توانمندسازی زنان قربانی ترور ضرورتی برای آینده بشر

به گزارش خبرگزاری مهر، پنل توانمندسازی زنان قربانی ترور ضرورتی برای آینده بشر، با همکاری انجمن میراث مادران و انجمن نگهبان (Sentinel) در سی و ششمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو برگزارشد.

در این پنل شخصیت‌ها و استاتیدی از اسپانیا، انگلیس، کامرون، ایران و همچنین چند تن از خانواده‌های قربانیان ترور حضور داشتند و به ایراد سخنرانی پرداختند.

روث استافل، استاد دانشگاه کاردینال هررا اسپانیا با تاکید بر ضرورت توانمندسازی زنان قربانی ترور گفت: همه قربانیان ترور از جمله قربانیان مستقیم و غیرمستقیم، افرادی که خانواده‌شان را از دست داده‌اند به طور برابر قربانی‌اند. اما در اصل قربانی اصلی تروریسم، جامعه، مردم و خانواده‌هایی‌اند که مورد حمله قرار گرفته‌اند.

استاد دانشگاه کاردینال هررا اسپانیا در سخنرانی خود اظهار کرد: در بیشتر جهان، حتی جوامع پیشرفته زنانی که در اثر تروریسم بیمار یا معلول شده‌اند، از شانس کمتری برای ادامه زندگی برخوردارند. به دلیل اینکه زنان در نقش‌های متفاوتی ظاهر می‌شوند، ستون جامعه هستند. در جوامعی که مردان مسئولیت اقتصادی خانواده را بر عهده دارند، کشته شدن یا معلولیت مردان روی تمام خانواده تاثیرگذار است و به دلیل تبعیضاتی که بر ضد زنان اعمال می‌شود، زنان قربانی ترور، صدمات بیشتری نسبت به مردان می‌بینند.

وی در سخنرانی خود، پیشنهادهای زیر را برای توانمندسازی زنان قربانی ترور ارائه کرد:

به طور کلی تبعیض در تمام جهان باید کاهش یابد، تمام قربانیان را باید قربانی ترور به حساب آورد و آنان نباید دسته‌بندی کرد، باید پرداخت غرامت به قربانیان صورت پذیرد، باید در راستای التیام دردهای قربانیان اقداماتی از قبیل رواندرمانی و حمایت‌های اجتماعی صورت گیرد، باید زنان قربانی ترور دیده شده و به تجارب، دردها و پیروزی‌های آنان توجه شود، باید صدای قربانیان ترور تقویت شود و همچنین باید در راستای دستیابی قربانیان به تحصیلات اقدام کرد.

در ادامه این نشست سلامی، استاد دانشگاه تهران که مدیریت پنل را برعهده داشت، بیان کرد: زنان قربانی ترور ظرفیت فراوانی برای مقابله با تروریسم دارند. برای این منظور باید آن‌ها را مورد حمایت قرار داده و توانمند ساخت. عدم دخالت آنان برای ایفای نقش به عنوان فعالان جوامع مدنی به انزوای بیشتر آنان می‌انجامد.

وی ادامه داد: با روش‌های نظامی می‌توان به طور موقت گسترش گروه‌های افراطی و تروریستی را متوقف کرد، اما نمی‌توان ایدئولوژی افراطی را شکست داد. توانمندسازی زنان قربانی ترور و تلاش برای دستیابی آن‌ها به عدالت باید در اولویت قرار گیرد. اگر چنین افرادی مورد حمایت و کمک قرار نگیرند، مشکلات‌شان نسل آینده را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و در مقابل اگر به سلامت جسم و روان آن‌ها توجه کافی شود، نسل‌های آینده نیز از آن سود خواهند برد.

این استاد دانشگاه افزود: یکی از راه‌های توانمندسازی زنان قربانی ترور، تکریم آن‌ها به عنوان اسوه‌های صبر و استقامت است. با انجام این کار، قربانیان ترور به عنوان ارزش و در مقابل گروه‌های تروریستی، به عنوان ضدارزش معرفی می‌شوند. این راه حلی فرهنگی برای مقابله با تروریسم است. در واقع تروریست‌ها با صلح، امنیت، و حقوق بشر مخالفند و قربانیان ترور هزینه آن را می‌پردازند. به همین دلیل گرامیداشت قربانیان ترور «نه» به خشونت و افراطی‌گری است.

