تسطیح بخشی از منظر بنای ثبت جهانی/ مانور در چند متری باغ شاهزاده

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: استان کرمان در زمینه تعداد پرونده ثبت جهانی در کشور رکورددار است پرونده های جهانی کرمان شامل ارگ بم، باغ شاهزاده ماهان، روستای صخره ای میند، کویر لوت و قناتهای کرمان می شود، این داشته های گردشگری در حالی می تواند سکوی پرتابی برای توسعه صنعت گردشگری در استان باشد که روز گذشته انتشار خبری مردم کرمان را بهت زده کرد و آن تخریب بخشی از منظر باغ شاهزاده در چند متری دیوارهای این بنا بود.

تسطیح پوشش گیاهی آن هم در چند متری پشت دیوارهای باغ شاهزاده ماهان که بنایی ثبت جهانی است علامت سوالی در خصوص چرایی این تخریب در ذهن هر بیننده ایجاد می کند که جواب آن هنوز از سوی مسئولان ذی ربط داده نشده است.

گفته می شود این تسطیح در سطح چند هکتار روی داده است و دلیل آن نیز برگزاری مانور سه روزه توسط هلال احمر بوده است.

این در حالی است که مطابق با قوانین یونسکو حراست و محافظت از بناهای ثبت جهانی امری ضروری است که باید توسط متولیان این امر در هر پرونده ثبت جهانی با جدیدت دنبال شود و در غیر این صورت بنای مذکور در فهرست آثار در معرض خطر قرار می گیرند این داستان دقیقا تکرار قصه پرونده ثبت جهانی ارگ بم است که برای مدتی این بنا را در خطر خروج از فهرست آثار جهانی یونسکو قرار داد.

حراست از پوشش گیاهی و همچنین منظر بنای تاریخی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است

از سوی دیگر در استانی مانند کرمان به دلیل خشکسالی حراست از پوشش گیاهی نیز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

طی سال های اخیر بروز پدیده گرد و غبار یکی از مشکلات عمده در استان کرمان محسوب می شود که یکی از مهمترین عامل جلوگیری از بروز این پدیده وجود پوشش گیاهی بومی است، هر چند که در تسطیح صورت گرفته درختان گز قطع نشده اند اما پوشش گیاهی غالب منطقه که بوته های گیاهی است از بین رفته و زمین کاملا صاف شده است.

در کنار از بین رفتن بخشی از پوشش گیاهی بومی و منظر بنای تاریخی در صورت بروز کوچکترین وزش باد در منطقه شاهد بروز گرد و غبار و مزاحمت برای گردشگران خواهیم بود، این در حالی است که باغ شاهزاده هر ماه پذیرای هزاران گردشگر خارجی و داخلی استدر کنار از بین رفتن بخشی از پوشش گیاهی بومی و منظر بنای تاریخی در صورت بروز کوچکترین وزش باد در منطقه شاهد بروز گرد و غبار و مزاحمت برای گردشگران خواهیم بود، این در حالی است که باغ شاهزاده هر ماه پذیرای هزاران گردشگر خارجی و داخلی است.

پیگیریهای خبرگزاری مهر در خصوص دلیل عدم جلوگیری از تخریب منظر بنای تاریخی در حالی به جایی نرسید که مسئولان محیط زیست، منابع طبیعی و میراث فرهنگی از عدم صدور مجوز برای تسطیح در حریم باغ شاهزاده خبر می دهند و می گویند این اتفاق بدون هیچ گونه مجوزی صورت گرفته است و در حال بررسی وضعیت موجود هستند.

محسن روحی، معاون میراث فرهنگی استان کرمان در خصوص اقدام انجام شده در مجاورت باغ شاهزاده به خبرنگار مهر گفت: حفظ منظر و حریم باغ مهم است اما بیشتر در حوزه ساخت و سازها، ابنیه، نصب دکلهای و در انتها درخت کاری و کشاورزی مورد توجه است.

وی گفت: البته کندن بوته ها تاثیری در منظر بصری محیط و اطراف باغ دارد اما خدشه ای به پرونده وارد نمی کند و خوشبختانه قابل احیاء و جبران است البته بهتر بود این مسئله هماهنگ می شد.

