به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، در استان فارس نزدیک به 7.3 میلیون هکتار مراتع در اقلیمهای مختلف وجود دارد که ظرفیت تولید علوفه این عرصه‌ها بیش از یک میلیون تن است که یک سوم این عرصه‌ها توان تولید گیاهان دارویی و صنعتی را دارند.
در استان فارس بیش از 13 هزار و 500 هکتار کشت گیاه دارویی و صنعتی شامل گونه‌های شاخص استان فارس از جمله آنغوزه، باریجه، وشاء، زیره سیاه و گل نرگس را در عرصه‌های منابع طبیعی وجود دارد که در سال جاری این میزان به 15 هزار هکتار نیز خواهد رسید.
وجود چنین عرصه های عظیمی از کشت گیاهان دارویی و صنعتی در فارس این استان را به یکی از قطبهای تولید این گیاهان تبدیل کرده است.
تا این مرحله استان فارس را می توان در تولید این گیاهان در بین سایر استانها موفق و قابل تقدیر توصیف کرد اما آنچه این عرصه را دچار مشکل و فرصت سوزی کرده این است که تولیدات استان فارس در این بخش بدون فرآوری و به صورت خام صادر می شود.
عدم وجود کارخانه فرآوری برای گیاهان دارویی و صنعتی استان فارس فقط منحصر به این بخش نیست بلکه بخشهای دیگر کشاورزی استان فارس را نیز شامل می شود که به سبب نداشتن تکنولوژی فرآوری در استان فارس باید محصولات خام صادر و همان محصولات به صورت فرآوری شده دوباره از کشورهای مقصد صادرات، وارد شوند.
نمونه آن را در گلاب میمند می توان مشاهده کرد که بخش مهمی از این گلاب وارد اروپا و کشورهایی نظیر فرانسه شده و به صورت عطرها و ادکلنهای گران قیمت دوباره وارد کشور می شود و این چرخه باعث شده که ارزش افزوده کلانی از دست تولید کنندگان و در سطح کلان چرخه اقتصاد استان فارس برود.
گیاهان دارویی خام صادر و فرآوری آن به چند برابر قیمت وارد می شود
در کنار گلاب میمند ، تولیدات گیاهان دارویی نیز به چنین وضعی دچار شده و بدین سبب فرصتی در حال از دست رفتن است که خارجیها آن را خوب شناخته و در حال بهره برداری از این فرصت به شکل مطلوب هستند.
دراین رابطه کارشناس مسئول گیاهان دارویی مدیریت امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس به خبرنگار مهر در شیراز گفت: گیاهان دارویی به صورت خام به حوزه های خلیج فارس ارسال و از آنجا به کشورهای آلمان، فرانسه و چین صادر می شود.
حشمت الله صادقی افزود: بیشتر گیاهانی که از استان فارس صادر می شود شامل آنغوزه، شیرین بیان و باریجه است.
گیاه آنغوزه
وی تاکید کرد: در حال حاضر بخش قابل توجهی از محصولات گیاهان دارویی به صورت خام و فرآوری نشده و در بسته بندی به نسبت نامناسب به کشورهای مقصد صادر و به صورت فرآوری شده با قیمتهای بسیار بالا به کشور باز می گردد.
کارشناس مسئول گیاهان دارویی مدیریت امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در خصوص علت ارسال این گیاهان به خارج از کشور نیز بیان کرد: کمبود صنایع استاندارد، تولید اسانسهای گیاهی و مواد معطر، کمبود صنایع بسته بندی مطابق با استانداردهای جهانی، طولانی بودن روند صدور مجوز تولید و فرآوری داروهای گیاهی و روشهای نامناسب برداشت و نگهداری از این محصول از جمله دلایل ارسال این محصولات به خارج از کشور است.
صادقی خاطرنشان کرد: بخش عمده ای از این محصولات خام، توسط کشورهای وارد کننده پس از تبدیل به محصولات نهایی از جمله داروها و محصولات بهداشتی و آرایشی باقیمت بسیار بالاتر به کشور بر می گردد.
کارشناسان اعلام کرده اند که به عنوان نمونه گیاه دارویی آنغوزه کیلویی12 هزار تومان به کشورهای آلمان، فرانسه و چین فروخته می شود و پس از فرآوری شدن و تبدیل به پودر به قیمت گرمی400 هزار تومان به کشور بازگردانده می شود.
| آنغوزه کیلویی 12 هزار تومان صادر و پس از فرآوری شدن گرمی 400 هزار تومان وراد می شود |
یا گیاهی دیگر مثل شیرین بیان به این کشورها ارسال و به 400 نوع قرص، کپسول و مواد آرایشی تبدیل و به ایران صادر می شود.
با نگاهی به این ارقام و قیمتها می توان به سادگی متوجه شد که استان فارس در حال از دست دادن چه فرصت کم نظیری بوده و چه ارزش افزوده ای را از خود دور نگه داشته است.
باید در نظر داشت که کشورهای خارجی از بابت داشتن صنایعی فرآوری محصولات خام، اقتصاد خود را توسعه بخشیده اند و استان فارس که قطب تولید گیاهان دارویی است نمی تواند از این فرصت بهره ببرد و همچنان به عنوان استان صادر کننده مواد خام بسنده می کند.
زمانیکه مردم ما از خریدن برندهای معروف آرایشی بهداشتی و یا داروهای خارجی جهان افتخار کنند که مواد اولیه آن به صورت خام در جوار محل زندگیشان در حال تولید شدن است دیگر نمی توان به این افتخار کرد که استان فارس قطب تولید داروهای گیاهی کشور و یا صادر کننده چنین گیاهانی است.
آنچه برای مردم و مسئولان استان باید افتخار آفرین باشد تولید محصولاتی در قامت محصولات خارجی هاست که فرآوری آن در داخل انجام شود که این میسر نخواهد شد جز در سایه ایجاد زمینه و بستر مناسب برای راه اندازی کارخانه ها و صنایع تبدیلی و فرآوری که در سایه آن اقتصاد استان و کشور شکوفا شود و هم اینکه ارزش افزوده ای که از این ناحیه در جیب خارجیها می رود به چرخه اقتصای استان فارس تزریق شود.
فقدان صنایع تبدیلی در قسمتهای مختلف در حال ضربه زدن به اقتصاد استان فارس است و اگر قرار باشد در اقتصاد این استان توسعه و رشدی ایجاد شود لازمه آن توجه به فرصتهایی است که در حال هدر روی بوده و کسی به آن توجه ندارد.
اینکه مواد خام صادر شود و کشورهای خارجی آن را فرآوری کرده و با نام و مارکهای معروف و معتبر با ده ها برابر قیمت مواد خام به ما بفروشند و از این رو سودی سرشاری را عاید خود کنند و در طرف دیگر جریان نیز مردم ما از اینکه مصرف کننده و خریدار چنین برندهایی هستند به خود افتخار کنند و باید بدانیم این امر نه تنها جای خوشحالی ندارد بلکه باید ضمن آگاهی از عمق مشکل مراتب را برای تصحیح این چرخه و استفاده از صنایعی که در این مسیر موثر هستند مسئولان و مردم را آگاه کرد.