر به کاهش بیش از پیش قیمت نفت خواهد شد.
*آیا این کاهش تقاضا تاثیری بر مسائل سیاسی و روابط میان دولت ها هم خواهد داشت؟
وفور نفت ناشی از این انقلاب جدید منجر به ایجاد تغییرات وسیعی در روابط سیاسی بین المللی خواهد داشت. به نظر من مداخله سیاسی خارجی در امور کشورهای نفتی و لزوم کنترل شرایط سیاسی آنها به شدت کاهش خواهد یافت. به عنوان مثال، حضور دیپلماتیک و نظامی آمریکا در خاورمیانه زیر سوال خواهد رفت و وابستگی این کشور به نفت منطقه نیز به شدت کاهش خواهد یافت.
نظر شما