۱۷ دی ۱۳۹۹، ۱۰:۴۲

با ترجمه محسن نوبخت

«زبان‏‌شناسی پیکره‏‌ای در عمل» منتشر شد

«زبان‏‌شناسی پیکره‏‌ای در عمل» منتشر شد

«زبان‌‏شناسی پیکره‏ای در عمل» تالیف ویلیام کرافورد و انیکو سزومی با ترجمه محسن نوبخت توسط انتشارات سمت منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «زبان‌‏شناسی پیکره‏ای در عمل» تألیف ویلیام کرافورد و انیکو سزومی با ترجمه محسن نوبخت توسط انتشارات سمت منتشر شد. این کتاب را می‏‌توان نخستین منبع در زبان فارسی در زمینۀ زبان‏‌شناسی پیکره‏‌ای دانست. این کتاب گام به گام دانشجویان علاقه‌مند به این حوزه را با شیوۀ انجام پروژه‌‏های پیکره‌‏ای آشنا می‏‌کند. درست است که این رویکرد در زبان شناسی مطرح شد و رشد کرد اما نتایج حاصل از این حوزه را می‏‌توان در رشته‌‏ها و پژوهش‏‌های مختلفی ازجمله سبک‌‏شناسی، آموزش زبان، مطالعات ادبی و حتی تحلیل‏‌های سیاسی به کار گرفت.

یکی از شیوه‏‌های درک تحلیل زبان‌‏شناختی و زبان از طریق زبان‏‌شناسی پیکره‏‌ای صورت می‌‏گیرد. زبان‏‌شناسی پیکره‌‏ای به بررسی این مسئله می‌‏پردازد که زبان در بافت‏‌های مشخص عملاً چگونه به کار می‏‌رود و چگونه کاربرد زبان از بافتی به بافت دیگر تغییر می‌‏کند. بنابراین، زبان‏‌شناسی پیکره‌‏ای با بررسی حجم زیادی از متونی که در موقعیت مشابهی تولید شده‏‌اند گوناگونی و کاربرد زبان را توصیف می‌‏کند.

پیکره در زبان‏‌شناسی پیکره‌‏ای نقشی محوری ایفا می‌‏کند. پیکره مجموعه‌‏ای زبانی با ویژگی نماینده‏ بودن است که می‌‏توان از آن برای اظهارنظر دربارۀ کاربردهای زبان استفاده کرد. زبان‏‌شناسی پیکره‏‌ای به ‏دنبال درک این مسئله است که افراد چگونه از زبان در بافت‏‌های گوناگون استفاده می‏‌کنند. پیکره مجموعه‏‌ای نسبتاً بزرگ از نمونه‏‌هایی (یا به زبانِ پیکره‏‌ای، متن‌‏هایی) با ویژگی‏‌های بافتی یا موقعیتی مشابه است. بنابراین، در این رویکرد متون به‏ صورت جمعی بررسی می‏‌شوند تا بتوان به درکی از نحوۀ کاربرد زبان در بافت‌‏های مختلف رسید. نتیجۀ چنین تحلیلی رسیدن به مجموعه‌‏ای از الگوهای زبانی تکرارشونده در پیکره است و می‌‏توانند توضیحی دربارۀ کاربردهای زبانی ارائه دهند یا مبنایی برای تحلیل‌‏های زبانی بعدی قرار گیرند.

تحقیق پیکره‌‏بنیاد نیز دارای ویژگی‏‌های زیر است:

· مبتنی بر تجربه است و الگوهای واقعی به‏ کاررفته در متون زبان طبیعی را بررسی می‏‌کند.

· مجموعه‌‏ای بزرگ و روش‏مند از متون واقعی به نام «پیکره» را به‏ عنوان مبنای تحلیل به کار می‏‌گیرد.

· تحلیل‏‌های پیکره‌‏ای از رایانه‏‌ها به دو روش خودکار و تعاملی بهره می‏‌برند.

· هم به تکنیک‏‌های تحلیلی کمّی‏ و هم کیفی متکی است.

کتاب «زبان‏‌شناسی پیکره‌‏ای در عمل» به سه بخش اصلی تقسیم شده ‏است. در بخش اول، مفهوم پیکره و زبان‏‌شناسی پیکره‌‏ای، به‏ عنوان رهیافتی در بررسی زبان و مرتبط با تحلیل زبان واقعی و موثّق، معرفی می‌شود. در ادامه، در فصل دوم چارچوب تحلیلی سیاق برای تفسیر یافته‌‏های پیکره‌‏ای مطرح می‏‌شود. بخش دوم و سوم کتاب، نحوۀ استفاده از پیکره‌‏های موجود بررسی می‏‌شود. از این رو، در فصل سوم مجموعه‌‏ای از ابزارهای جست‌‏وجو و واحدهای زبانی معرفی می‏‌شود که می‌‏تواند مبنایی برای تحلیل پیکره‌‏های از پیش موجود باشد.

سپس دوازده پروژه مختلف با استفاده از پیکره‏‌های موجود برخط ارائه می‏‌شود تا بتوان به معرفی مبانی کار با پیکره‌‏ها، تفسیر داده‏‌ها و یافته‏‌های پژوهش پرداخت (فصل ۴). پس از بررسی مسائل مربوط به تحلیل پیکره و چارچوب تحلیلی، خوانندگان آماده خواهند بود تا پیکرۀ خود را طراحی کنند و مطالعۀ تحقیقی خود را انجام دهند. بخش سوم کتاب مراحل ساخت پیکره را آموزش می‏‌دهد (فصل ۵) و سپس به بررسی شیوه‌های آماری در تفسیر داده‏‌ها می‏‌پردازد (فصل ۶ و ۷). فصل ۸ به بررسی گام به گام نگارش و ارائۀ تحقیق می‌‏پردازد. از آنجا که این کتاب مقدماتی حاوی مبانی انجام تحقیق پیکره‌‏ای است، به بسیاری از مسائل جاری و مطرح در تحقیقات زبان‏‌شناسی پیکره‌‏ای پرداخته نمی‌‏شود. در فصل ۹، در مورد برخی از این مسائل بحث می‏‌شود با این امید که این کتاب به قدر کافی زبان‏‌شناسی پیکره‏‌ای را به مخاطبان آموزش دهد تا بتوانند تحقیقات پیشرفته‌‏تری در این زمینه انجام دهند.

محسن نوبخت، دارای مدرک دکتری زبان‌شناسی همگانی است. از دیگر ترجمه‌های منتشر شده نوبخت می‌توان به این عناوین اشاره کرد: «ایدئولوژی و گفتمان» نوشته تئون ای ون‌دایک، «زبان، بافت و متن: ابعاد زبان از منظر نشانه‌شناسی اجتماعی» نوشته مایکل هلیدی و رقیه حسن، «آشنایی با نشانه‌شناسی اجتماعی» نوشته تئوون لیوون و «نشانه‌ها: درآمدی بر نشانه‌شناسی» نوشته تامس آلبرت سیبیاک.

کد خبر 5114968

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha