به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی بررسی نقش و جایگاه کیوریتور در هنر معاصر با حضور مجید ملانوروزی مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلامرضا نامی کارشناس آثار هنری، جمشید حقیقت شناس هنرمند و دبیر هنری جشنواره ها، نادر سیحون مدیر گالری سیحون و جاوید رمضانی منتقد و مرمت گر آثار هنری، چهارشنبه ۶ تیرماه در گالری ایده برگزار شد.
مجید ملانوروزی در ابتدای این نشست با اشاره به پیدایش کیوریتور در قرن های گذشته گفت: از دیرباز بزرگان و سلاطین به دنبال جمع کردن کتاب و آثار هنری بودند و مفهوم کیوریتور از آن زمان ایجاد شده است اما در فرهنگ معاصر، زمانی که مرگ مولف پیش آمد، بحث جمع آوری آثار هنری پررنگ تر شد و کیوریتور را فردی نامیدند که یک اثر هنری را جابجا می کند.
جمشید حقیقت شناس درباره جایگاه کیوریتوری در هنر معاصر گفت: در گذشته مکان هایی وجود داشت که از آثار هنری مراقبت می کردند اما این موضوع دیگر کاربرد ندارد و در قرن حاضر تعریف دیگری از کیوریتور به وجود آمد.
غلامرضا نامی با بیان اینکه معنی لاتین کیوریتور به معنای مراقبت و تیمارکننده است، گفت: به نظر من کیوریتور باید غم اثر هنری و هنرمند را بخورد تا پرزنت های خوبی از اثر ارایه دهد. یک کیوریتور باید تم و اثر هنرمند را انتخاب کند و ممکن است در میان آثار یک هنرمند، تنها چند اثر او را انتخاب کند.
وی بیان کرد: کیوریتوری زمینه های فرهنگی سیاسی اقتصادی، اجتماعی و ... دارد و در بخش فرهنگی، کیوریتور نیازی به آشنایی با بنگاه های اقتصادی ندارد اما در بخش اقتصادی باید چنین آشنایی داشته باشد.
یک کیوریتور امروز باید مولف باشد و شخصی است که با اطلاعات هنری کامل با زمینه های شخصی هنرمند مرتبط است. همچنین جذب مخاطب و فروش آثار هنری، جزیی از نگاه کیوریتور است و باید خیلی بیشتر از گالری دار و موزه دار در این زمینه فعال باشدملانوروزی در ادامه به پررنگ شدن نقش کیوریتور طی سی سال اخیر اشاره کرد و گفت: یک کیوریتور امروز باید مولف باشد و شخصی است که با اطلاعات هنری کامل با زمینه های شخصی هنرمند مرتبط است. همچنین جذب مخاطب و فروش آثار هنری، جزیی از نگاه کیوریتور است و باید خیلی بیشتر از گالری دار و موزه دار در این زمینه فعال باشد. یک کیوریتور علاوه بر آشنایی با آثار هنری و جنس هنر هنرمند، باید اطلاعات جامع و کاملی از جامعه، تاریخ و فرهنگ جامعه ای که هنرمند در آن زندگی می کند، داشته باشد چون در برگزاری نمایشگاهی جذاب کمک می کند.
نادر سیحون مدیر گالری سیحون نیز با انتقاد از عملکرد کیوریتوری در ایران گفت: اخیرا خیلی از نمایشگاه ها در گالری ها توسط کیوریتورها راه اندازی می شوند، این در حالی است که تا ۱۰ سال پیش هیچ گالری با کیوریتور نمایشگاه ترتیب نمی داد. کیوریتور در ایران فقط نامش کیوریتور است و عملکرد متفاوت از تعریف و استاندارد جهانی کیوریتوری دارد.
وی افزود: در حال حاضر کیوریتورها تنها کاری که انجام می دهند، آثار هنری هم دوره ای هایشان را فرا می خوانند تا نمایشگاه برپا کنند.
سیحون با تاکید بر دقت نظر کیوریتوری، بیان کرد: کیوریتور باید تاریخ هنر و هنرمندان کشورش را بشناسد و آشنایی خوبی با آثار هنری فروخته شده و نشده داشته باشد. در واقع کیوریتور باید نمایشگاهی جذاب برای مخاطب با تاکید بر تکنیک یا هر عامل دیگری برگزار کند.
