حضور حفاران غیرمجاز در شرق کرمان/ میراث فرهنگی: برخورد می کنیم

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: داستان وجود و انکار مناطق باستانی در شرق استان کرمان هنوز ادامه دارد، طی روزهای گذشته فرمانداران فهرج و ریگان بعد از سیل و طوفان شن از وجود دو محوطه تاریخی در این دو شهرستان خبر دادند این خبر با عکس العمل میراث فرهنگی مواجه شده است و رسانه ای شدن این اخبار را برای حراست و حفاظت از محوطه های تاریخی کرمان چالش زا خواند.

از سوی دیگر به نظر می رسد میراث فرهنگی بی تمایل هم نیست که این محوطه ها بی نام و نشان بمانند و در نهایت این سازمان مجبور نشود اعتبار و نیروی انسانی را برای نگهداری و یا حتی کاوش در این مناطق اختصاص دهد.

اگر این روزها سری به شهرهای فهرج و ریگان بزنید رد پای گروههای که گاه از استانهای شمالی و غربی کشور برای حفاری غیر مجاز به این استانها آماده است را می توانید ببنید

اما اگر این روزها سری به شهرهای فهرج و ریگان بزنید رد پای گروههای که گاه از استانهای شمالی و غربی کشور برای حفاری غیر مجاز به این استانها آماده است را می توانید ببنید این مساله را مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی استان کرمان تائید می کند و به خبرنگار مهر می گوید: برخی از این افراد از کیلومتر ها آن سوتر با شنیدن این خبر به شرق استان کرمان آماده اند.

محمد مهدی افضلی به این افراد هشدار داد که با شدت با این گونه اقدامات برخورد می شود و نیروی انتظامی و یگان میراث فرهنگی و مردم بومی و محلی با حساست بالا جلوی هر گونه حفاری را می گیرند.

وی افزود: ما نگران این بودیم که با رسانه ای کردن وجود این محوطه ها شاهد تلاش افراد سود جو برای غارت آثار تاریخی باشیم و همین اتفاق افتاده است.

وی گفت: در ریگان نیز همین اتفاق افتاد و در ابتدا حفاریهای غیر مجاز روی داد اما پس از فرهنگ سازیهای صورت گرفته برخی از این اشیا مجدد بازگردانده شد.

افضلی بیان کرد: متاسفانه هیچ اعتباری نیز از سوی شهرستان برای ساماندهی و کاوشها در منطقه اختصاص نیافته است و هم اکنون یگان میراث فرهنگی به صورت دائم در منطقه مستقر شده است و منتظر اختصاص اعتبار برای اقدامات اولیه برای حراست و نگهداری و کاوش ها هستیم.

محوطه مربوط به دوران اسلامی است

وی افزود: در خصوص فهرج نیز در گمانه زنی های اولیه ما وجود منطقه ای باستانی را تائید نمی کنیم و قدمت اشیا یافت شده نیز مربوط به زمان ساسانیان نیست بلکه قدمت این منطقه مربوط به اوایل اسلام است.

وی گفت: منطقه باستانی به مکانی گفته می شود که متعلق به دوران قبل از اسلام باشد پس بهتر است در اطلاع رسانی ها دقت بیشتری انجام شود.

باید به گونه ای ساماندهی شود که فرمانداران قبل از اطلاع رسانی در خصوص محوطه های تاریخی میراث فرهنگی را در جریان قرار دهند که در ابتدا یگان های میراث فرهنگی در منطقه مستقر شوند تا از غارت اشیای تاریخی جلوگیری شود

مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی استان کرمان گفت: باید به گونه ای ساماندهی شود که فرمانداران قبل از اطلاع رسانی در خصوص محوطه های تاریخی میراث فرهنگی را در جریان قرار دهند که در ابتدا یگان های میراث فرهنگی در منطقه مستقر شوند تا از غارت اشیای تاریخی جلوگیری شود.

وی همچنین به نکته ای دیگر نیز اشاره کرد و گفت: کرمان دارای محوطه های تاریخی بسیاری است که برخی از آنها هنوز رسانه ای نشده و مطمئنا خاک امانت دار خوبی است و در صورت رسانه ای شدن شاهد هجوم قاچاقچیان خواهیم بود.

افضلی هزینه کاوشها و نگهداری از آثار تاریخی را بسیار بالا دانست و افزود: ما وجود این محوطه ها را رسانه ای نمی کنیم چون می دانیم در معرض خطر حفاری قرار می گیرند.

وی تاکید کرد: با هوشیاری یگان حفاطت میراث فرهنگی هم اکنون حفاری سازماندهی شده در استان نداریم اما هم اکنون هم با توجه به پراکندگی محوطه های تاریخی با کمبود نیروی انسانی و بودجه مواجه هستیم.

وی بیان کرد که باید در استان به فرمانداران ابلاغ شود که همکاری لازم را با میراث فرهنگی داشته باشند که به سادگی مکان این محوطه ها اطلاع رسانی نشود.

