به گزارش خبرنگار مهر در ارومیه، 23 سال است که درختان سردشت ثمری جز درد ندارند، دردی عظیم که هنوز بوی گاز خردل می دهد.
باید گفت آی سردشت چقدر باشکوه ایستاده ای بر قامت تاریخ این کشور، سیمای رنجور و دردمند مردمانت هنوز جذاب ترین تصویر قاب دل شهرشان است، عطر ایثار و گذشت ساکنانت هفت تیرماه هر سال ما را به این دیار می کشاند، اما نامت را که بر تاریخ می نویسم "سردشت" نقطه هایت تاول می شوند.
تاریخ را وروق می زنم این جا سردشت است، اولین شهر مسکونی شیمیایی شده جهان. بوی سیر و لیموی روز هفتم تیر سال ۱۳۶۶ دیگر جزیی از زندگی هر روز مردم این شهر شده است.
بعد از 23 سال سردشت هنوز زنده است و نیست، سردشت هنوز شهر انسانهایی است که وقتی باد و خاک جلوتر از آنها در کوچه هایش سرک می کشد، اهالی آن می مانند و سرفه های خشکی که تمام نمی شوند...باد بین دیوارهای کوتاه خانه ها می پیچد و خاک کوچه را بر سر و گلوی زخم خورده سردشتی ها می ریزد!
تیر ماه سردشت باتیر ماه 1366 تغییری نکرده هنوز هم تیرماه سردشت تیر ماه غم است...تیر ماه خاطره های تلخ دوست نداشتنی ... تیر هنوز برای این دیار ماه خردل است و گردهای سپید و تاول های چرکی....
مشکلات مردم سردشت تمامی ندارد حکایت غریبی از روزها وشبهای مردمی که تنها مونسشان سرفه های مکرر خونین و تاول های قدیمی به جای مانده بر دست و صورتهایی که است که گاه و بیگاه زبان بازمی کنند.
مردم هم از کمیسیون‌های پزشکی که تاکنون برگزار شده شکایت دارند، لیلا می‌گوید: در اولین دوره ای که کمیسیون پزشکی بنیاد شهید تشکیل شد و دکتر تاعبی رئیس آن بود، مرا جانباز 25 درصد تشخیص دادند، اما دقیقا سال بعد پس از شرکت در یک کمیسیون پزشکی دیگر، گفتند: سالمی و سال بعد از آن باز با من تماس گرفتند که به بقیه الله تهران مراجعه کنم و از آنها یک اسکن بگیرم، برای گرفتن این اسکن یک هفته دویدم و بعد از دریافت آن را ارومیه تحویل دادم، گفتند: برو زنگ می‌زنیم، الان نزدیک پنج سال می‌گذرد اما هنوز زنگ نزدند.
یک مصدوم شیمیایی سردشت: کسی که مصدوم شیمیایی نباشد درد مصدومان شیمیایی را نمی فهمد
پروین کریمی واحد جانباز شیمیایی 70 درصد که یکی از سه نفر بازمانده خانوده ای است که 10 نفر از آنها بر اثر بمباران شیمیایی شهید شده و همسر او نیز جانباز شیمیایی 40 درصد از خانواده ای با 20 شهید شیمیایی است.
| از 12 سال پیش دارویی مصرف می کنم که تازه سه ماه است بنیاد شهید آن را تایید کرده است |
| پروین کریمی جانباز شیمیایی |
وی بیشترین مشکل جانبازان شیمیایی را تامین دارو و قیمت زیاد داروها اعلام می کند و با اشاره به اینکه داروهایی که پزشک معتمد بنیاد شهید تجویز نکرده باشد و یا آن را تایید نکند باید توسط خود جانباز خریداری شود، گفت: من 12 سال است دارویی را برای مشکلات روانی که در اثر شیمیایی شدن در من ایجاد شده، مصرف می کنم، پس از 12 سال رفت وآمد تازه شش ماه است که این دارو مورد تایید بنیاد شهید قرار گرفته است.
کریمی ادامه می دهد: از همه چیز مهمتر روحیه انسان است کسی که شیمیایی نیست هرگز نمی‌فهمد ما چه می‌کشیم. مصدومان شیمیایی ظاهری سالم دارند اما درون آنها خراب است، درد ما درد سختی است، همیشه دعا می‌کنم خدا هیچ حیوانی را به این درد دچار نکند چه بر سد به انسان.
نایب رئیس انجمن دفاع از حقوق مصدمان شیمیایی سردشت می‌گوید: اگر ما روی سردشت تاکید داریم به این خاطر نیست که خود ما اهل آن‌جاییم، تنها به این دلیل است که عکس‌ها و فیلم‌های بسیاری فاجعه سردشت را تایید می‌کند و از آن جایی که این اتفاق در فضایی غیر نظامی افتاده است می‌تواند به عنوان سمبل تاثیرگذاری به افکار عمومی معرفی شود.
