به گزارش خبرنگار مهر، با وجود اینکه حوزه غذا و دارو نقش اساسی در سلامت تغذیه و درمان افراد جامعه دارد و به عنوان کلیدی ترین بخش وزارت بهداشت تلقی می شود سالهاست که مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کند به طوری که وجود اقلام زیادی در محصولات غذایی و داروهای تقلبی و قاچاق در بازار مصرفی کشور نشان از بی ثباتی در این حوزه دارد.
دکتر رسول دیناروند، معاون سابق غذا و داروی وزارت بهداشت با اذعان به اینکه نظارت بر مواد غذایی مصرفی مردم ضعیف است می گوید: تنها راه حل این مسئله مثل اغلب کشورهای جهان و منطقه تشکیل یک سازمان غذا و داروی قوی و مستقل زیر نظر وزارت بهداشت است.
هر چند سیاست وزارت بهداشت، مصرف مواد غذایی سالم، سنتی و خانگی است اما زندگی جدید به گونه‌ای پیش می رود که استفاده از مواد غذایی بسته بندی و فرآینده شده گریزناپذیر است. در واقع نگرانی وزارت بهداشت وجود آلودگی میکروبی در مواد غذایی بسته بندی شده و فراینده شده و همچنین افزودنیهای غیرمجاز است.
ضعف نظارتی وزارت بهداشت بر مواد غذایی
وظیفه معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، مراقبت از مواد غذایی و داروها برای تامین سلامت مردم است با وجود این ساختار این معاونت در طول سالها به دلیل نداشتن اختیارات لازم برای انجام وظیفه نظارتی و کنترل کیفی، با مشکلاتی مواجه بوده و تغییرات ساختاری زیادی داشته است.
به گفته دکتر احمد شیبانی، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در بخش غذا و لوازم بهداشتی آرایشی تا کنون بیش از 57 هزار پروانه و مجوز برای محصولات غذایی صادر شده و بیش از 11 هزار محصول بهداشتی و آرایشی نیز از این وزارتخانه مجوز و پروانه دریافت کرده اند.
شاید آنچه باعث شده برنامه نویسان کشور موضوع تشکیل سازمان غذا و دارو را در قانون برنامه چهارم توسعه کشور بگنجانند و تاکید بر تاسیس چنین سازمانی داشته باشند وجود مواد غذایی و بعضا داروهای تقلبی و قاچاق در بازار مصرفی است که وزارت بهداشت در حوزه نظارتی آن طور که باید و شاید نتوانسته خوب عمل کند. بنابراین، تشکیل سازمان غذا و دارو می تواند اهرم نظارتی دولت در بحث غذا و دارو را تقویت کرده و تا حدود زیادی از مشکلاتی که هم اکنون سلامت جامعه را تهدید می کند، کم کند.
تذکر کمیسیون بهداشت به دستجردی
شاید آنچه باعث شده برنامه نویسان کشور موضوع تشکیل سازمان غذا و دارو را در قانون برنامه چهارم توسعه کشور بگنجانند و تاکید بر تاسیس چنین سازمانی داشته باشند وجود مواد غذایی و بعضا داروهای تقلبی و قاچاق در بازار مصرفی است که وزارت بهداشت در حوزه نظارتی آن طور که باید و شاید نتوانسته خوب عمل کند. بنابراین، تشکیل سازمان غذا و دارو می تواند اهرم نظارتی دولت در بحث غذا و دارو را تقویت کرده و تا حدود زیادی از مشکلاتی که هم اکنون سلامت جامعه را تهدید می کند، کم کند.
تذکر کمیسیون بهداشت به دستجردی
معاون غذا و داروی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه سازمان غذا و دارو در بسیاری از کشورهای دیگر نیز وجود دارد می گوید: ما برای تشکیل این سازمان با جدیت از همه نهادها و سازمانهای مرتبط نظرخواهی کردیم و همه با تشکیل این سازمان موافق بودند. این منجر به تشکیل سازمانی شد که مستقیم زیر نظر وزارت بهداشت بوده و مسئول آن را وزیر بهداشت انتخاب کرده ولی اختیاراتش فراتر از یک معاونت است.
این در حالی است که به نظر می رسد اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس چندان هم با تشکیل این سازمان موافق نبوده و معتقدند وجود تنها یک سازمان نمی تواند توان نظارتی وزارت بهداشت در حوزه غذا و دارو را افزایش دهد.
دکتر امیدوار رضایی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با انتقاد از اعلام خبر تشکیل سازمان غذا و دارو در شورای عالی اداری می گوید: طبق قانون برنامه توسعه چهارم هر موسسه جدید و تشکیلات کلان دولتی باید در هیئت وزیران تصویب شود و به صورت لایحه به مجلس بیاید.
| طبق قانون برنامه توسعه چهارم هر موسسه جدید و تشکیلات کلان دولتی باید در هیئت وزیران تصویب شود و به صورت لایحه به مجلس بیاید |
| رضایی |
وی می افزاید: این موضوع در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز بحث شد و به خاطر اینکه این اقدام بر خلاف بند ب ماده 139 قانون برنامه توسعه چهارم است به صورت شفاهی و حضوری به وزیر بهداشت تذکر داده شد و قرار شد وزیر بهداشت این مسئله را در دولت مطرح کند تا به صورت لایحه به مجلس بیاید.
از سوی دیگر، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه چرا تشکیل سازمان غذا و دارو به صورت لایحه در مجلس مطرح نشد، می گوید: دولت صلاح دید سازمان غذا و دارو در قالب مصوبه شورای عالی اداری تشکیل شود تا از بروز چالش میان دولت و مجلس جلوگیری شود.
