به گزارش خبرنگار مهر، بحث حضور تهیه کننده خصوصی در تئاتر که به تازگی از طرف معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شده یکی از مباحثی است که میتواند در تئاتر ایران تأثیراتی را به همراه داشته باشد. حمید شاهآبادی یکشنبه 23 خردادماه اعلام کرد که از این پس تئاتر کشور صاحب تهیهکننده میشود. وی در بخش از سخنان خود گفت: کسانی که امکان این را دارند که تهیه کننده تئاتر باشند میتوانند پس از تعیین نهایی جزییات طرح تهیهکنندگی تئاتر با مراجعه به ادارهکل هنرهای نمایشی آمادگی خود را اعلام کرده و در این زمینه برای آنان پروانه صادر شود.
به گفته معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه کنندگان تئاتر از یک طرف با ادارهکل هنرهای نمایشی و از طرف دیگر با معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرارداد خواهند داشت و این افراد ضمن تأمین مالی اهل تئاتر از گیشه کسب درآمد کرده و توسط ادارهکل هنرهای نمایشی حمایت میشوند.
به اعتقاد شاهآبادی با ورود تهیه کنندهها تئاتر به سمتی خواهد رفت که جریان مخاطب محوری را در این هنر شاهد باشیم .بنابراین از یک طرف نویسنده و کارگردان این دغدغه را خواهند داشت و از طرف دیگر نیز معاونت هنری به عنوان مدیریت دولتی به این روند کمک خواهد کرد. وی با اشاره به ارائه کلیت طرح تهیه کنندگی تئاتر به ادارهکل هنرهای نمایشی اعلام کرد که در مدت زمان کوتاهی که این طرح در معاونت هنری مطرح شده با چندین درخواست برای تهیه کنندگی تئاتر هم مواجه شده است.
به گفته معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آییننامه صدور پروانه تهیه کنندگی تئاتر در دست تنظیم است و به زودی تمام جزییات آن اعلام خواهد شد.
اینکه حضور تهیه کننده در تئاتر چه تأثیراتی را به همراه خواهد داشت موضوعی است که هر کدام از هنرمندان و اهالی تئاتر واکنشها و نظرات مختلف و متفاوتی نسبت به آن دارند. محمد یعقوبی یکی از کارگردانهای با سابقه تئاتر ایران در این باره گفت: واقعیت این است که تجربه 30 سال گذشته ثابت کرده مدیریتها کار خودشان راانجام میدهند و ما اگر حرفی میزنیم معنایاش گوش شنوای مدیران نیست بلکه ما باید حرفمان را بزنیم و سکوت نکنیم. از ما میخواهند عادت کنیم و ما نباید عادت کنیم.
وی خاطرنشان کرد: اگر تهیه کنندگی تئاتر به خاطر مخاطب محوری مطرح شده است باید به این نکته توجه کرد که تئاتر در حال حاضر هم مخاطب دارد. وقتی مدیران تئاتری از کمبود بودجه تئاتر گله دارند چگونه حرف و شغلی دیگر را در تئاتر تعریف میکنند؟ اینکه گفته شده این طرح تنها در زمان مطرح شدن در معاونت هنری با درخواستهایی مواجه شده نشان دهنده آن است که طرح تهیه کننده در تئاتر در میان اهالی معاونت هنری و ادارهکل هنرهای نمایشی مطرح است و به نوعی در ادامه تعریف مدیر تولید در تئاتر قرار دارد .
