پروفسور راسل تاد استاد ارتباطات دانشگاه تگزاس امریکا است. او دانشآموخته دانشگاه استنفورد است و سابقه تدریس در دانشگاه میسوری امریکا را دارد.
آنچه در ادامه میآید حاصل گفتگوی خبرگزاری مهر با این اندیشمند معاصر درباره نقش رسانهها در برجسته کردن و مطرح کردن مسایل و موضوعات زیست محیطی است.
پروفسور راسل تاد استاد ارتباطات دانشگاه تگزاس امریکا در مورد این موضوع که رسانه چه نقشی میتواند در برجسته سازی مسایل زیست محیطی ایفا کند به خبرنگار مهر گفت: نحوه مواجهه کشورها در مورد مسایل و مشکلات زیست محیطی از کشوری به کشور دیگر فرق میکند. برای نمونه در کشور چین، رسانه به عنوان "صدای دولت" نقش ایفا میکند و از سیاستهای دولت در حوزه محیط زیست حمایت میکند.
وی تصریح کرد: در همین زمان، این رسانهها مستقل نیز عمل میکنند و مشکلات و مسایل زیست محیطی را آشکار میکنند و به اطلاع عموم میرسانند و گاهی نیز از سیاستهای دولت در حوزه محیط زیست انتقاد میکنند.
وی یادآور شد: در برخی کشورها میزان استقلال رسانهها بیشتر است. در این کشورها رسانهها به طور جدی به مشکلات و مسایل زیست محیطی میپردازند و با انعکاس سیاستهای دولت و مجلس، آنها را به بازنگری در قوانین و لوایح مربوط به حوزه محیط زیست وا میدارند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در این جوامع، نوع نگاه به سیاستهای اتخاذی در حوزه محیط زیست نوعی نگاه انتقادی است و رسانههای میتوانند تا حدودی "دستور کارهای" خود را در قبال مسایل زیست محیطی پیش ببرند.
مسایل زیست محیطی هنوز مورد توجه جدی رسانهها نیست
وی افزود: ولی به طور کلی باید گفت که مسایل زیست محیطی هنوز مورد توجه جدی رسانهها قرار ندارد و اخبار این حوزه چندان مورد توجه رسانهها نیست.
وی در پاسخ به این سؤال که ظرفیت رسانه برای قرار دادن مسایل زیست محیطی از جمله تغییرات آب و هوایی و از بین رفتن لایه ازن در دستور کار سیاسی دولتها چیست، گفت: این سؤال پیچیدهای است. اگر رسانهها وابسته به دولت باشند میتوانند بر اساس سیاست دولت میزان زیادی از توجه خود را معطوف به مسایل محیط زیست از جمله لایه ازن و تغییرات اقلیمی کنند.
استاد پیشین دانشگاه میسوری امریکا افزود: درست بر اساس همان سیاستها این گونه از رسانهها میتوانند توجهی به مسایل و مشکلات زیست محیطی نشان ندهند و به این مسایل نپردازند.
تاد تصریح کرد: اگر رسانهها مستقل باشند، در این صورت به هر مسألهای که بخواهند میتوانند بپردازند و آنرا مطرح و برجسته سازند. برای نمونه در مورد کشتی نفتکش اگزون والدز رسانههای مستقل به این موضوع پرداختند و آنرا مورد توجه قرار دهند. در مورد مسایلی که تهدیدات فوری نیستند و میتوان از آن به عنوان تهدید بلند مدت یاد کرد، نیز میزان پرداختن رسانههای مستقل قابل توجه است.
تهدیدات بلند مدت زیست محیطی کمتر مورد توجه رسانهها هستند
استاد دانشگاه تگزاس خاطر نشان کرد: در مورد انعکاس اخبار مربوط به حوادث زیست محیطی مانند غرق شدن نفتکشها یا مسایلی از این دست، در مقایسه با مسایل بلند مدت از جمله از بین رفتن لایه ازن، پوشش رسانهها بیشتر است. به عبارت دیگررسانهها بیشتر تمایل دارند تا "حوادث" و "اتفاقات" زیست محیطی را را منعکس کنند تا مسایل و معضلات بلند مدت مانند از بین رفتن لایه ازن.
استاد پیشین دانشگاه میسوری امریکا افزود: به عبارت دیگر تلقی این است که این مسایل به لحاظ تهدید چندان فوری نیستند و از اینرو مسایلی که تهدید فوری تلقی میشوند برجسته و مطرح میشوند. بنده شخصاً معتقد هستم که رسانهها باید بیشتر به مسایل بلندمدت زیست محیطی توجه کنند. حال سؤال این است که چگونه میشود که رسانه این مسایل و مشکلات بلندمدت را به طور مرتب مورد توجه و بررسی قرار دهد؟
این دانشآموخته دانشگاه استنفورد خاطر نشان کرد: نکته بعدی مربوط به مخاطبان رسانهای و مردم میشود. مردم انتخابها و بدیلهای زیادی برای کسب اطلاعات و اخبار دارند و آنها تنها به چند رسانه خاص برای کسب اخبار و اطلاعات خود را محدود نمیکنند. این در حالی است که در گذشته مردم برای کسب اخبار و اطلاعات محدود به چند رسانه بودند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر با گسترش شبکههای اینترنتی، مردم منابع کسب اخبار و اطلاعات گستردهای دارند. در چنین شرایطی اگر حتی روزنامه و رسانهای به میزان قابل توجهای به موضوعات و مسایل زیست محیطی بپردازد باز هم تضمینی نیست که بتواند مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهد.