خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه: تبیین شاخصه های عصر نوین مهدوی و گویش و گفتمان جهانی عصر متعالی اسلامی در مواجهه با برداشت ها و باورهای مختلف دینی و فرهنگی و نیز بررسی راهکارهای توسعه فرهنگ و بینش مهدوی، مقولاتی بود که ما را بر آن داشت تا گفتگویی با حجت الاسلام جواد جعفری، استاد و محققق و پژوهشگر عرصه مهدوی حوزه علمیه، ترتیب دهیم که ماحصل آن، در ادامه از نظرتان می گذرد.
*روابط ادیان و فرهنگ ها در عصر مهدوی با توجه به اختلافات و تضادهای برداشتی نسبت به مقؤله موعود باوری و منجی گرایی چگونه ترسیم شده اند؟ نقش تعاملات و تبادلات فرهنگی در عصر ظهور، چگونه تبیین شده است؟
در این باب باید بیان کرد، آنچه را که از روایات وارده می توان برداشت کرد این است که، حضرت حجت(عج) در بدو قیام و ظهور جهانی شان، ابتدا در مقابل کسانی که به صورت نظامی در مقابل ایشان می ایستند؛ برخورد قهری و نظامی خواهند داشت. این مواجهات در برابر همه اشخاصی که معاند ایشان و با هر دین و اعتقادی باشند، صورت خواهد گرفت. در عصر مهدوی، تقابلات نظامی و خشن، با رویکرد نظامی و خشن پاسخ داده خواهند شد.
طبق روایات دوران برخورد نظامی بیش از هشت ماه به طول نخواهد انجامید و بعد از این دوران اشخاص و گروه هایی خواهند بود که بنا به اعتقادات و باورهای خودی، منش و سخن حضرت حجت(عج) را قبول نمی کنند، اما به صورت نظامی و خشن نیز با قیام حضرت حجت(عج) مقابله نمی کنند، طبیعتاً حضرت ولی عصر(عج) نیز با آنها برخورد نظامی و خشن نخواهند داشت
طبق روایات وارده، این دوران بیش از هشت ماه به طول نخواهد انجامید و بعد از این دوران اشخاص و گروه هایی خواهند بود که بنا به اعتقادات و باورهای خودی، منش و سخن حضرت حجت(عج) را قبول نمی کنند، اما به صورت نظامی و خشن نیز با قیام حضرت حجت(عج) مقابله نمی کنند، طبیعتاً حضرت ولی عصر(عج) نیز با آنها برخورد نظامی و خشن نخواهند داشت. بعد از هشت ماه نبرد و مبارزه با معاندین، بحث تبیین و تشریح چالش های علمی به وجود خواهد آمد. روایاتی که در این باب وجود دارد این است که حضرت حجت(عج)، با اهل تورات با تورات و با اهل انجیل با انجیل و با اهل زبور با زبور احتجاج و مباحثه می نمایند.
طبق این اسناد، حضرت حجت(عج) با کسانی که مشکل علمی و اعتقادی دارند، برخورد عقلی و علمی خواهند داشت. حضرت(عج) با مخالفین عقلی و اعتقادی خود، با مشرب و مسلک خودشان بحث و گفتگو می نمایند، بنابراین کسانی که اهل ادیان و فرهنگ های مختلف هستند، اگر شبهات و پرسش ها و یا برداشت های متفاوتی داشته باشند، حضرت ولی عصر(عج) به آنها مهلت خواهند داد که شبهات و پرسش های خود را مطرح نمایند و پاسخ قاطع و مستدل خود را دریافت نمایند.
اینکه دو روایت در باب عصر ظهور، منقول و متداول است که در این دوران، اهل کتاب با دادن جزیه، در زیر سایه حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) قرار می گیرند و یا اینکه با زوال تمامی اندیشه ها و ادیان، تنها ندای یگانه اسلام و قرآن کریم در جهان طنین انداز خواهد بود، ناظر به شرایط و دوران های مختلف عصر امامت، امام عصر(عج) خواهد بود.
