خبرگزاری مهر، گروه جامعه- نورا حسینی: بزرگراه شهید شوشتری در مرز شرقی حریم تهران و به موازات بزرگراه بسیج و بزرگراهی شمالی-جنوبی است که از تقاطع بزرگراه رسالت با بزرگراه شهید یاسینی آغاز شده و پس از عبور از یک مسیر ۱۳ کیلومتری، به تقاطع بزرگراه دولت آباد با بزرگراه امام رضا(ع) می‌رسد. اما چگونگی عبور این بزرگراه از پارک سرخه‌حصار، موضوعی است که مدتی است مورد بحث مدیریت شهری و سازمان حفاظت محیط زیست استان تهران است. پیشنهاد محیط زیست، احداث تونل است و به نظر می آید شهرداری نیز با این پیشنهاد مخالفتی نداشته باشد. علیرضا جاوید معاون فنی - عمرانی شهردار تهران توضیحاتی در رابطه با این پروژه که هنوز کلنگ احداث آن به زمین نخورده داده است که در پی می آید :
* بزرگراه شهید شوشتری یکی ازآخرین پروژه های بزرگراهی برای تکمیل تکالیف شهرداری در این حوزه است. اما نگرانی هایی بابت احداث این بزرگراه وجود دارد. خواست سازمان محیط زیست برای موافقت با این پروژه چیست و شما برای آن که به درختان جنگل سرخه حصار لطمه ای وارد نشود چه کرده اید ؟
بزرگراه شهید شوشتری تکمیل‌کننده رینگ آزادراهی و رینگ کمربندی شهر تهران است. بعد از آزادراه آزادگان که در غرب شهر تهران احداث شده و نقش کمربندی را ایفا می‌کند از شمال غرب تا جنوب غرب و به سمت جنوب شهر تهران امتداد دارد و بعد از بزرگراه شهید یاسینی که نقش کمربندی در شرق را به عنوان مکمل شهید بابایی ایفا می‌کند، مدیریت شهری تلاش کرد که رینگ کمربندی شهر تهران را کامل کند. به همین منظور احداث بزرگراه دولت‌آباد یا شهید نجفی رستگار را به طول ۵ کیلومتر از تقاطع آزادراه آزادگان تا آزادراه امام رضا (جاده امام رضا) در برنامه سال جاری قرار دادکه امیدواریم تا پایان سال ۹۵ به اتمام برسد.
از تقاطع بزرگراه دولت‌آباد و جاده امام رضا نیز تا تقاطع بزرگراه شهید یاسینی پروژه بزرگراه شهید شوشتری به طول ۱۶ کیلومتر تعریف شده است که حدود ۵ کیلومتر از این مسیر در محدوده جنگل سرخه‌حصار و مناطق حفاظت‌شده مجاور آن قرار دارد و باید تمهیدات خاص زیست‌محیطی در مورد آن لحاظ شود. این اولین بار نیست که پروژه‌های عمرانی شهر تهران با چالش های محیط زیستی مواجه می شوند. حدود ۷-۸ سال پیش احداث بزرگراه شهید زین‌الدین در شرق تهران در امتداد بزرگراه شهید همت حدود ۲ سال به دلیل تعارض با پارک جنگلی لویزان متوقف شد و بعد در تعامل شهرداری تهران و منابع طبیعی و سازمان محیط زیست آن مشکل برطرف شد و بزرگراه هم احداث شد همچنین احداث امتداد غربی بزرگراه شهید حکیم در محدوده منطقه ۲۲ شهر تهران با عبور از پارک جنگلی چیتگر تعارض پیدا کرد که برای حل این موضوع هم در تعامل شهرداری و سازمان محیط زیست و منابع طبیعی احداث یک تونل به نام تونل شهدای غزه به طول ۲ کیلومتر پیش‌بینی شده که هر مسیر ۱.۲ کیلومتر و مجموعا حدود ۲.۵ کیلومتر که آن هم احداث شد. ضمن اینکه شاهد حفاظت از پارک جنگلی چیتگر بودیم، مسیر امتداد بزرگراه هم مختل نشد و این طرح عمرانی هم اجرا شد.