رحیم کریمی واحد اضافه می کند: در هر صورتی و در هر جای دنیا چنین اتفاقی جنایت است اما سئوال ما این است که از سال 1361 که برای اولین‌بار ایران مورد حمله بمبهای شیمیایی قرار گرفت تا کنون مسئولان چه کرده‌اند؟ جز این است که اکنون با گذشت سال‌ها تازه قانونی در مجلس به تصویب رسیده برای حمایت از جانبازان شیمیایی.
آیا مسئولان درکی از مسائل جانبازان شیمیایی دارند؟
وی می‌افزاید: اما آیا واقعا کسی هست که به مصدومان شیمیایی این گونه نگاه کند؟ ما مصدوم شیمیایی داریم که چون باید خلطش را مرتب از دهان خارج کند در اجتماع حاضر نمی‌شود و می گوید، خجالت می‌کشم. کسی بود که تنها در خانه چون نتوانسته بود خود را به دستگاه اکسیژن برساند شهید شده بود گرچه هیچ وقت از طرف بنیاد شهید، «شهید» شناخته نشد آیا واقعا مسئولان درکی از مسایل جانبازان شیمیایی دارند؟
| از سویی گفته می شود تمام مردم سردشت آلوده به گازهای شیمیایی هستند و تا سه نسل دیگر آنها ممکن است آلوده باشند و حتی وزارت بهداشت اعلام کرده از مردم این شهر خون دریافت نشود از سویی از کل جمعیت شهر تنها چند ده نفر به عنوان جانباز شناخته شده اند |
847 نفر مرد و 477 نفر زن سردشتی شیمیایی شدند که 11 نفر دارای جانبازی بالای 70 درصد، 23 نفر دارای جانبازی بین 50 تا 69 درصد، 435 نفر دارای جانبازی بین 25 تا 49 درصد و 855 نفر دارای جانبازی زیر 25 درصد هستند. اما حدود هفت تا هشت هزار نفر از مردم سردشت عنوان می‌کنند که بعد از حادثه هفت تیر 1366 و بمباران شیمیایی این شهر، دچار مشکلات بسیار ناشی ازآثار این سلاحهای شیمیایی شدند.
آمار و مسائل ذکر شده و تعداد مصدومان پذیرفته شده توسط بنیاد جانبازان به هیچ عنوان همخوانی ندارد، از طرفی گفته می شود تمام مردم سردشت آلوده به این گازها هستند و تا سه نسل دیگر هم در این شهر، امکان آلودگی وجود دارد، کودکان ناقصی از پدران و مادران مصدوم متولد می شوند و حتی گفته می شود که وزارت بهداشت اعلام کرده است از ساکنان این شهر خون اهدایی دریافت نشود. از طرف دیگر وجود چند 10 نفر به عنوان جانبازان این حمله گسترده قابل پذیرش نیست.
فردای بمباران شیمیایی سردشت وزارت کشور وقت، آماری را به سازمان ملل اعلام می‌کند که طی آن تعداد مصدومان شیمیایی سردشت چهار هزار و پانصد نفر خوانده شده است و آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی خطیب جمعه تهران آمار مصدومان شیمیایی سردشت را هشت هزار و 25 نفر خوانده است (نماز جمعه سال 1376).
آلام مصدومان سردشت بعد از 23 سال التیام یابد
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شواری اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با محکوم کردن این جنایت بشری توسط رژیم بعث عراق می گوید: هفتم تیرماه سال 1366 در روزهای اوج جنگ تحمیلی علیه کشورمان شهرستان سردشت آماج بمبهای شیمایی یکی از فجایع بشری شد که امروز با گذشت بیش از دو دهه هنوز شاهد اثرات زیانبار این فاجعه هستیم.
محمدعلی پرتوی ادامه می دهد: عمق این جنایت بشری تا حدی بود که تنها چند روز بعد از بمباران 109 نفر بلافاصله جان خود را از دست دادند و عدد بیش از پنجهزار نفر در سازمانها بین المللی به عنوان مصدوم شیمیایی سردشت به ثبت رسید.
وی به جنایات رژیم بعث و بمباران شیمیایی حلبچه اشاره می کند و افزاید: ویژگی بارز بمباران شیمیایی سردشت در مقایسه با سایر مناطق بمباران شده کشور در طول جنگ تحمیلی این است که سردشت اولین شهر مسکونی دنیاست که بعد از جنگ جهانی اول و تصویب کنوانسیونهای منع سلاحهای شیمیایی مورد حمله شیمیایی قرار گرفت و به مراتب بدتر و فاجعه آمیزتر از حلبچه بود زیرا میزان گازهای استفاده شده در این شهرستان فاجعه آمیزتر از حلبچه، هیروشیما و...است.
پرتوی ادامه می دهد: گاز خردل طبق اطلاعات علمی 50 سال اثر ماندگاری دارد به همین علت فرزندان مصدومان شیمیایی دچار عوارض این گاز شده اند و نمود بارز این عوارض را می توان در نازایی زنان، افزایش سکته های قبلی و مغزی و... به راحتی مشاهده کرد که نمی توان به راحتی از کنار آنها گذشت.
