کرمانی ها فرش قرمز پنج اثر ثبت جهانی را برای گردشگران گسترده اند

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: کرمان پهناورترین استان کشور است، این استان را به اشتباه استانی کویری می شناسند در حالیکه غرب این استان مملو از جنگل ها و دشت های مملو از گل و سرسبز است و جنوب کرمان نیز آب و هوایی شرجی و گرم دارد که شرایط را برای کشت و زرع گسترده فراهم کرده است به همین دلیل جنوب کرمان به دلیل اقلیم شبیه قاره هند به عنوان هندوستان ایران یا سبزواران نیز شناخته می شود.

در حالی گرمترین نقطه زمین با حرارتی بیشتر از ۷۰ درجه سانتیگراد در عمق گودال مرکزی کویر قرار دارد که از همین منطقه می توان ارتفاعات پوشیده از برف کوه های سیرچ را به نظاره نشست، کرمان سرزمینی چهار فصل است و در این استان در هر زمان از سال می توان با طی مسافتی چند ساعته مناظری بدیع و متفاوت را دید.

در این استان پنج اثر ثبت جهانی شده اند و از این نظر کرمان رتبه نخست کشور را در کارنامه دارد و چندین اثر دیگر را نیز در نوبت ثبت جهانی قرار داده است.

ارگ بم، باغ شاهزاده ماهان، روستای صخره ای میمند، کویر لوت، قنات های کرمان از جمله آثار ثبت جهانی استان محسوب می شوند.

کرمان با استان های هرمزگان، فارس، یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان هم مرز است و استان های مرزی و بنادر جنوبی کشور را به مرکز کشور وصل کرده است.

در این استان ۶۵۰ اثر ثبت ملی شده است و طبق آمار موجود در کرمان طی سال جاری حضور گردشگران خارجی ۳۰ درصد افزایش یافته است و سال گذشته نیز در ایام نوروز بیش از دو میلیون نفر به استان سفر کرده اند.

طی سال های اخیر مدیریت استان توجه جدی به زیر بناهای صنعت گردشگری داشته است و دو اثر بازار بزرگ کرمان به عنوان بزرگترین راسته بازار خاورمیانه و باغ فتح آباد به عنوان الگوی باغ شاهزاده ماهان مرمت شده اند و باغ بیرم آباد و حمام باغ لله نیز در حال مرمت قرار دارند.

در شهر جیرفت باقیمانده شهر دقیانوس و تمدن بزرگ ارت را می توان یافت که کشف قدیمی ترین لوح های جهان اختراع خط را نیز به این تمدن نسبت داده است

به نظر می رسد حرکت شتابان این استان به سمت توسعه گردشگری موجب شده که کرمان نقش خود را در مسیر گردشگری کشور باز یابد.

این استان پنج فرودگاه دارد و امکان دسترسی از این استان به هرمزگان، سیستان و بلوچستان و یزد و استان های مرکزی از طریق راه آهن نیز میسر است.

تحولی که در مسیر جاده های استان نیز روی داده، موجب شده اکثر راه های کرمان دارای اتوبان باشند.

در کرمان یک چهارم باغ های مثمر کشور وجود دارد و همین پتانسیل سبب شده استان مملو از باغ های پسته و مرکبات و نخلستان های خرما شود بطوریکه در تولید پسته مقام نخست جهان و در مرکبات مقام سوم کشور و در تولید خرما نیز دومین مقام را در کشور داشته باشد.

در شهرهای بزرگ استان کرمان هتل های متعدد وجود دارد اما برای بازدید گردشگران از مناطق کمتر برخوردار از زیر ساخت های گردشگری، میراث فرهنگی استان گزینه بوم گردی را در دستور کار قرار داده است.

کرمان در کنار داشته های طبیعی و تاریخی متعدد، دارای محوطه های تاریخی قابل توجه است و در چند روز قبل نیز محوطه ای ۲۵۰۰ ساله جدید در شرق کرمان کشف شد. در شهر جیرفت باقیمانده شهر دقیانوس و تمدن بزرگ ارت را می توان یافت که کشف قدیمی ترین لوح های جهان اختراع خط را نیز به این تمدن نسبت داده است.

عبور جاده ادویه از استان کرمان موجب شده این استان مملو از کاروانسراهای تاریخی باشد و بزرگترین خانه خشتی جهان نیز در رفسنجان بنا شده است.

کرمانی ها با جذب سرمایه های داخلی و خارجی در سه سال اخیر سعی کرده اند که شهر را نیز با تغییر چهره مواجه کنند به همین دلیل شهر کرمان هم اکنون به کارگاهی بزرگ از پروژه های عمرانی تبدیل شده و به زودی شاهد تغییر چهره این استان خواهیم بود.