وی نوشتن استیتمنت، ارتباط با کولکتورها و خریدارها، توانایی انتخاب و فروش آثار را از دیگر وظایف یک کیوریتور برشمرد.
جاوید رمضانی نیز در این نشست با تاکید بر تعریف ساختار گالری و کیوریتوری به صورت بومی در فرهنگ ایرانی، گفت: ضعف و فقدان ما در حوزه نظری هنر است. موضوع مهم این است که قبل از کیوریتور باید در مورد گالری ها صحبت و ریشه گالری در هنر ایران را بررسی کنیم. گالری ریشه در نظام غربی و موزه ای دارد که تبدیل به فضای نمایشی قدرت شد. از دهه ۷۰ کیوریتینگ مطرح شد و به لحاظ نظری ما دچار چالش هستیم. امروز ما این ساختارها را در نظام بومی مان تعریف نکردیم بلکه آنها را وارد کردیم، در حالی که مفهوم های کیوریتور و گالری باید تبیین شوند.
وی بیان کرد: ما از ۱۳۲۰ به دنبال هنر مدرن خودمان در حال دست و پا زدن هستیم و هنوز تعریف مشخصی از آن نیافتیم. از سال ۹۵ و ۹۶ به یکباره کیوریتورها مطرح می شوند و حدود ۷۰ درصد نمایشگاه های هنری با کیوریتورها برگزار می شوند و این نشان از تحول هنری است، اما باید بگویم کیوریتورها در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی در غرب همراه با تحولات اقتصادی، ارتباط بین مخاطب و هنرمند را شکل می دهند. نظام نظری در غرب پویا است اما ما هنوز به این مرحله نرسیده ایم.
جمشید حقیقت شناس، در ادامه موضوع مخاطبان فراری از هنر را پیش کشید و تاکید کرد: هنرمندان آثارشان را برای گالری ها تولید می کنند نه برای مردم و این یک اشکال است و این مصیبت همچنان ادامه دارد. بزرگترین مشکلات جشنواره ها و نمایشگاه های ما جذب مخاطب است و هنرهای تجسمی مردم را از دست داده است، چراکه به آنها بی حرمتی می شود. مدیریت هنری باید کمک کند تا مردم به این حوزه اقبال نشان دهند و تا زمانی که مردم حضور پیدا نکنند باید تجسمی را از دست رفته بدانیم.
وی با اشاره به سیاست زدگی هنر در ایران توضیح داد: سیاست زدگی هنر در ایران وجود دارد و بسیار اثرگذار است، البته این سیاست قسمتی از فرهنگ است. ما تقریبا در فضای تاریک حرکت می کنیم و خیلی کارهای موازی انجام می شود و اینها اشکال است و وقتی این اشکالات بررسی نمی شوند تمی توانیم اصلاح انجام دهیم و به همین دلیل نمایشگاه های ما در سطوح پایین فعالیت دارند.
غلامرضا نامی در ادامه بیان کرد: باید موضوع کیوریتوری آسیب شناسی شود، چراکه مفهوم کیوریتوری از نیمه دوم دهه ۶۰ میلادی در غرب جدی شد و در ایران نیز با عنوان موزه داری شکل گرفت. مهمترین وظیفه کیوریتور شناخت فضا و موقعیت آثار هنری در گالری مناسب است. چیدمان نمایشگاه باید از نظر رنگ، سبک و همه عوامل بصری همگن باشد و اجرای اثر بر دیوار باید با مخاطب ارتباط برقرار کند.
ملانوروزی با تاکید بر ضرورت های تاریخی و اجتماعی که باید مورد توجه کیوریتور قرار گیرد، گفت: کیوریتور، کسی است که هنر هنرمندان را جمع می کند تا یک جریان فکری راه اندازی کند چون هر هنرمندی ذوق و سلیقه مخصوص به خود را دارد. تفکر معاصر ما تفکر فردی همراه با بینش های مختلف است و کیوریتور باید این تفکرات را کنار هم جمع کند.
وی در پایان تاکید کرد: نیاز به حمایت و ارایه بینش به کیوریتور ها هستیم تا کمک کنند برداشت های سطحی از آثار هنری از بین برود.
نظر شما