تفاوت رفتار مالیاتی ایران/مالیات چطور رفتار دولت را تغییر می‌دهد؟

سعید توتونچی ملکی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: فرهنگ مالیاتی در ادبیات اقتصادی بخش عمومی به نحوی است که دولتها به نمایندگی از ملت ها برای انجام برخی از امور عمومی که مربوط به مردم است، استخدام می‌شوند تا امورات عمومی را انجام دهند؛ در عین حال برای اینکه این امور به شکل مناسبی انجام شود، دولت به یکسری منابع و امکاناتی نیاز دارد که منابع مالی، از اهم آنها است؛ بنابراین از مردم برای تامین این منابع مالی استمداد می‌گیرند.

مدیرکل دفتر پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی با اشاره به هفته مالیات افزود: در ادبیات ابتدایی علم اقتصاد، دریافت مالیات از سوی حکومت با رجوع به مردم، صرفا برای تامین منابع مالی بود که دولت بتواند وظایف ذاتی و حاکمیتی خود را انجام دهد؛ اما به مرور زمان و با پیچیده شدن روابط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و نیز رشد علوم مختلف از جمله علوم انسانی و اقتصاد، دولت به این جمع بندی رسید که درست است از مالیات به عنوان ابزار تامین مالی استفاده می شد، ولی یک ابزار مهم در اقتصاد است و می توان در تهدید و تشویق برخی از فعالیت های اقتصادی و رفتارسازی برای بنگاهها، خانوارها و افراد از آن بهره مند شد.

وی تصریح کرد: بنابراین مالیات به عنوان ابزار سیاست مالی، رفتارساز است و در کارآمد کردن برخی بخش‌ها و تشویق و تهدید برخی از فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به عنوان ابزار سیاستگذاری در کنار منابع مالی استفاه می‌شود؛ ضمن اینکه در کنار این، دولتها از این ابزار برای ایجاد عدالت اجتماعی بهره‌مند شدند؛ چراکه یکی از وظایف اصلی آنها رفع تبعیض و بی‌عدالتی اجتماعی و حرکت به سمت ایجاد رفاه است.

به گفته توتونچی، همچنین دولت در دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توان با استفاده از مالیات، تخصیص بهینه منابع و امکانات جامعه را صورت داد؛ این در حالی است که دولت تمام موجودیت، قدرت و اختیارات خود را به واسطه منابعی که از مردم می‌گیرد، به دست آورده و مردم هم بر این باورند حال که خرج دولت را می‌دهند، باید دولت کارآمدتر و بهتری را انتخاب کرده و اقتصادی‌ترین مصارف را داشته باشند؛ بنابراین ملت‌ها در انتخاب دولت‌ها دقت بیشتری کنند و کابینه کارآمد، منصف و عادل را انتخاب می‌نمایند؛ بنابراین این رفتار مردم برای انتخاب دولت هوشمند و کارآمد، بسیاری از مشکلات را اصلاح می کند.

وی اظهار داشت: یکی از کارکردهای نظام مالیاتی از بعد فرهنگی، این است که یک مهره از پازل بسیار مفید در رابطه با توازن رفتار دولت و ملت چیده می‌شود و ملتها بر این باورند که ما مالیات می دهیم و دولتها قدرت مالی را از ما می گیرند و باید رفتاری شایسته داشته باشند و پاسخگو باشند. بنابراین علاوه بر اینکه مردم سالاری به مسیر اصلی خود هدایت می‌شود؛ نظام مالی، بودجه ای و رفتاری دولت نیز اصلاح می‌گردد.