در خصوص احداث بزرگراه شهید شوشتری هم تاکید شهرداری این است که آسیبی به مجموعه محیط زیست ارزشمند پارک جنگلی سرخه‌حصار و مناطق حفاظت‌شده مجاور آن وارد نشود و به همین منظور در جلساتی که با کارشناسان محیط زیست برگزار شده، نظرات سازمان محیط زیست اخذ شده است. مشاوری به عنوان مشاور پیوست زیست محیطی این پروژه انتخاب شده که وظیفه این مشاور آن است که در کنار مشاور طراح پروژه تمهیداتی را اتخاذ کند که عبور بزرگراه شهید شوشتری از پارک جنگلی سرخه‌حصار و مناطق حفاظت شده مجاور آن هم‌پیوند با محیط زیست صورت بگیرد و نظرات و اقدامات زیست‌محیطی برای حفاظت از این منطقه حفاظت‌شده و پارک جنگلی سرخه‌حصار در این طرح لحاظ شود. به همین دلیل در طراحی اولیه پروژه که احداث صرفا ۶۰۰ متر تونل پیش‌بینی شده بود تجدیدنظر شد و به منظور لحاظ نظرات سازمان محیط زیست قریب به ۳۶۰۰ متر تونل در پروژه پیش‌بینی شده است که بخش‌های غیرتونلی هم به صورت زیرسطحی طراحی شد که بتوانیم حداکثر حفاظت از این منطقه ارزشمند محیط زیستی را شاهد باشیم.
* سرانجام این جلسات مشترک با محیط زیست در خصوص این پروژه به کجا رسیده است ؟
هنوز جلسات ادامه دارد و در حال بررسی های کارشناسی میان مسئولان شهرداری و محیط زیست هستیم. امیدواریم بتوانیم در دو ماهه آینده تاییدیه سازمان محیط زیست را در خصوص این پروژه با لحاظ تمهیدات حفاظت از محیط زیست ارزشمند آن اخذ بکنیم و ان شاء‌الله عملیات اجرایی پروژه هم آغاز بشود.
نکته قابل ذکر این است که این پروژه متوقف نشده بلکه این پروژه هنوز آغاز نشده است. آنچه که تا به امروز اقدام شده صرفا تجهیز کارگاه برای انجام مطالعات ژئوتکنیک بوده که برای طراحی مسیر نیاز است. در این پروژه ابتدا مجوز سازمان محیط زیست اخذ می‌شود و سپس عملیاتی اجرایی پروژه را آغاز می کنیم.
احداث این پروژه می‌تواند ۷ درصد ترافیک را در کل شهر تهران بهبود دهد به ویژه بر روی بهبود هوای جنوب شهر تهران تاثیر زیادی دارد چون تمام ماشین‌های سنگینی که در حال حاضر از سه راه افسریه و بزرگراه بسیج عبور می‌کنند و باعث آلایندگی خیلی زیاد و ترافیک آنجا می‌شوند، کسانی هستندکه مسیر سفرشان داخل تهران نیست در صورت احداث این بزرگراه به سمت بزرگراه شهید شوشتری می‌روند و در نتیجه از نظر شاخص آلودگی هوا هم می‌تواند این پروژه بر منطقه تاثیرگذار باشد. یکی دیگر از نتایج این پروژه می تواند صرفه‌جویی در وقت شهروندان و ارتقای کیفیت زندگی در جنوب شهر تهران باشد.
*افزایش طول تونل چقدر بر هزینه های این پروژه اثر گذاشت؟
این افزایش ۶۰۰ متر به ۳.۶کیلومتر حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال یا حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان هزینه اجرای پروژه را برای شهرداری تهران افزایش داد. همان طور که احداث تونل شهدای غزه حدود ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه اجرای پروژه را برای شهرداری تهران افزایش داد. اما بر روی این هزینه ها تاکید داریم تا بافت ارزشمند فضای سبز و محیط زیست ارزشمند پارک جنگلی سرخه‌حصار حفاظت شود.