انیسه ون انگلند، استاد دانشگاه کرانفیلد انگلستان نیز دیگر سخنران این نشست بود که اظهار داشت: صحبت درباره برابری جنسیتی به این معنی است که بپذیریم زنان هم می‌توانند قربانی ترور و هم تروریست باشند. واقیعت این است که تعداد زنان قربانی ترور بیشتر از زنانی است که به عنوان تروریست ایفای نقش می‌کنند. این نشان می‌دهد که در این زمینه برابری وجود ندارد؛ چه زنانی که برده جنسی بوکوحرام، عروس جهادی داعش هستند و تبدیل به ابزار آنان شده‌اند، و چه مادری که فرزندانش به سازمانی تروریستی پیوسته باشد یا عضو خانواده‌ای باشد که در حادثه تروریستی انفجار بمب در کنسرت منچستر آسیب‌دیده است. در هر صورت وقتی خشونت رخ می‌دهد زنان اول آسیب می‌بینند. با این وجود در راهبردهای ضدتروریستی ارتباط و آسیب‌پذیری آنان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی تصریح کرد: حقوق بین‌الملل در زمینه حفاظت از زنان هنوز ناقص است. محافظتی که از طریق کنوانسیون ژنو اعطا شده در جنگ‌ها کافی نیست. علاوه براین، تروریسم در حال پیچیده‌تر شدن است تفاوت آن در زمان جنگ و هنگام صلح عجیب است. برای حفاظت از زنان در برابر تروریسم باید رویکردی پویاتر در پیش گرفت.

چونگسی جوزف، رئیس مرکز حقوق بشر کامرون و یکی از قربانیان گروگانگیری بوکوحرام، درباره نقش گروه‌های تروریستی در کشورهای مختلف و قربانی شدن زنان از سوی این گروه‌ها بیان کرد: مبارزه با تروریسم مبارزه یک فرد یا یک کشور نیست بلکه باید تلاش جمعی برای مبارزه با آن وجود داشته باشد که یکی از مهم‌ترین راه‌های کمک به زنان قربانی ترور و توانمندسازی آن‌هاست تا آسیب‌های وارده بر آن‌ها به نسل‌های بعد منتقل نگردد و باعث گسترش تروریسم نشود.

مهدی ذاکریان، استاد حقوق دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، درباره عدالت انتقالی و قربانیان ترور صحبت کرد و گفت: یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های قربانی ترور، زنان هستند. زنان بازمانده از تروریسم باید توانمند شده و به زندگی عادی بازگردند. بر این اساس، اعتقاد دارم عدالت انتقالی می‌تواند نقش به سزایی در توانمندسازی زنان داشته باشد. تحلیل من از عدالت انتقالی این است که نشان دهد می‌توان به بازماندگان یک زندگی صلح‌آمیز و دموکراتیک اهدا کرد. این در صورتی اتفاق می‌افتد که تروریست‌ها را وادار کرد غرامت آسیب‌های وارد شده به زنان را بدهند. در نتیجه بر این باورم که اهداف عدالت انتقالی و توانمندسازی زنان قربانی ترور همپوشانی دارد و هر دو رویکرد به دنبال زندگی پر از صلح، دموکراسی و حقوق بشر است.

در ادامه منصوره کرمی، یکی از زنان قربانی ترور و عضو انجمن دفاع از قربانیان تروریسم اظهار داشت: امروز ما در اینجا جمع شدیم تا با هم در مورد عدالت و حقوق بشر صحبت کنیم. این که واقیعت چه بود و برای زنان قربانی ترور چه اتفاقی افتاد، یک طرف قضیه است، ولی فقط این نیست و مسئله در واقع، آگاهی بخشی به افکار عمومی در خصوص پشت پرده و واقعیت تروریسم و آسیب‌های آن برای جامعه بشری است.

وی ادامه داد: پس باید دانست چه کسانی این خشونت‌ها را به وجود آورده‌اند یا چه کسانی دچار این خشونت‌ها شده‌اند. اغلب کسانی که ترور شده‌اند از افراد عادی و بی‌گناه جامعه بوده‌اند که فقط جرم‌شان زندگی کردن در ایران بوده است. پس دنیا نباید این جنایات را فراموش کند و آن را نادیده بگیرد.

