دکتر سید یحیی یثربی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد تفاوتهای نوگرایی دینی در جهان جدید با جهان قدیم گفت: نوگرایی دینی یکی از اصطلاحاتی است که محصول دوران جدید مدرنیته است.
یثربی درمورد تفاوت میان احیاگری دینی با اصلاح گری دینی اظهار داشت: احیاگری در دست دخل و تصرف نیست یعنی یک احیاگر نمی خواهد تصرفی در اصول و فروع دیانت داشته باشد. احیاگر می خواهد مردمی را که از اجرای دین غفلت کرده اند متوجه عمل به دین کند و دین را از نو به مردم یاد می دهد، چیز جدیدی از خودش نمی آورد و معمولاً در جهان اسلام تلاشها جنبه احیاگری دارد .
وی افزود: احیاگران تلاش می کنند مردم را به دین بازگردانند بنابراین آنچه ما در جهان اسلام داشته ایم احیا دین است نه اصلاح دین .
یثربی یادآور شد: دلایلی وجود دارد که به ما اجازه دخل و تصرفی که غربیها در دین کردند به ما نمی دهد برای اینکه اسلام دین عقلانی است، غربیها تلاش کردند مسائل غیرعقلانی دین را عقلانی کنند و دین عقلانی جدید درست کنند و از حاکمیت کلیسا در بیاورند اما اسلام اصول غیرعقلانی و زبان مبهم متون نداشت ولی آنها داشتند و ناسازگاری با علوم جدید برای آنها مطرح بود که برای ما مطرح نیست بنابراین آنها ده ها دلیل داشتند که دینشان را اصلاح کردند ولی ما هیچکدام از این دلایل را نداریم. آنچه در جامعه ما اتفاق افتاد احیای دین است نه اصلاح دین.
این محقق و پژوهشگر با اشاره به اینکه ما از نظر علوم انسانی مدرن نشده ایم، گفت: باید از نظر علوم انسانی مدرن بشویم بعد ببینیم چه کاری می توانیم بکنیم. آن وقت می توانیم از اسلام برداشتهای متفاوت داشته باشیم نه اینکه در اسلام چیزی را تقدیس کنیم مثلاً نقش توحید را در سیاست و آزادی مردم درک کنیم که تا حالا درک نکرده ایم و هزاران مثال باریک و با ارزش.