در کرمان از نظر ترکیب جمعیتی به ترتیب اقوام فارس، ترک، عرب و بلوچ بیشتر جمعیت را به خود اختصاص داده اند و این استان را مملو از خرده فرهنگ های جذاب کرده اند.

در زیر مروری بر آثار ثبت جهانی کرمان و برخی از جاذبه های شاخص گردشگری خواهیم کرد.

ارگ بم؛ بزرگترین بنای خشتی جهان

وقتی اسم بم به گوش می رسد در کنار زمین لرزه مهیب سال ۸۲ در ذهن هر بیننده نام بزرگترین بنای خشتی جهان تداعی می شود، ارگ بم همیشه در رده سه بنای جذاب کشور برای گردشگران خارجی قرار داشته است.

این ارگ هر چند در زمین لرزه بم ۸۰ درصد تخریب شد اما هم اکنون مرمت شده و روند مرمت این بنا مراحل انتهایی را طی می کند و در سال جاری امکان بازدید گردشگران از حاکم نشین این ارگ نیز مهیا شده است.

این بنا به همراه منظر شهر بم به عنوان نخستین شهر ایران ثبت جهانی شده است و به شدت تحت نظارت بازرسان یونسکو قرار دارد.

گفته می شود این بنا دارای عمری بیش از ۲۵۰۰ سال است و نام این ارگ در شاهنامه فردوسی نیز بارها برده شده است.

این بنا در وهم انگیز ترین حمله به این استان یعنی لشکر کشی شاه خون خوار قاجار نقش تعیین کننده داشته و آخرین شاه زندیه در این ارگ توسط قاتل قاجار کشته شده است.

این ارگ تا ۱۵۰ سال قبل نیز مسکونی بوده و آخرین نگهبان این قلعه که فردی کهنسال است هنوز در یکی از شهرهای شرقی استان کرمان به نام ریگان زندگی می کند.

عروس باغ های ایرانی؛ رقص آب بر بستری از گل و زیبایی

باغ شاهزاده ماهان نیز از جمله آثار ثبت جهانی استان کرمان محسوب می شود که در باغ شهری بسیار زیبایی به نام ماهان قرار دارد.

این باغ در شیب کوه تیگران قرار دارد و آبی که از کوه های تیگران سرچشمه می گیرد بر روی حوضچه های پلکانی این باغ جاری است.

در دو سوی باغ انواع درختان سردسیری و گرمسیری رویده اند و دو سمت باغ صدها درخت کهنسال چنار وجود دارد که زیبایی وصف ناپذیری به این بنا می دهند.

باغ شاهزاده در فصل بهار مملو از شکوفه های رنگارنگ می شود و عمارت مرکزی و شاه نشینش بر بلندای این عمارت خودنمایی می کند.

هم اکنون حجره هایی در اطراف این باغ برای اسکان مهمانان نوروزی اختصاص یافته است و زیبایی وصف ناپذیری به این بنا داده است.

باغ شاهزاده ماهان توسط عبدالحمید میرزا ناصر الدوله فرمانفرما در دورهٔ قاجار احداث شد. وی ۱۱ سال متوالی حکومت کرمان و بلوچستان را داشت و وفات وی به تاریخ ۱۳۰۹ قمری اتفاق افتاد.

باغ شازده ماهان از جمله زیباترین باغ های طبقاتی ایران محسوب می شود که تلفیقی است از زیبایی و اصالت ایرانی است که باهمنوایی آب و باغ و معماری چشم نواز به بهشتی در استان کرمان می ماند.

باغ شاهزاده یا باغ شازده یکی از زیباترین باغ‌های تاریخی ایران محسوب می‌شود. این باغ در حدود چهار کیلومتری شهر ماهان و حوالی شهر کرمان و در دامنه کوه‌های تیگران واقع شده و مربوط به اواخر دوره قاجاریه می‌باشد. این باغ مساحتی قریب به ۵.۵ هکتار دارد و شامل دو مجموعه شرقی و غربی می شود.

روستای سه هزار ساله با آیین های کهن در دل کوه های میمند

روستای میمند جزو بناهای تاریخی استان کرمان است که در شهرستان شهربابک در شمال کرمان واقع شده است این روستا سه هزار سال قدمت دارد و در قلب کوه کنده شده است، تمام عناصر این روستا از صخره است و مردمان میمند هنوز هم آداب و رسوم نیاکانشان را پاس می دارند و حتی لهجه این افراد مطابق با پارسی کهن است.