این قربانی ترور با اشاره به لزوم توانمندسازی زنان قربانی ترور بیان داشت: زن پایه و اساس زندگی اجتماعی است. اگر زن سالم باشد، می‌تواند فرزندان سالم و شاد و عاری از خشونت را تحویل جامعه دهد. اما اگر زنان خود دچار مشکلات روحی و روانی باشند، هرگز جامعه هم روی خوش نمی‌بیند، زیرا آن زنان، فرزندان بیمار و شرور و خشونت‌گرا تحویل جامعه خواهند داد.

در ادامه این نشست صفی‌یاری، عضو انجمن و قربانی ترور در این پنل به بیان روایت چگونگی آسیب دیدگی خود در حادثه تروریستی پرداخت و گفت: من منیژه صفی‌یاری، دختری ۱۷ ساله بودم که در اثر بمب‌گذاری گروه مجاهدین خلق در بازار تهران قطع عضو شده و پای راستم از بالای زانو قطع شد. مادرم نیز که همراهم بود، به شدت مجروح شدند و اکنون جانباز هستند. من در این سن با نداشتن یک پا، تمام تلاش خود را کردم تا علاوه بر خودم،‌ اطرافیانم را نیز به آرامش برسانم و از حالت انزوا در بیایم. برای این کار به درس خواندن ادامه دادم و به دانشگاه رفته و مدرک کارشناسی دریافت کردم و اکنون با پای چپ رانندگی کرده و به ورزش شنا می‌پردازم. همچنین در مسابقات ورزشی رشته‌های دو میدانی پرتاب دیسک و وزنه و نیزه، تیر و کمان  و تیراندازی با تپانچه شرکت کردم و در آخرین مراحل به مسابقات دارت کشور ملحق شده و در تمام این رشته‌ها مقام کشوری و مدال‌های گوناگون را به دست آوردم.

سپس زهره حق پناهی، یکی دیگر از قربانیان ترور نیز به بیان سرگذشت خود پرداخت و گفت: زهره حق‌پناهی جانباز ۵۰ درصد و همسر شهید محمد توسلی هستم. من در شب ۹ مهر ماه سال ۶۱ در میدان امام خمینی در سن ۲۲ سالگی در حالی که تنها ۵ ماه از ازدواجم می‌گذشت، در انفجار بمب توسط مجاهدین خلق دچار سوختگی شدید شدم و همسرم نیز به شهادت رسید. من تا مدت‌ها به معالجه زخم‌ها و جراحت‌های دست و پایم پرداختم ولی مهم‌تر از این جراحات جسمی، اثرات نامطلوبی بود که این انفجار بر روی اعصاب و روان من بر جای گذاشته بود؛ طوری که کابوس انفجار لحظه‌ای از من جدا نمی‌شد و خواب را از من سلب می‌کرد و مدت‌ها فقط با قرص خواب‌آور تنها به مدت کوتاهی می‌توانستم بخوابم. هم اکنون خدا را شاکرم که در حال حاضر تشکل‌های مردمی تشکیل شده و در صدد خدمت به آسیب‌دیدگان تروریسم و متحد کردن ملل مختلف در مبارزه با تروریسم و جلوگیری از آسیب بیشتر مردم در جهان هستند.

در پایان این پنل زهرا سبحانی، مدیرعامل انجمن دفاع از قربانیان تروریسم بیانیه و طرح انجمن در حمایت از زنان قربانی ترور را قرائت و موارد زیر را از سازمان‌های بین‌المللی درخواست کرد:

•  نسبت به توانمند سازی زنان قربانی ترور در قالب افزایش آگاهی و اطلاع رسانی  و افزایش اعتماد به نفس آنان تلاش کنند.

•  در جهت ترویج "توانمند سازی زنان آسیب دیده از اقدامات تروریستی" در قالب رسیدگی های رواندرمانی، پزشکی، بازیابی بازماندگان، ایجاد اعتماد به نفس، ایجاد حس امید به زندگی، ایجاد رضایت به آرامش و امنیت روانی بعد از حادثه و دوران پس از حادثه تلاش کنند.

•  تلاش برای ایجاد یا تقویت موارد حقوقی جامع و فراگیر حمایت از زنان آسیب دیده از تروریسم در قالب توانمندسازی این قشر

•  ایجاد برنامه های ملی و بین المللی گرامیداشت یاد و خاطره زنان آسیب دیده از تروریسم و ارائه راهکارهای نوین در احیا و تقویت  اعتماد به نفس و افزایش امید به زندگی در آن‌ها.