به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، منطقه حفاظت شده بهرام گور در شرق استان فارس و شمال شرقی شهرستان نیریز قرار دارد و وسعت این منطقه 40 هزار و 800 هکتار و ارتفاع بلندترین نقطه آن دو هزار و 787 متر بوده و دارای آب و هوای گرم و خشک و بارندگی حدود 200 میلی متر است.
این محدوده از سال 1351 با عنوان منطقه حفاظت شده "بهرام گور" تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست فارس قرار گرفته است. منطقه حفاظت شده بهرام گور تنها منطقه ای در کشور بوده که جمعیت قابل ملاحظه و پویایی از گورخر ایرانی را در خود جای داده است.
حضور دیگر گونه های ارزشمند نظیر کاراکال، زاغ بور، هوبره، جبیر و... ارزش اکولوژیکی این زیستگاه پهناور را دو چندان می کند و تماشای حیات وحش به خصوص گونه های در معرض تهدیدی نظر گورخر ایرانی، هوبره و زاغ بور در این منطقه به سادگی امکان پذیر است.
اما برخی مشکلات موجود در منطقه بهرام گور باعث شده که گونه هایی نظیر جبیر، گورخر و.. در این منطقه چندان وضعیت مناسبی نداشته باشند و این امر ضرورت توجه بیشتر مسئولان برای بهبود زیستگاه آنان را بیشتر متذکر می شود.
100 کیلومتر پیاده روی گورخر ایرانی به دنبال علوفه
یکی از حیواناتی که در منطقه حفاظت شده بهرام گور می زید گورخر در حال انقراض است که از این نژاد در منطقه بهرام گور تنها 280 راس وجود دارد. این گونه از حیوانات موجود در منطقه بهرام گور شرایط خاص و البته سختی در منطقه دارد و وضعیت در حال انقراض بودن آن نیز باعث شده که شرایط زیستی آنها سخت تر شود.
گورخر ایرانی
بر این اساس، خشکسالیهای اخیر در استان فارس باعث شده که یافتن علوفه در این منطقه برای گورخر سخت شود و این حیوان به ناچار مجبور است برای یافتن علوفه جدید خانه خود را ترک کرده و برای رسیدن به غذا 100 کیلومتر پیاده روی کند.
گورخر در این سفر 100 کیلومتری خود به زیستگاه های شهرباباک رفته و در آنجا چند ماهی را گذرانده تا زمانی که زیستگاه قدیمی آن قابل اسکان و برخوردار از علوفه به اندازه کافی شد دوباره به خانه بازگردد.
البته کمبود علوفه تنها مشکل این حیوان به شمار نمی رود بلکه وضعیت زیستگاهی آن نیز دارای مشکلاتی است که باید در این خصوص نیز تدابیر ویژه ای در نظر گرفته شود.
رئیس محیط زیست شهرستان نی ریز فارس در این خصوص به خبرنگار مهر در شیراز گفت: گورخرهای مذکور در حال انقراض و خطر هستند و باید اقدامات مناسبی برای جلوگیری از انقراض این گونه از حیوانات انجام شود.
علیرضا فرخی گفت: این گونه باید مانند گوزن زرد ایرانی در مکانی مناسب و امن نگهداری و پرورش داده شوند تا امکان تکثیر آنها نیز فراهم باشد.
وی با اشاره به اینکه برای نگهداری این حیوان وسعت مکان برای زیست آنها باید مورد توجه قرار گیرد، ادامه داد: عوامل انسانی، تخریب زیستگاه این حیوان، جاده سازی، ازدیاد تردد انسانها، نا امن بودن زیستگاه و ... باعث در معرض خطر قرار گرفتن گورخر شده است.
رئیس محیط زیست شهرستان نی ریز در این خصوص توضیح داد: وقتی زیستگاه این حیوان ناامن باشد زاد و ولد آن کاهش یافته و در نتیجه در معرض انقراض قرار خواهد گرفت.
