به گزارش خبرنگار مهر، تولید محصولات تراریخته در سال 2009 به دلیل افزایش بهره وری، منافع اقتصادی، رفاهی و زیست محیطی رکورد بی نظیری را نشان می دهد به گونه ای که مساحت زیر کشت محصولات تراریخته در سال 2009 نسبت به سال 1996 میلادی رشد 80 برابری داشته است.
در سال 2009 در مورد چهار محصول تراریخته اصلی تجاری سازی شده یعنی ذرت، سویا، کلزا و پنبه رکورد جدیدی گزارش شد. برای اولین بار بیش از سه چهارم سویای تولید شده در جهان تراریخته است. کل مساحت زیر کشت سویا در دنیا 90 میلیون هکتار است.
سطح زیر کشت پنبه در دنیا 33 میلیون هکتار است که نیمی از این میزان به تولید پنبه تراریخته اختصاص یافت. همچنین از کل 158 میلیون هکتار سطح زیر کشت ذرت به تولید محصول تراریخته اختصاص یافت و کلزای تراریخته به بیش از یک پنجم سطح زیر کشت جهانی این محصول رسید.
کشورهای پیشرو در تجاری سازی محصولات تراریخته جدید
در سال 2009 از 25 کشوری که محصولات تراریخته را کشت می کنند 16 کشور در حال توسعه و 9 کشور صنعتی بودند. آلمان در سال 2008 کشت محصولات تراریخته را متوقف کرد ولی کاستاریکا از سال 2009 به جرگه این کشورها پیوست. نزدیک به نیمی از سطح زیر کشت گیاهان تراریخته در کشورهای در حال توسعه قرار دارد و پیش بینی می شود تا سال 2015 میلادی که سال هدف جامعه جهانی برای کاهش فقر و گرسنگی است این کشورها از کشورهای صنعتی پیشی می گیرند.
طبق این گزارش 8 کشور در دنیا بیش از یک میلیون هکتار محصول زراعی تراریخته کشت کردند که شامل آمریکا با 64 میلیون هکتار، برزیل با 4/21 میلیون هکتار، آرژانتین با 3/21، هندوستان با 4/8 ، کانادا با 2/8 ، چین با 7/3، پاراگوئه با 2/2 و آفریقای جنوبی با 1/2 و سایر کشورها با 7/2 میلیون هکتار توسط 17 کشور اوروگوئه، بولیوی، فیلیپین، استرالیا، بورکینافاسو، اسپانیا، مکزیک، شیلی، کلمبیا، هندوراس، جمهوری چک، پرتغال، رومانی، لهستان، کاستاریکا، مصر و اسلواکی به ترتیب کاهنده از نظر مساحت زیر کشت گیاهان تراریخته کشت شد. مجموع سطح زیر کشت گیاهان زراعی تراریخته بین سالهای 1996 تا 2009 به تقریبا یک میلیارد هکتار رسید.
گزارش مروری منتشر شده توسط ISAAA در سال 2008 میلادی پیش بینی کرده بود که موج جدیدی از محصولات تراریخته عرضه خواهد شد. این پیش بینی از سال 2009 محقق شد. در یک تصمیم تاریخی در 27 نوامبر 2009 چین گواهی ایمنی زیستی برنج تراریخته و ذرت "فیتاز" تولید شده توسط خود چینی ها را که مالکیت آن هم از آن چین است را صادر کرد. به این ترتیب راه را برای ثبت گیاهان تراریخته که دو تا سه سال قبل از تجاری سازی به طول خواهد انجامید باز کرد.
روش چین در پذیرش و استفاده از محصولات تراریخته می تواند به عنوان الگویی برای سایر کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته شود. از این طریق می توان در جهت خودکفایی غذایی، کشاورزی پایدار با اتکای کمتر به حشره کش ها و رفع فقر و گرسنگی اقدام کرد.
در سال 2009 برزیل با فاصله کمی از آرژانتین جلو افتاد و رتبه دوم تولید محصولات تراریخته در جهان را از آن خود کرد و در حال حاضر این کشور یک رهبر جهانی برای تولید محصولات تراریخته و موتور محرک رشد آتی این محصولات محسوب می شود. هندوستان نیز به عنوان بزرگترین تولید کننده پنبه جهان از 8 سال پیش تولید پنبه مقاوم به آفات (Bt) را آغاز کرد و در سال 2009 موفق شد 87 درصد سطح زیر کشت پنبه خود را به پنبه تراریخته اختصاص دهد و رکورد جدیدی را برجای بگذارد.