روحی ادامه داد: اتفاقا چند روز قبل حضوری از همکاران دفتر ثبت جهانی سئوال کردم که ایا می شود برای رفاه حال گردشگران و مردمی که از زیر درختان پشت باغ استفاده موقت دارند سکو کوتاه یا سرویس بهداشتی ساخت که جواب منفی بود فقط در حد مبلمان و نصب سطل زباله که قابل حمل و جابجایی باشند می شود مساعدت کرد آن هم بر اساس طرح میراث می توان ورود پیدا کرد.

یکی از حساسیت ها در خصوص بناهای تاریخی لطمه به صنعت گردشگری است در این خصوص معاون گردشگری میراث فرهنگی و فعال محیط زیست استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: کف تراشی و از بین بردن پوشش گیاهی که شکست لایه های سطحی خاک و آسیب افق A  را در پی دارد نباید به این راحتی انجام پذیرد.

محمد جهانشاهی گفت: به ویژه در مناطق خشک که عامل تسریع فرسایش بادی و پیامدها بعدی خواهد بود باید هر گونه پوشش گیاهی با دقت محافظت شود.

وی تصریح کرد: البته این امر در مناطق مرطوب یا پر باران نیز باعث ایجاد سیلاب های پر خطر می شود اما از منظر میراث جهانی، این حرکت در این حد عامل تهدید آمیزی نیست، منتهی میراث جهانی و ضوابط آن، باید اهرمی  باشد که همین بوته ها نیز مورد تعرض قرار نگیرند.

منظر باغ شاهزاده همین وسعت نیمه بیابانی و پوشش گیاهی آن در شکل غالب است و قانون هرگونه ساخت و ساز و تغییر کاربری این اراضی را محدود و ممنوع می سازد

جهانشاهی ادامه داد: منظر باغ شاهزاده همین وسعت نیمه بیابانی و پوشش گیاهی آن در شکل غالب است و قانون هرگونه ساخت و ساز و تغییر کاربری این اراضی را محدود و ممنوع می سازد به هر حال بهتر است درک بهتر و عمیق تری نسبت به مواریث فرهنگی به خصوص میراث جهانی داشته باشیم.

مدیر روابط عمومی محیط زیست استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: در حال حاضر کارشناسانی از محیط زیست و منابع طبیعی در حال بررسی سطح تخریب و تعیین مختصات زمین تسطیح شده با جی پی اس هستند.

هیچ مجوزی برای تسطیح صادر نشده است

وی تصریح کرد: تاکید می کنم که از سوی محیط زیست و سازمان های دیگر هیچ مجوزی برای تسطیح منطقه داده نشده است اما انچه که مشخص است طی سه روز گذشته در همین منطقه مانوری توسط هلال احمر برگزار شده که امروز آخرین روز برگزاری این مانور است.

هرندی افزود: اول باید تعیین تکلیف شود که آیا اراضی تسطح شده در مالکیت باغ شاهزاده بوده و یا جزو اراضی منابع طبیعی محسوب می شود بعد می توان این پرونده را بیشتر بررسی کرد.

هرندی ادامه داد: منطقه دارای پوشش گیاهی بوته ای بوده است اما به دلیل قرار گرفتن در پشت باغ شاهزاده از این قسمت برای دپوی زباله ها نیز استفاده می شده است.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان کرمان نیز در واکنش به این موضوع به خبرنگار مهر گفت: امروز برای بررسی دقیق این خبر در منطقه حضور خواهم یافت اما آنچه که مسلم است دقیقا در همین منطقه در سال ۷۷ نیز یک مانور برگزار شده است.

علی گنج کریمی افزود: با مسئول مستقیم مانور تماس گرفتم و جزییات را جویا شدم کلاً  موافق این مسایل مطرح شده نبودند.

وی گفت:  نظرشان این بود با هماهنگی مسوولین محل جانمایی انجام شده و با لجستیک شهرداری تسطیح انجام شده و هیچ تاغ زاری وجود نداشته که تخریب شده باشد.

وی اما هیچ توضیحی در خصوص اینکه چرا این مانور و تسطیح زمین در منظر بنای ثبت جهانی انجام شده است نداد.

به نظر می رسد به دلیل تعدد بناهای ثبت جهانی در استان کرمان، باید مسئولان مرتبط با بناهای ثبت جهانی در استان در یک برنامه جامع توجیه شوند تا در آینده در عرصه و یا منظر سایر پرونده های ثبت جهانی با مشکلات این چنینی مواجه نشویم.