شیبانی با اشاره به مطالعاتی که در زمینه تشکیل سازمان غذا و دارو در خارج از کشور صورت گرفته است می گوید: موضوع تشکیل این سازمان از 14 سال قبل در کشور مطرح بود که در نهایت وزیر بهداشت تصمیم گرفت این موضوع با بررسی مجدد دوباره در دستور کار قرار بگیرد.
تشکیل سازمان غذا و دارو در شورای عالی اداری تصویب شده و قرار است ظرف مدت سه ماه اساسنامه آن تهیه و تا پایان امسال تشکیلات و چارت سازمان آماده شود.
هدف از تشکیل این سازمان را کسب اختیارات بیشتر در حوزه محصولات غذایی و آرایشی بهداشتی است و این سازمان از استقلال کامل برخوردار بوده و زیر نظر مستقیم وزیر بهداشت وظایفش را انجام می‌دهد.
تغییر معاونت به سازمان در حد یک نام کارآیی ندارد
بر اساس قانون دولت نباید تشکیلات خود را بزرگ کند مگر در مواردی که واقعاً لزوم آن به اثبات برسد. در مورد تشکیل سازمان غذا و دارو به نظر می‌رسد تشکیل چنین سازمانی با اشکالات زیادی مواجه است از طرفی تشکیل این سازمان ارتباط تشکیلاتی مسائل مربوط به غذا و دارو را با دانشگاههای علوم پزشکی کم می‌کند و از طرف دیگر وظایفی که برای این سازمان جدید تعریف شده تفاوت چندانی با معاونت غذا و داروی فعلی ندارد و بیشتر شبیه به یک تغییر نام است.
دکتر سید امیرحسین قاضی‌زاده عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره ضرورت تشکیل سازمان غذا و دارو می گوید: اگر هدف از تشکیل این سازمان این است که همه حوزه‌های مربوط به غذا و دارو زیر چتر یک سازمان قرار بگیرد کار ارزشمندی است اما اگر معاونت غذا و دارو به همین شکل فعلی به سازمان تبدیل شود تنها یک گسست سازمانی در استانها میان سازمان غذا و دارو و دانشگاههای علوم پزشکی ایجاد کرده‌ایم.
| اگر معاونت غذا و دارو به همین شکل فعلی به سازمان تبدیل شود تنها یک گسست سازمانی در استانها میان سازمان غذا و دارو و دانشگاههای علوم پزشکی ایجاد کرده‌ایم |
| قاضی زاده |
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه هم‌اکنون بخشهایی از حوزه غذا و دارو در سازمان استاندارد، وزارت جهادکشاورزی، صنایع و سازمان شیلات و... قرار دارد، می افزاید: اگر با تشکیل سازمان غذا و دارو یکپارچگی در حوزه غذا و دارو رخ دهد و از موازی‌کاری جلوگیری شود، وضعیت غذا و دارو ارتقا پیدا می‌کند. ولی تبدیل صرف معاونت فعلی وزارت بهداشت به سازمان نتیجه‌ای ندارد و مشکل ساز می‌شود، به عبارت دیگر در شرایط فعلی با اختیارات فعلی وجود معاونت بهتر از سازمان است.
از سوی دیگر، دکتر حسین حسنی بافرانی یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در واکنش به تشکیل سازمان غذا و دارو بدون بررسی آن در این کمیسیون به خبرنگار مهر می گوید: ما همچنان منتظریم این موضوع به صورت لایحه به مجلس بیاید.
حسنی با اظهار بی اطلاعی از مصوبه شورای عالی اداری مبنی بر تاسیس سازمان غذا و دارو می افزاید: بعید به نظر می رسد که تشکیل این سازمان بدون بررسی در مجلس به سرانجام خوبی برسد چون قطعا در زمان تعیین ردیف بودجه آن دچار مشکل خواهند شد.
در طرح تشکیل سازمان غذا دو مسئله مشخص شده است. اول اینکه شرح وظایف این سازمان معلوم و واضح است و دوم اینکه به دلیل وجود موازیکاریهای شدید در صنایع غذایی، سعی شده اختیارات از برخی سازمانها گرفته شده و به این سازمان محول شود. البته در مقابل این اختیارات، مسئولان سازمان غذا و دارو باید در مورد عملکردشان نیز پاسخگو باشند.
به طور کلی در کشورهایی که سازمان غذا و دارو تشکیل شده، تمام امور مربوط به صنایع غذایی در یک واحد یعنی سازمان غذا انجام می شود و تولیدکنندگان مواد غذایی دقیقا می دانند که با کدام سازمان سروکار دارند و باید برای حل مشکلات خود به کدام نهاد مراجعه کنند. در صورتی که در کشور ما به دلیل تعدد سازمانها و وزارتخانه های دست اندرکار در صنعت غذا، تولیدکنندگان دچار سردرگمی هستند و نمی دانند برای پیگیری و رفع مسایل و مشکلات خود به کدام نهاد مراجعه کنند.
به طور کلی در کشورهایی که سازمان غذا و دارو تشکیل شده، تمام امور مربوط به صنایع غذایی در یک واحد یعنی سازمان غذا انجام می شود و تولیدکنندگان مواد غذایی دقیقا می دانند که با کدام سازمان سروکار دارند و باید برای حل مشکلات خود به کدام نهاد مراجعه کنند. در صورتی که در کشور ما به دلیل تعدد سازمانها و وزارتخانه های دست اندرکار در صنعت غذا، تولیدکنندگان دچار سردرگمی هستند و نمی دانند برای پیگیری و رفع مسایل و مشکلات خود به کدام نهاد مراجعه کنند.
-------------------------
گزارش : حبیب احسنی پور