مردم این روستا در واحدهای بومگردی از مردم و مسافران پذیرایی می کنند و مسافران می توانند روزهای نوروزی خود را در قلب کوه بگذرانند.

روستای ۳ هزار ساله میمند بزرگترین و تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و می‌توان تعامل انسان و طبیعت در هزار دوم میلادی را به خوبی در آن دید.

میمند روستایی صخره‌ای و دست‌کند با چند هزار سال قدمت یادآور ایامی است که انسان‌ها خدایان خود را در بلندای کوه‌ها جستجو می‌کردند و کوه نشانه استواری، توان و پایداری و اراده شناخته می‌شود.
 

اثر تاریخی میمند مابین شهرهای یزد، کرمان و شیراز قرار دارد و در دهستان‌ میمند شهرستان شهربابک از توابع استان کرمان واقع شده ‌است.

به هر تقدیر چند هزار سال پیش از این، انسان‌هایی دل سنگ‌ها را شکافتند و یادگاری را به جا گذاشتند که امروزه پس از گذشت سال‌ها همچنان نماد عزم، اراده و اقتدار اجداد ایرانی به‌شمار می‌رود.

کویرلوت و شگفتی های بی نظیرش برای ماجراجویان

این کویر که به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران ثبت جهانی شده است در سه استان کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارد اما چون ۷۰ درصد این اثر در استان کرمان است و ۹۰ درصد آثار و زیبایی هایش در این استان قرار دارد پایگاه این اثر جهانی نیز در کرمان قرار گرفته است.

کویر لوت را با تمدن شهداد به عنوان مخترعان نخستین پرچم جهان و شهر کوتوله هایش می شناسند در این مجموعه گرمترین نقطه زمین قرار گرفته است همچنین کلوتهای شهداد، بلند ترین تپه های شنی جهان و گلدان های طبیعی یا نبکاها نیز در شهداد قرار دارند.

رصد آسمان، کویرنوردی و کمپ کویری شهداد جاذبه هایی است که در طول سال هزاران گردشگر خارجی را به خود جذب می کند.

کلوت های شهداد

کلوت به کوه‌های شنی‌ای می‌گویند که براثر عامل فرسایشی باد و آب ایجاد می‌شود و فرم‌ها و شکل‌های مسحورکننده‌ای را می سازد که کمتر کسی می‌تواند پس از دیدن این مناظر انگشت‌به‌دهان نماند و مسحور این زیبایی بی‌مانند نشود.

کلوت که از ترکیب دو واژه «کل» به معنی آبادی و «لوت» که نام بیابانش است گرفته می شود.

وقتی ناگهان در دل بیابان لوت چشمتان به سازه‌های خاکی عجیب‌وغریب بیفتد و این سازه‌های خاکی تا چشم کار می‌کنند دیده می‌شوند، انگار وارد یک شهر شده‌اید. شهری بدون هیچ سکنه‌ای که گویی تنها برای ارواح ساخته‌شده. شاید برای همین است که می‌گویند اینجا شهر جن و پری است، شهداد تا کرمان صد کیلومتر و تا شهر افسانه‌ای «کلوتها» ۴۰ کیلومتر فاصله دارد.

نبکاها بزرگ‌ترین گلدان‌های طبیعی

در نزدیکی شهداد، «نبکا» ها یا گلدان‌های کویری وجود دارد که گاه طول آنها به ۱۰ متر می‌رسد؛ در حالی که بلندترین نبکاهای صحراهای آفریقا سه متر طول دارند.

شهر افسانه‌ای کلوتها ۱۱ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و حدود ۲۰ هزار سال قبل، با فرسایش آبی و بادی به وجود آمده است. در کویر شهداد، ۱۰۰ هکتار نمکزار به شکل جوشش تخم مرغی وجود دارد که در هیچ جای دنیا مشابه آن نیست.

گرم‌ترین نطقه زمین

گرم‌ترین نطقه زمین طبق تحقیقات ناسا در کویر مرکزی لوت قرار دارد هر چند تصور می‌شد این منطقه گندم بریان است اما بعداً مشخص شد در کنار گندم بریان نطقه ای دیگر وجود دارد که گرمای هوا در آن طی تابستان به ۷۰ درجه نیز می‌رسد.

در این نقطه آنقدر هوا گرم است که باکتری هم نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد.

شاهد این ادعا جسد سالم گاوی است که در زمستان سال ۱۳۶۵ در کویر لوت تلف شده است. پس از گذشت ۱۵ سال از آن زمان، جسد این گاو  در حالی که براثر نور شدید آفتاب خشک شده بود  بدون هیچ تغییری پیدا شد.