بادمجان تراریخته که انتظار می رود اولین محصول تراریخته غذایی انسان در هندوستان باشد از طرف مسئولین نظارتی این کشور برای تجاری سازی توصیه شد.
علاوه بر این در آفریقا کشورهای بورکینافاسو و مصر در سال 2009 به توسعه این محصولات ادامه دادند به گونه ای که سطح زیر کشت پنبه تراریخته مقاوم به آفات (Bt) در بورکینافاسو 14 برابر شد.
آغاز تولید نسل دوم محصولات تراریخته
سال 2009 سال جایگزینی محصولات تراریخته نسل اول با محصولات تراریخته نسل دوم بود. سویای تراریخته به عنوان اولین مورد از گروه جدید محصولات تراریخته که توسط توسعه دهندگان فناوری در دست پژوهش است توسط بیش از 15 هزار کشاورز در مساحتی بیش از نیم میلیون هکتار در سال 2009 در آمریکا و کانادا کشت شد.
ارزیابی به روز شده تاثیر محصولات زراعی تراریخته نشان می دهد که در دوره 1996 تا 2008 نفع اقتصادی 9/51 میلیارد دلار به طور مساوی از دو منبع حاصل شد. اول کاهش هزینه های تولید و دوم افزایش قابل توجه تولید 167 میلیون تنی.
25 کشور در سال 2009 محصولات تراریخته را به صورت تجاری کشت کردند و 32 کشور دیگر از سال 1996 تا کنون واردات محصولات تراریخته را برای مصرف غذای انسانی، خوراک دام و یا رهاسازی محیطی (کشت) تصویب کردند. تا کنون در مجموع 762 مورد مجوز برای 155 گیاه تراریخته مستقل در 24 محصول زراعی به تصویب رسیده است که شامل گل رز آبی رنگی است که در سال 2009 در ژاپن به صورت تجاری به بازار مصرف عرضه شد.
چشم انداز آینده
به گزارش مهر، موج جدیدی از محصولات تراریخته بین سالهای 2010 تا 2015 در راه است. در این راستا لازم است تا اولویت اول بر کارآمد کردن سیستمهای نظارتی مناسب مسئولانه، ارزان و به هنگام متمرکز شود.
کشت محصولات تراریخته در دنیا در دومین دهه تجاری سازی این محصولات از سال 1996 تا 2015 از نظر سطح زیر کشت، تعداد کشورها و کشاورزانی که این محصولات را کشت خواهند کرد دو برابر خواهد شد. ضمن آنکه محصولات تراریخته جدید و مناسبی برای تامین اولویتهای جامعه جهانی به ویژه در کشورهای در حال توسعه آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا به طور مستمر و فزاینده تامین خواهد شد.
تولید ذرت SmartStax™ که دارای 8 تراژن است و سه صفت را کنترل می کنند در آمریکا و کانادا در سال 2010، موافقت دولت هندوستان با تولید بادمجان تراریخته مقاوم به آفات در سال 2010، تولید برنج طلایی در فیلیپین تا سال 2012 و به دنبال آن در بنگلادش، هندوستان و در نهایت اندونزی و ویتنام، کشت ذرت ترایخته متحمل به خشکی در آمریکا در سال 2012 و در صحرای جنوبی آفریقا در سال 2017 از چشم اندازهای دنیا در حوزه کشت و تولید محصولات تراریخته است.
این اقدامات به دنبال بحران غذا در سال 2008 که منجر به ناآرامی هایی در بیش از 30 کشور در حال توسعه و تغییر حکومت در دو کشور هاییتی و ماداگاسکار شد صورت گرفت چرا که جامعه جهانی به این واقع بینی رسید که امنیت غذایی و امنیت عمومی در خطر است. در نتیجه افزایش اراده سیاسی قابل ملاحظه ای در جهت حمایت از محصولات تراریخته و پذیرش اهمیت حیاتی را به دنبال داشت.
به عبارت دیگر دعوتی شفاف برای "افزایش کافی و پایدار بهره وری زراعی برای تضمین خودکفایی و امنیت غذایی با استفاده از روشهای سنتی و بیوتکنولوژی زراعی" صورت گرفت.