فرخی با اشاره به اینکه حضور این گورخرها در بهرام گور مشکلاتی را برای کشاورزان نیز ایجاد کرده، افزود: یکی از مسائلی که اکنون در منطقه بهرام گور پیرامون این گورخرها قابل مشاهده است این است که حتی اگر این حیوان علوفه نیز داشته باشد بازهم به مزارع کشاورزی منطقه هجوم آورده و باعث تخریبهایی در این اراضی می شود که این امر ناراحتی هایی را برای کشاورزان در پی داشته است.
جبیر نیازمند داشتن زیستگاهی امن تر
به گزارش مهر، یکی دیگر از حیواناتی که در منظقه حفاظت شده بهرام گور زندگی می کند "جبیر" است. جبیر حیوانی حساس است و به طور معمول در یک نقطه خاص ساکن نمی شود.
جبیر
جبیر شباهت زیادی به آهو دارد ولی دارای تفاوتهای ظاهری در جثه، رنگ و شاخ است که تشخیص این دو را از یکدیگر ممکن می سازد. جبیر دارای موهای کوتاه به رنگ زرد تیره متمایل به قرمز است که رنگ آن در قسمتهای شکمی و کفل ها سفیدرنگ است در صورتی که رنگ آهو روشن تر از جبیر و به رنگ زرد شنی است و وزن جیبر نیز در حدود 25 کیلو گرم است.
بر اساس آمارگیریهای صورت گرفته 30 راس جبیر در منطقه بهرام گور زیست می کند که برای یافتن علوفه مدام در حال تغییر مکان خود هستند و معمولا در مکانی حضور پیدا می کنند که علوفه بهتری در اختیار داشته باشند.
رئیس محیط زیست شهرستان نی ریز در این خصوص نیز به خبرنگار مهر در شیراز گفت: زیستگاه این حیوان باید مناسب و امن باشد از این رو باید مکانی مناسب برای زیست جیبر فراهم باشد تا از انقراض آن جلوگیری شود.
کاراکال گونه شاخص بهرام گور
به گزارش مهر، گربه کاراکل نیز یکی دیگر از گونه های شاخص موجود در منطقه بهرام گور است که تعداد آن به حدود هشت تا 10 راس می رسد. این گربه وحشی در اکثر نقاط ایران به غیر از مناطق شمالی زندگی می کند.
جثه کاراکل بزرگتر از گربه معمولی و دارای بدنی کشیده است و از آنجایی که به غیر از بهرام گور در کمتر منطقه ای در استان یافت می شود که در آن کاراکال را بتوان مشاهده کرد باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
گربه کاراکال
منطقه بهرام گور به لحاظ تعداد گونه هایی که در آن می زیند یکی از مناطق شاخص استان فارس به شمار می رود که باید بیشتر مورد توجه و رسیدگی قرار گیرد.
باید در نظر داشت استان فارس در حال حاضر به خاطر شرایط خشکسالی که طی دو سال اخیر پشت سر گذاشته در حوزه زیستگاه ها و مناطق حفاظت شده شرایط ویژه ای دارد که باید برای جلوگیری از به خطر افتادن گونه های حیوانی و جانوری این منطقه، مورد حفاظت بیشتری قرار گرفته و قوانین زیست محیطی پیرامون اینگونه عرصه ها با جدیت دنبال شود و چنانچه نیاز است برخی از گونه های در حال انقراض نیز به زیستگاه های امن تر و مساعد تر برای زاد و ولد انتقال داده شوند.
در حوزه منطقه حفاظت شده بهرام گور نیز این قوانین باید با شدت و جدیت بیشتری دنبال شود تا گونه های در معرض خطری مثل گورخر ایرانی و.. که در این منطقه زیست می کنند بیش از این در معرض خطر ناشی از مداخلات انسانی و ... قرار نگیرند.
پیش از این رئیس محیط زیست شهرستان نی ریز از معادن فعال در این شهرستان به عنوان یکی از عواملی یاد کرد که حیات وحش را به خطر انداخته از این رو می توان با توجه به لزوم حفاظت از چنین گونه های ارزشمندی قوانین محیط زیست را کمی سختگیرانه تر دنبال کرد.
.................................
گزارش : هژیر فتحی