۱.۵ میلیون تن گندم خوراک دام خواهد شد/رویه غلطی که دولت ادامه داد

مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره توقف تخصیص ارز به نهاده‌های دامی از اواخر اسفندماه سال گذشته و تأثیر آن بر تأمین نهاده‌ها و تولیدات محصولات پروتئینی در ماه‌های آینده، گفت: متأسفانه عدم تأمین ارز در یک ماه گذشته اتفاق افتاده و مهمترین علت این امر نیز می‌تواند سوءاستفاده بانک مرکزی از انتقال وظایف تجارت نهاده‌های دامی از وزارت صمت به وزارت جهاد کشاورزی باشد.

وی با بیان اینکه سیاست گذاران اقتصادی کشور در عرصه نهاده‌های دامی همان راهی را می‌روند که سال قبل هم پیمودند و این بسیار خطرناک است، تصریح کرد: امروز اگر از نظر نیاز کشور و کمبود کالا بخواهیم نهاده‌های دامی را رتبه بندی کنیم، کنجاله سویا، جو و ذرت در رتبه‌های اول کمبود قراردارند.

قدیری تاکید کرد: با این حال امروز بیش از ۳ میلیون تن انواع نهاده‌های دامی در بنادر ایران موجود است که ارز آن تأمین نشده و عدم عرضه به موقع نهاده‌های دامی به بازار، راه را برای سوءاستفاده گران و رانت خواران و دلالان در عرصه محصولات پروتئینی باز خواهد کرد و دوباره مانند سال قبل باسکولچی کشتارگاه بهمن بیشترین سود را می‌برد و تولیدکنندگان و مردم بیشترین ضربه را می‌خورند.

وی درباره اینکه آیا ذخایر کشور به اندازه‌ای هست که این چند ماه توقف را جبران کند یا بزودی اثرات این خلأ را در بازار مشاهده خواهیم کرد؟، تصریح کرد: صلاحیت اظهار نظر در خصوص میزان ذخایر راهبردی کشور را ندارم اما اگر فرض کنیم که انبارهای کشور مالامال از نهاده‌های دامی باشد نباید موضوع خام فروشی نهاده‌های دامی و فقدان شبکه توزیع مناسب در عرصه نهاده‌های دامی را نادیده گرفت.

این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: هر چند تولید محصولات پروتئینی ارتباط مستقیم با تأمین به موقع نهاده‌های دامی دارد، اما معتقدم «مدیریت توزیع» اهمیت ویژه‌ای دارد چنانچه در نیمه دوم سال ۹۹ نیز شاهد بودیم که کمبود مواد اولیه در کشور وجود نداشت ولی در تأمین مواد پروتئینی از قبیل گوشت مرغ و گوشت قرمز دچار مشکلات بزرگی شدیم. پیشنهاد همیشگی ما استفاده از ظرفیت کارخانجات خوراک دام است چرا که هم رصد و پایش نهاده‌های دامی به خوبی قابل کنترل است و هم توسعه عمودی در صنعت دامپروری به خوبی صرف می‌شود.

قدیری درباره اینکه آیا این تأخیر می‌تواند منجر به افزایش مجدد قیمت محصولات پروتئینی از جمله مرغ در ماه‌های آینده شود؟، گفت: در حال حاضر مهمترین مشکل در زنجیره تأمین گوشت مرغ افزایش قیمت جوجه یک روزه است و بعد از آن بحث نیاز به نهاده‌های دامی و خوراک طیور مطرح است.

فعلاً مشکل تولید مرغ؛ جوجه است

وی ادامه داد: به گفته مرغداران، عرضه جوجه با قیمت مصوب بسیار کم است و با قیمت‌های فعلی پرورش مرغ و فروش به قیمت مصوب، توجیه اقتصادی ندارد و به همین منظور تولیدکنندگان رغبتی به جوجه ریزی ندارند.

قدیری با بیان اینکه احتمال می‌دهیم از اواخر خردادماه وضعیت جوجه یک روزه کمی بهتر شود، گفت: در این صورت فشار بر روی نهاده‌های دامی افزایش می‌یابد و مجدداً نگرانی‌ها در این حوزه زیاد می‌شود.

این فعال بخش خصوصی تصریح کرد که سیاست دولت در ارتباط با واردات مرغ شفاف نیست و فعال اقتصادی نمی‌داند در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد اما به هر حال با شرایط موجود قیمت تمام شده تولید مرغ افزایش می‌یابد که اگر دولت بخواهد این مساله را با واردات گوشت مرغ مدیریت کند، صنعت طیور حتی از وضعیت کنونی نیز ضربه بیشتری می‌خورد.

دولت منابع ارزی خود را یا باید صرف واردات گندم کند یا ذرت

قدیری درباره اینکه دولت اخیراً قیمت گندم را ۵ هزار تومان تعیین کرده که در مقایسه با قیمت جو حدود ٢ هزار تومان ارزان‌تر است و گفته می‌شود این مسأله سبب خواهد شد گندم به عنوان خوراک دام مصرف شود، به نظر شما چقدر این موضوع امکان پذیر است؟ گفت: زمانی که عرضه نهاده‌های دامی به بازار به موقع انجام شود قیمت گندم و دیگر کالاهای جایگزین خود به خود تعادل پیدا می‌کند.

وی افزود: با توجه به اینکه دولت یا باید منابع ارزی را صرف واردات گندم کند و یا ذرت وارد کند؛ بنابراین برای دولت به صرفه تر است که گندم داخلی را با قیمت بالاتر از نرخ تضمینی، خریداری و بخشی از ذخایر گندم را به این نحو تأمین کند، چرا که این به نفع دولت است.

قدیری ادامه داد: علاوه بر این ما چه بخواهیم و چه نخواهیم سالیانه حدود ۱.۵ میلیون تن گندم به اشکال مختلف وارد چرخه خوراک دام می‌شود.

نتایج اقتصاد دستوری، کوتاه مدت و بی ارزش است

قدیری درباره اینکه به عنوان یک کارشناس قدیمی صنعت خوراک چه پیشنهادی برای دولت دارید تا سال‌جاری را با آرامش بیشتری نسبت به سال قبل، در حوزه بازار نهاده‌ها مدیریت کند؟، تاکید کرد: توصیه به دولت نباید فقط در راستای مدیریت یک بازار خاص مثل نهاده‌های دامی باشد، چون با واردات مرغ عملاً می‌توان به صورت کامل التهاب بازار نهاده‌های دامی را از بین برد و تقاضا را به صفر رساند.

وی تصریح کرد: ما به شدت احتیاج به ثبات سیاستی و ثبات سیاسی داریم به همین منظور راهکار باید راهکاری جامع باشد که هم صنعتگر و هم مصرف کننده را در بر بگیرد و نباید فقط متمرکز بر مدیریت التهاب باشد چون نتیجه آن رویکردهای اقتصاد دستوری می‌شود که کوتاه مدت است و ارزش اقتصادی ندارد. متأسفانه در تمام این سال‌ها ریشه اصلی گرفتاری ما این بوده که مسئولان به دنبال راه حل های بی دردسر، کوتاه مدت و سریع بودند.

این مقام مسئول بر رهایی اقتصاد دامپروری از سیاست زدگی تاکید و اضافه کرد که در این حوزه باید عناصر بهره وری و توسعه عمودی پیگیری شود که حتماً در شرایط فعلی سخت و التهاب آفرین است ضمن اینکه برای انجام این مهم بایست اقشار آسیب پذیر شناسایی و برنامه‌های حمایتی از آنها شکل بگیرد.