کارگردان نمایش "خشکسالی و دروغ" با اشاره به طرح حضور مدیر تولید در تئاتر که طی دو سال گذشته مطرح بود یادآور شد: در زمان تولید و اجرای نمایش "خشکسالی و دروغ" اعلام کردم که خودم مدیر تولید اثر خواهم بود ولی در شورای ساخت در این خصوص دستمزدی به من تعلق نگرفت و دلیل آن حضور من به عنوان نویسنده و کارگردان نمایش بود. اگر تعریف حضور تهیه کننده در تئاتر همچون سینما باشد به این معنی است که هنرمندان میتوانند تهیه کننده کار خود باشند. ولی گمان نمیکنم که ماجرا به این نتیجه منجر شود . احتمالا به دلیل همزمانی دو سمت کارگردانی یا نمایشنامه نویسی هنرمند نمیتواند تهیه کننده شود و اگر هم شود لابد دستمزدی به او پرداخت نخواهند کرد.
عضو هیئت مدیره خانه تئاتر تصریح کرد: به نظر من این طرح راهی برای کنترل بیشتر تئاتر است همچنین راهی برای اشتغال زایی میان اهالی ادارهکل هنرهای نمایشی و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی . بودجه تئاتر ما اندک است تجربیات نشان داده هدف از اینگونه طرحها کنترل بیشتر روی تئاتر بوده و کسانی که وارد میشوند بیشتر به سمت مدیران تئاتری گرایش دارند تا هنرمندان تئاتر .مگر اینکه خود هنرمندان در واقع یکی از اعضای اجرا کننده هر نمایش تهیه کننده شوند.
یعقوبی با اشاره به مشخص و علنی نبودن آییننامه تهیه کنندگی تئاتر گفت: در ظاهر این قضیه یک سیستم است و شاید نظامی درست پیدا کند ولی با واقعیتهای ما همخوانی ندارد و واقعیت موجود در تئاتر ما کمبود بودجه است. وقتی حرف تهیه کنندگی تئاتر زده میشود سادهترین معنایش این است که سرمایهگذار خصوصی بتواند در تئاتر سرمایهگذاری کند. این امر تئاتر را وارد جریانی میکند که علاوه بر کالای هنری بودن به عنوان یک کالای اقتصادی نیز مورد توجه قرار گیرد.
کارگردان نمایشهای "یک دقیقه سکوت" و "ماچیسمو" تأکید کرد: اگر تهیه کننده پول را از دولت دریافت کند به کارمند دولت تبدیل می شود ولی اگر هدف جذب تهیه کننده خصوصی باشد باید امنیت سرمایه گذاری وجود داشته باشد و دیگر نباید سلیقه یک فرد یا کارمند در ادارهکل هنرهای نمایشی امنیت خاطر سرمایه گذار را نسبت به یک کار مخدوش کند. همچنین نباید شاهد بروز این اتفاق باشیم که ادارهکل هنرهای نمایشی حمایتهای لازم را از تهیه کننده نداشته باشد.
وی امنیت سرمایه گذاری در تئاتر را مسئله اساسی در راه حضور تهیه کننده خصوصی در تئاتر دانست و تأکید کرد: تهیه کننده خصوصی باید حق داشته باشد در صورت استقبال مخاطبان از یک اثر نمایشی تا چند ماه کار را در سالن تئاتری اجرا کند ولی تجربه ثابت کرده فضای امنی برای سرمایه گذاری های این چنینی وجود ندارد بخصوص در عرصه فرهنگ و هنر .
یعقوبی ادامه داد: بنابراین استفاده از تجربه تهیه کنندگی تلویزیون در تئاتر چنانچه مدیران به فکر دریافت پول از مخاطبان باشند و پرداخت پول به گروه یا تهیه کننده منوط به مقدار فروش تئاتر باشد نابجاست چون هنرمندان تلویزیون دریافت دستمزدشان موکول به تعداد تماشاگران آن نیست. ولی از آنجا که مدیران به نظر میرسد میخواهند این پروژه را اجرا کنند لطفا احساساتی نشوند و از یک سالن برای آزمایش این طرح استفاده کنند و چنانچه پاسخ منطقی و واقعبینانه گرفتند به فکر اجرای آن در باقی سالنها باشند. چون چنین طرحی به نظر من تنها در سالنی مانند سالن اصلی ممکن است به نتیجهای برسد.