تمدن خبیص و نخستین پرچم ایران

«خبیص»، یا نام قدیم شهداد، درحاشیه غربی و دامنه شرقی کوهستان سیرچ واقع شده است. این بخش در پای بلندترین کوههای این ناحیه، یعنی سیرچ و جفتان، قرار گرفته است و ارتفاع بلندترین قله آن به ۳ هزار و ۹۹۰ متر می‌رسد.

قلل ارتفاعات این کوهستان تا اواخر اردیبهشت ماه پوشیده از برف است؛ از این رو، آب‌های فراوانی به طرف دشت جریان دارد.

در حاشیه غربی دشت لوت، جز در منطقه بم، هیچ مکانی به این اندازه از آب دایمی برخوردار نیست. به نظر می‌رسد که از هزاران سال پیش، اطراف خبیص بزرگ‌ترین ناحیه برای تمرکز جمعیت بوده است.

شهداد در ارتفاع ۴۳۰ متری از سطح دریا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا دشت لوت حدود ۳۰ کیلومتر و مشرف به جلگه‌ای است به نام تکاب که بخش اصلی خبیص را تشکیل می‌دهد.

تمدن خبیص نام تمدنی است که در کاوش های صورت گرفته آثار مختلفی از آن پیدا شده است که یکی از مهمترین این آثار پرچمی است که به عنوان کهنترین پرچم ایران شهرت دارد و در تهران نگهداری می شود.

رودخانه شور

آب دایمی شهداد از رودخانه «درختنگان» تأمین می‌شود. این رودخانه از ارتفاعات «هی‌نامان» سرچشمه می‌گیرد و از راه دره درختنگان عبور می‌کند؛ در مدخل تنگه «چهار فرسخ»، به طرف شمال منحرف می‌شود، سپس از طریق آبادی ابراهیم‌آباد به سوی لوت جریان می‌یابد. آب این رودخانه در زمستان فراوان و در تابستان کم می‌شود. در تنگه چهار فرسخ، شعبه‌ای از رودخانه درختنگان جدا شده و مستقیم رو به شرق، به طرف شهداد، جاری است.

شهداد کنونی به شکل مثلثی است که رأس آن به طرف دره «کناران» و قاعده آن به سمت شرق در حوزه تکاب قرار گرفته است و به کلوتهای موازی حاشیه لوت منتهی می‌شود. زمینهای شهداد تمام پوشیده از باغهای مرکبات و خرماست.

هم اکنون در کنار سختی های ناشی از خشکسالی و تاثیر منفی بر کشاورزی و گرمای هوا اما ثبت جهانی این منطقه و حضور گردشگران، مردم بومی را برای ماندن در منطقه تشویق کرده است و مردم محروم درآمدی ثابت پیدا کرده اند.

رودخانه های زیر زمینی که از دل کویر بیرون می آیند

رگ های زمین بدون شک در کرمان قرار دارند که می توان به قنات های جوپار، اکبرآباد و صدها قنات دیگر اشاره کرد که سه رشته قنات استان در جوپار و شرق کرمان ثبت جهانی شده اند.

این قنات ها رمز حیات در استان کرمان هستند در بم برخی از این قنات ها همچون رودخانه ای خروشان از قلب کویر بیرون می آیند و نخسلتان های را سیرآب می کنند و با گذشت سال ها هنوز هم جاری هستند.

در آخرین کاوش ها بر دیواره قنات های بم کتیبه هایی از دوران هخامنشینی کشف شد و بسیاری از این قنات ها هر سال مورد بازدید گردشگران قرار می گیرند.

در کنار تمام داشته هایی که ثبت جهانی هستند گردشگرانی که به کرمان می آیند باید بازار تاریخی کرمان با صدها اثر بسیار زیبا و منحصر به فرد، باغ فتح آباد، عمارت شاه نعمت لله در ماهان، شهر دقیانوس و کنار صندل در جیرفت، آسیاب های بادی کوهبنان، خانه حاج آقا علی در رفسنجان به عنوان بزرگترین خانه خشتی جهان، لاله زار به عنوان دومین قطب تولید گلاب کشور در شهرستان بردسیر، باغ سنگی سیرجان، جنگل قائم کرمان و صدها اثر بسیار زیبای تاریخی را نیز ببینند.

در کنار بازدید از این بناها خرید قهوه قوتو، زیره کرمان، قالی کرمان و گلیک شریکی پیچ، پسته رفسنجان، خرمای مضافتی بم و شیرینی کلمپه و فیروزه شهربابک نیز می تواند برای گردشگران خاطره انگیز باشد.