بازی «برد- برد» تهران و دمشق/حل بحران سوخت سوریه با صادرات بنزین

به گزارش خبرنگار مهر، تحریم‌های ظالمانه آمریکا از آغاز جنگ داخلی سوریه و تشدید آن با تحریم سزار در سال ۲۰۱۹، اوضاع معیشتی مردم سوریه را در وضع سختی قرار داده و تحریم خرید فرآورده‌های نفتی باعث کاهش دسترسی و افزایش قیمت بنزین در این کشور شده است. سیاست‌های دولت سوریه مانند سهمیه‌بندی و دادن یارانه برای کنترل و کاهش قیمت بنزین کارساز نبوده است. با تقاضای روزانه ۴.۵ میلیون لیتری بنزین در سوریه همواره شاهد صف‌های طولانی در این کشور هستیم چرا که ۱.۵ میلیون لیتر بنزین تنها در دمشق توزیع می‌شود.

تحریم خرید فرآورده‌های نفتی باعث کاهش دسترسی و افزایش قیمت بنزین در این کشور شده و سیاست‌های دولت سوریه مانند سهمیه‌بندی و دادن یارانه برای کنترل و کاهش قیمت کارساز نبوده است. با تقاضای روزانه ۴.۵ میلیون لیتری بنزین در سوریه همواره شاهد صف‌های طولانی در این کشور هستیم

بحران سوخت در این کشور، تخریب پالایشگاه‌ها و تأسیسات نفتی توسط تروریست‌ها در کنار غارت نفت سوریه در مناطق کردنشین تحت حمایت آمریکا دلیل اصلی این بحران برشمرده می‌شود. در چنین شرایطی، با اتخاذ یک دیپلماسی اقتصادی فعالانه، کشورمان می‌تواند از فرصت‌های بازسازی صنعت نفت سوریه بیش از سایر بازیگران خارجی در سوریه بهره گرفته و از آن برای افزایش همبستگی دو کشور استفاده کند.

آخرین وضعیت دو پالایشگاه بانیاس و حمص

قبل از جنگ سوریه، پالایشگاه‌های بانیاس و حمص تأمین‌کنندگان سوخت موردنیاز در این کشور بودند که پالایشگاه حمص با ظرفیت ۱۱۰ هزار بشکه و بانیاس با ظرفیت ۱۳۰ هزار بشکه نقش اصلی را در این زمینه ایفا می‌کردند. در زمان بحران داخلی، این دو پالایشگاه آسیب قابل‌توجهی دیدند و همچنان زیر ظرفیت اقدام به تولید می‌کنند. این دو پالایشگاه در حال حاضر حدود ۴۰ هزار بشکه فرآورده نفتی تولید می‌کنند که این موضوع نشان می‌دهد تا رسیدن به ظرفیت اصلی پالایشگاه زمان زیادی نیاز است. این در حالی است که شرکت‌های تحریمی روسیه اکنون بخشی از نفت و دیگر فرآورده‌های موردنیاز سوریه را تأمین می‌کنند و با توجه به تحریمی بودن دو کشور ایران و سوریه، زمینه گسترش صادرات فرآورده‌های نفتی به این کشور وجود دارد.

دکتر بسام طعمه، وزیر نفت و منابع معدنی سوریه اخیراً گفته قراردادهایی برای تأمین بنزین و گازوئیل از فوریه ۲۰۲۱ تا پایان ژوئن ۲۰۲۲ با روسیه امضا شده است.

به گفته وی، مطابق این قرارداد، روسیه طی ۶ ماه ۱۸۰ هزار تن گازوئیل و نیز ۱۸۰ هزار تن بنزین را به صورت روزانه یک میلیون لیتر (معادل ۲۲ درصد از نیاز بنزین سوریه) به این کشور صادر خواهد کرد.

طعمه گفته است: در حال حاضر با کشورهای دوست در حال کار بر روی افزایش تولید نفت در مناطق تحت کنترل دولت هستیم گرچه این مناطق منابع زیادی ندارند. در سال گذشته در مناطق شرقی روزانه ۸۹ هزار بشکه نفت تولید می‌شد که تقریباً ۸۰ هزار بشکه آن به سرقت می‌رفت.

وزیر نفت سوریه درباره آسیب‌های وارده به بخش نفت این کشور از آغاز بحران نیز توضیح داد و گفت: تاکنون ۹۱.۵ میلیارد دلار به این بخش آسیب واردشده که ۱۹.۳ میلیارد دلار آسیب مستقیم به تجهیزات است که ازجمله ۳ میلیارد دلار آن به دلیل بمباران‌های ائتلاف به اصطلاح مبارزه با داعش بوده است.

دو نما از پالایشگاه بانیاس سوریه قبل و در زمان بحران

نقش ایران در خاموش کردن آتش بحران سوخت در سوریه

سوریه روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت احتیاج دارد که تنها ۲۴ هزار بشکه آن را تولید می‌کند. اکثر چاه‌های نفت سوریه در منطقه شمال شرق و خارج از کنترل دولت است و این موضوع تأمین انرژی سوریه را با مشکل روبرو کرده است.

نیاز بنزین سوریه، در حالی است که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با دو اقدام مؤثر، آتش بحران سوخت را در سوریه خاموش و از ظرفیت مازاد تولید بنزین جهت صادرات به این کشور استفاده کند.

اول اینکه؛ از آنجا که این کشور با مشکلات ارزی مواجه است، می‌توان با انتقال بخشی از سهام پالایشگاه‌های سوریه بابت دریافت درآمدهای حاصل از صادرات فرآورده‌های نفتی مانند بنزین و گازوئیل بهره برد.

دوم آنکه؛ با توجه به توانمندی‌های صنعت نفت کشور می‌توان در طرح‌های بازسازی و نوسازی پالایشگاه‌های سوریه از طریق سرمایه‌گذاری در قالب قرارداد BOT (ساخت، بهره‌برداری و انتقال) اقدام کرد و با دریافت سهمی از فروش فرآورده‌ها به سرمایه‌گذاری مبادرت ورزید.

در نتیجه، درآمدهای ایران از صادرات به کشورهای مختلف و تحریمی می‌تواند به ابزاری برای سرمایه‌گذاری خارجی جمهوری اسلامی در آینده نزدیک تبدیل شود و اقتصاد و تجارت خارجی ایران را به سطحی جدید ارتقا دهد.