تماس خبرنگار مهر با مدیرکل میراث فرهنگی در این خصوص بی پاسخ ماند و وی ترجیح داد در این خصوص اظهار نظر نکند و پاسخ به وضعیت کنونی منطقه را به روابط عمومی اداره متبوعش پاس داد.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان نیز طی اظهار نظری در این خصوص با تائید انجام مطالعات و بررسی‌های اولیه‌ کارشناسان میراث فرهنگی استانی روی این محوطه‌ تازه کشف شده، اینگونه توضیح داد که  محوطه کشف شده در شهرستان فهرج یک محوطه متعلق به اوایل دوران میانی اسلامی است که به دنبال بروز طوفان یکسری آثار مانند آثار خشتی و سفال‌های خرد شده در این منطقه و سازه‌های معماری نیز کشف شده اند.

مجوز حفاری علمی در حال بررسی است

محسن روحی افزود: اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان در حال پیگیری برای صدور مجوز حفاری‌های علمی باستان شناسی از پژوهشکده باستان شناسی کشور است، تا با انجام بررسی، شناسایی و مستندسازی محوطه بتوان آن را در فهرست آثار ملی به ثبت رساند.

وی تاکید می‌کند: در حال حاضر نیروهای نظامی، انتظامی و یگان حفاظت استان کرمان کار حفاظت فیزیکی این محوطه تاریخی را بر عهده دارند.

به گفته روحی آثار معماری به دست آمده از این محوطه برای نخستین بار است که نمایان شده‌اند و تا زمان بررسی کامل محوطه هیچ اطلاعاتی درباره ی قدمت و تاریخ آن‌ها در اختیار نخواهیم داشت، بنابراین کاوش های باستان شناسی در این منطقه ضروری است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان؛ با بیان این‌که در اطراف منطقه «فهرج» و «ریگان» پراکندگی محوطه‌های باستانی زیادی وجود دارند، ادامه می‌دهد: در منطقه‌ «ریگان» به دنبال وقوع سیل در چند مدت گذشته؛ نزدیک به ۲۰۰ تا ۳۰۰ هکتار محوطه تاریخی کشف شده و به تازگی مجوز فعالیت‌های باستان‌شناسی آن‌ها صادر شده است. از سوی دیگر منطقه «نگین» نیز حدود چهار محوطه‌ تاریخی را به تازگی نمایان کرده است که آن‌ها نیز باید بررسی باستان‌شناسی شوند.

وی می‌افزاید: امنیت کامل این محوطه‌های تاریخی و عملیات بررسی و شناسایی این محوطه‌های تاریخی در دستور کار قرار دارد و تا پایان بررسی‌ها و مطالعات مورد نظر آن‌ها به طور کامل اجرائی می‌شوند.

امنیت کامل این محوطه‌های تاریخی و عملیات بررسی و شناسایی این محوطه‌های تاریخی در دستور کار قرار دارد و تا پایان بررسی‌ها و مطالعات مورد نظر آن‌ها به طور کامل اجرائی می‌شوند

حالا با گذشت چند روز از کشف محوطه های جدید تاریخی در کرمان برخی از محققان گمانه زنی هایی در خصوص وجود تمدنی غنی را در منطقه ارائه می دهند.

محمد روح الامینی، محقق میراث فرهنگی در گفتگو با مهر اظهارداشت: دو محوطه تاریخی در شرق استان کرمان طی ماه اخیر کشف شده است و محوطه های تاریخی دیگری نیز در منطقه وجود دارد و وجود باقیمانده های جاده ادویه و همچنین ارگ قدیم بم و ارگ های موجود در فهرج و ریگان نشان می دهد در گذشته و در ادوار مختلف تاریخی شاهد وجود تمدنی بسیار غنی در منطقه بوده ایم.

وی افزود: باید مطاعات دقیقی در این خصوص انجام شود و ارتباط بین تمدن جنوب کرمان در جیرفت و تمدن شهر سوخته در سیستان و بلوچستان بررسی شود و حلقه مفقوده تمدن شرق در مطالعه ای جامع بررسی شود.

وی ادامه داد: متاسفانه میراث فرهنگی اعتبار لازم را ندارد، در استان کرمان به خصوص در شرق و جنوب کرمان شاهد طیف گسترده از ادوار مختلف تاریخی هستیم و هر یک از این محوطه ها ارزشمند است.

روح الامینی گفت: متاسفانه می گویند چون محوطه کشف شده در فهرج مربوط به دوران ابتدایی اسلامی است دارای ارزش قابل توجهی نیست که این اظهارنظر هیچ پایه علمی ندارد.

وی مناطق تاریخی شرق کرمان را دارای ارزش بالا دانست و افزود: میراث فرهنگی باید اعتبار لازم برای کاوش در منطقه را اختصاص دهد چون مطالعه روی تاریخ و تمدن یک امر ضروری است و نمی توان این امر را نادیده گرفت.

وی گفت: نگاهی به محوطه باستانی ارت بکنید، سالهاست به حال خود رها شده است در صورتیکه با توجه به کشف نخستین الواح بشری در این منطقه مطالعه روی تمدن ارت می تواند معادلات تاریخی در جهان را تحت تاثیر قرار دهد اما فقط شاهد سکوت در این منطقه هستیم.

با توجه به اینکه کرمان مملو از محوطه های تاریخی است باید ضمن حراست و نگهداری از این داشته ها زمینه مطالعه و بررسی تمدنهای غنی موجود در استان کرمان مهیا شود.