* در صحبت‌هایتان به اتوبان زین‌الدین اشاره کردید. آن موقع خاطرم هست برای ادامه پروژه تعدادی درخت قطع شد که مورد اعتراض هم قرار گرفت. ممکن است که این اتفاق برای این پروژه هم بیفتد؟
در مورد پروژه زین‌الدین درختی قطع نشده بود، بلکه مسیر اولیه پروژه که از میانه جنگل لویزان عبور می‌کرد و به صورت هم‌سطح بود تغییر کرد. اگر مسیر عوض نمی‌شد قطع درخت صورت می‌گرفت. در تعامل شهرداری با سازمان محیط زیست و منابع طبیعی مسیر پروژه جابه‌جا شد و به حاشیه جنوبی جنگل لویزان منتقل شد و درنتیجه موضوع قطع درخت در آن پروژه منتفی شد.
در مورد پروژه بزرگراه شهید شوشتری و پروژه شهید حکیم به دلیل اینکه امکان جابه‌جایی مسیر پروژه به سمت حاشیه چه جنگل چیتگر و چه جنگل سرخه‌حصار وجود ندارد، الزاما موظف هستیم از فضای زیرسطحی و تونلی استفاده کنیم تا بافت ارزشمند فضای سبز و جنگلی آنجا هم محفوظ بماند.
* خاطرم است در یک بازدیدی که از کارگاه های پروژه شوشتری داشتیم، یک سری درخت‌ها را داشتند جابه‌جا می‌کردند آن موضوع برای چه بود؟
مجموعا ۲۰ اصله درخت جابه‌جا شد و در همان نقطه در پارک کاشته شد، سبز بودن آنها توسط رییس کمیته محیط زیست شورای شهر آقای حقانی، بازدید شد و در جلسه شورای شهر آقای حقانی از اقدامات شهرداری تهران در حفاظت این درختان تقدیر و تشکر کرد.
* آن بحث جابه‌جایی چه بود؟
آن هم فقط برای مطالعات ژئوتکنیک بود یعنی نقاطی بود که باید مطالعات ژئوتکنیک انجام می‌شد و درختان حفظ شدند؛ یعنی در واقع قطع درختی صورت نگرفت.
* الان پیشنهاد محیط زیست برای ادامه این پروژه احداث تونل است؟
بله ،به صورت زیرسطحی اجرایی شود و ما تا آنجایی که امکان پذیر بوده در طرح پروژه پیشنهادات سازمان محیط زیست را لحاظ کردیم و تعاملمان با این سازمان برای اخذ مجوز همچنان ادامه دارد و در حال پیگیری است.
* اگر شما پیشنهاد محیط زیست را پذیرفتید، پس این فاصله دو ماه برای تایید چیست؟
طبق روال اول باید در کمیته استانی و بعد در کمیته ملی این موضوع طرح شود. این زمانی است که برای روال لازم است. ضمن اینکه خب در جلسه وقتی مطرح می‌شود ممکن است نظرات مختلف دیگری مطرح شود که لازم است آن نظرات در طرح اعمال شود. تا آنجایی که مقدور بوده ما نظرات را اعمال کردیم ولی ممکن است نظرات قابل اعمال دیگری مطرح شود که نیازمند بازنگری در طرح باشد و به نظر می‌رسد فرآیند اداری‌اش حداقل تا دو سه ماه آینده زمان ببرد.
* در این فاصله هم شما در حال همان فعالیت های مطالعاتی هستید؟
ما فقط کار مطالعاتی را انجام می‌دهیم و اجرای عملیاتی پروژه شهید شوشتری در جنگل سرخه حصار و مناطق حفاظت‌شده منابع ملی موکول خواهد بود به پس از اخذ مجوز از سازمان محیط زیست.
* این تونل‌ها هیچ لطمه‌ای به محیط زیست نمی‌زنند؟
خیر، در هر صورت در طرح دیده شده که حداقل آسیب را به محیط بزند و حداکثر حفاظت را از محیط زیست سبز را در این پروژه انجام دهیم. الان عزیزان علاقه‌مند می‌توانند از پروژه شهدای غزه (ادامه پروژه حکیم که در مسیر پارک جنگی چیتگر قرار داشت و به صورت تونل اجرایی شد) بازدید کنند و از نزدیک مشاهده کنند که نه تنها آسیبی به جنگل چیتگر وارد نشده بلکه به طور کامل اجرای این پروژه هم‌پیوند با محیط زیست صورت گرفته است.
نظر شما