بنابراین امام عصر(عج) در آغاز حکومت جهانی خود، با اصل متقن کُتب الهی، مانند؛ انجیل و تورات و زبور، با اهل ادیان الهی، مواجهه و گفتگو خواهند کرد و اعلام می دارند طبق دستورات و محکمات کتاب های شما، می بایست امامت و ولایت من را بپذیرید و به همین دلیل، کم کم ابرهای شک و تردید از ساحت آسمانی عصر مهدوی کنار خواهند رفت و تمامی ادیان با استناد به محکمات کتاب های خود، از مسلک و آیین خود دست خواهند کشید و در سایه انوار حکومتی و الهی حضرت ولی عصر(عج) قرار خواهند گرفت.
ادیان و فرهنگ ها و جوامع دیگر نیز با رؤیت سیر تکاملی و گرایش بی بدیل ملل جهان، به حکومت حضرت ولی عصر(عج)، مسلمان شده و در تحت لوای جهانی حضرت حجت(عج) قرار می گیرند.
در روایات آمده است بنا به ظهور حضرت مسیح(ع) در عصر مهدوی و اقتدای ایشان به حضرت حجت(ع)، پیروان حضرت مسیح(ع) در می یابند که ظهور حضرت مسیح(ع)، همان ظهور موعودی است که به آن اعتقاد و باور داشته اند، بنابراین خیل عظیم مسیحیان با آگاهی از این موضوع، به آیین اسلام مشرف می شوند و تحت عنایت و سقایت حضرت ولی عصر(عج) قرار می گیرند.
در باب کسانی نیز که غیر اصولی و بنا به شبهات نادرست، سعی در القای باورهای ناصحیح در باب عصر مهدوی و دوران مهدوی خواهند داشت نیز، آمده است که این افراد کم کم بنا به استدلالات و احتجاجات امام عصر(عج)، سرانجام سر تسلیم مقابل ایشان فرود می آورند.
در نظام اسلامی و مهدوی، بنا بر تعامل و روشنگری است و امام عصر(عج) بنا به برداشت ها و باورهای گوناگون فرهنگی و اعتقادی، مادامی که این باورها، برخورد خشن و نظامی در برابر ایشان نداشته باشند، با استدلال و برهان عقلی و علمی با آنها مواجهه خواهند داشت
می بایست بیان کرد در نظام اسلامی و مهدوی، بنا بر تعامل و روشنگری است و امام عصر(عج) بنا به برداشت ها و باورهای گوناگون فرهنگی و اعتقادی، مادامی که این باورها، برخورد خشن و نظامی در برابر ایشان نداشته باشند، با استدلال و برهان عقلی و علمی با آنها مواجهه خواهند داشت و اگر برخورد نظامی و خشن از این گروها و یا اجتماعات سر بزند، با آنها نظامی و سخت برخورد خواهند کرد.
در عصر مهدوی به ملت ها و اعتقادات گوناگون، فرصت درنگ و فکر اعطا خواهد شد و جوامع مختلف می توانند با استفاده از این فرصت مغتنم، ریشه های الهی حرکت مهدوی را دریابند و بنا به همین شناخت، در نهایت به آیین شریف اسلام روی خواهند آورد و در غایت امرِ پویش مهدوی، بانگ توحید و یکتا پرستی اسلامی در سراسرجهان طنین افکن خواهد شد.
*بحث موعود باوری و منجی گرایی در تمامی ادیان و باورها، بنا به نوع پردازش آنها، تبیین و تأکید شده است؛ وجوه مشترک بین ادیان و باورهای مختلف و دین اسلام در بحث موعود باوری، بر چه اصولی مشترک هستند؟ آیا در مسیر رسیدن به عصر ظهور، می توان به شاکله وحدت بخشی در این زمینه دست یافت؟
بله، ما معتقد هستیم که منجی باوری، یکی از محورهای مهم وحدت آفرین و تفاهمی بین اقوام و ادیان مختلف است. به عبارتی وقتی ما در باب منجی در ادیان مختلف بحث می نماییم، به خیلی از مشترکات مهم دست می یابیم که می توانیم در محور بحث و کنکش در باب موضوع موعود نگری، به تفاهم و یکپارچگی کلی و بین المللی دست یابیم. به عنوان نمونه، یکی از این مفاهیم، عدالت پیشگی و عدالت خواهی است.
یکی از محوری ترین اصول دست یابی به وحدت همگانی در دوران غیبت، همین بحث عدالت خواهی و عدالت پیشگی است. منجی و موعود، وقتی در تمامی ادیان و حتی مکاتب بشری، تعریف و تبیین می گردد، یعنی شخصی که در آخرالزمان، می خواهد معنویت و یکتاپرستی و گشایش مشکلات را پیگیری نماید و حل و فصل کند
همگی ادیان و باورها الهی و حتی مکاتب بشری، به این مفهوم سترگ توجه و اهتمام دارند و معتقد هستند، منجی و موعود حقیقی، قرار است عدالت و مساوات را در جهان ساری و جاری نماید. بنابراین یکی از محوری ترین اصول دست یابی به وحدت همگانی در دوران غیبت، همین بحث عدالت خواهی و عدالت پیشگی است. منجی و موعود، وقتی در تمامی ادیان و حتی مکاتب بشری، تعریف و تبیین می گردد، یعنی شخصی که در آخرالزمان، می خواهد معنویت و یکتاپرستی و گشایش مشکلات را پیگیری نماید و حل و فصل کند.
منجی در تمامی ادیان، خواهان گسترش معنویت و اخلاقیات و زیستن انسان گونه در جوامع بشری است. می توان با مطالعه و پژوهش شاخصه های این اصول وحدت بخش را استخراج کرد به محورهای گفتمانی مبدل کرد و می توان مردم را با این اصول مشترک، دعوت نمود برای پذیرش و آمادگی عصر نوین مهدوی؛ هر دینی که به منجی و موعود معتقد است می تواند، با این اصول، به ساختن زمینه، برای رؤیت عصر مهدوی تلاش نماید.
*آیا در این پویش و جوشش گسترده، می توان رسیدن به نقاط مشترک بین ادیانی و فرهنگی را انتظار داشت و می توان یکپارچگی عمومی و تفاهم سراسری را در دنیا، به نظاره نشست؟
طبیعتاً همه جهانیان می بایست به سمت عدالت خواهی گام بردارند و با ظلم و بیداد مبارزه نمایند و می بایست جهانیان همگی، به سوی اصول متقن الهی و انسانی حرکت نمایند. می بایست دین مداری و یکتاپرستی، محور اساسی فرهنگ ها و اندیشه های گوناگون واقع شود. نقاط مشترک بی شمار و قابل پردازش موجود، قطعاً ما را به تعامل فراگیرِ بین المللی رهنمون خواهد ساخت. در روایات و آیات اسلامی وارد شده است که ظهور منجی باعث برداشته شدن بندها و گرفتاری هایی خواهد شد که بر روی پیکره انسان و جوامع افکنده شده است.
قرآن کریم می فرماید:« یُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّباتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِثَ وَ یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتی کانَتْ عَلَیْهِمْ»؛ حضرت حجت(عج) وزنه های سنگین نهاده شده بر دوش انسان ها را برخواهند داشت. این رویکرد، یک نظام و گفتمان بین المللی و جهانی است و هر انسان مؤحد و یکتاپرستی قطعاً، در این زمره قرار خواهد گرفت و با رهایی از قید و بندها، به عبودیت حقیقی خداوند نائل خواهد شد.
اگر کسی اعتقاد داشته باشد که کسی قطعاً خواهد آمد و انسان ها را از فشار و گرفتاری های موجود رهایی خواهد بخشید، طبیعتاً به موضوعی وحدت آفرین رسیده است که جامعیت جهان را می تواند، حول محور منجی باور و موعود نگری، جمع نماید. می بایست این سنگینی ها و گرفتاری ها از فرا روی زندگی انسانی، با محورهای مشخص موعود باوری کنار روند، تا ان شاالله، با یکپارچگی و وحدت عمومی، تلألو آن دوران نوین الهی و انسانی را مشاهده نمود.
نظر شما