15 هزار مدعی مصدومیت شیمیایی سردشت در انتظار حمایت
وی با اشاره به اینکه هم اکنون 15 هزار نفر در سردشت مدعی مصدومیت شیمیایی هستند می گوید: از این تعداد تا کنون 10 هزار موفق به تشکیل پرونده شده و پنج هزار نفر فاقد پرونده هستند که این میزان در کشور به بیش از 40 هزار نفر مصدوم شیمیایی نظامی و غیر نظامی می رسد.
محرومیت 3300 مصدوم شیمیایی ثبت نام شده از امکانات
وی از ثبت اسم و مشخصات بیش از پنج هزار نفر در روزهای اولیه پس از بمباران شیمیایی سردشت در دفاتر سازمانهای ملی و بین المللی خبر داده و ادامه می دهد: متاسفانه از این تعداد تاکنون فقط یک هزار و 700 نفر تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور قرار گرفته اند.
سردشت فاقد امکانات و مرکز تخصصی پزشکی بیماران شیمیایی
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی همچنین در خصوص وضعیت و امکانات بهداشتی و درمانی شهرستان سردشت، می افزاید: متاسفانه وضعیت بهداشتی سردشت هم اکنون با توجه به دور بودن بیمارستان جدید و نیمه تعطیلی کلینیک مصدومان شیمیایی مطلوب نسیت.
پرتوی با انتقاد از عدم توجه مسئولان به اعزام متخصص چشم پزشکی، پوست و ریه به شهرستان سردشت، می گوید: سردشت مانند سایر شهرهای زیر 50 هزار نفر با عدم توجه به وضعیت ویژه بیماران دارای چهار تخصص زنان و زایمان، داخلی، کودکان و جراحی است که متاسفانه جوابگوی نیاز بیماران نیست.
| قرار بود بزرگترین کلینیک تخصصی خاورمیانه در سردشت راه اندازی شود اما هم اکنون تنها یک روز در هفته، پزشک عمومی بیماران شیمیایی را ویزیت می کند/ کلینیک بدون پزشک و شهر بدون دارو از عمده ترین مشکلات مردم سردشت است |
| نماینده مردم سردشت در مجلس |
پرتوی با اشاره به اینکه در طول هشت سال جنگ تحمیلی ایران و عراق، بیش از 240 بار مناطق مختلف کشور از جمله 30 منطقه مسکونی آماج بمباران شیمیایی دشمن قرار گرفت، اظهارداشت: عمیق ترین این فاجعه ها بمباران سردشت در 7 تیرماه سال 66 با حمایت های دلالان و شرکت های اروپایی در تامین شیمیایی بود.
وی با بیان اینکه بمباران شیمیایی مغایر با پروتکل 1925 بود و متاسفانه سازمانهای بین المللی و مدعی حقوق بشر جهت اعتراض به این جنایت تا کنون خاموش مانده اند، می افزاید: امروز نیز سرفه های مصدومان شیمیایی آنان را بیدار نکرده است.
وی از تهیه و تدوین قانون حمایت از مصدومان شیمیایی در کشور خبرداده و ادامه می دهد: طرح یک فوریتی این قانون در هشتم تیرماه سال 88 تلاش و پیگیری نمایندگان مردم در مجلس شواری اسلامی به تصویب رسید و بعد از بررسی در کمیسیون های مجلس 26 خرداد ماه سالجاری در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
ثبت ملی و بین المللی سردشت به عنوان شهر آسیب دیده شیمیایی
پرتوی با بیان اینکه هم اکنون این طرح برای تایید به شورای نگهبان ارسال شده است بیان داشت: در صورت تایید این شورا گام مهم و اساسی در راستای حل مشکلات مصدومان شیمیایی کشور به خصوص سردشت برداشته می شود.
وی خاطرنشان می کند: بر اساس این طرح وزارت امور خارجه موظف به انجام اقدامات لازم در راستای معرفی و ثبت بین المللی شهر سردشت به عنوان شهر آسیب دیده از حملات شیمیایی و سند جنایت دشمنان شده است.
قانون تشکیل کمیسیون پزشکی شناسایی مصدومین شیمیایی در انتظار تصویب شورای نگهبان
پرتوی با اشاره به اینکه طرح شناسایی و حمایت از مصدومان شیمیایی 26 خرداد ماه سالجاری در صحن علنی تصویب و جهت تائید به شورای نگهبان ارسال شده است، بیان می دارد: اجرای این طرح بعد از تائید این شورا توسط وزارتخانه های مربوطه لازم اجرا با اولویت اول خواهد بود.
وی تامین تخصص های مورد نیاز مصدومان شیمیایی از جمله چشم، پوست و ریه و سطح بندی خدمات پزشکی مصوب و تامین امکانات بهداشتی، درمانی، توانبخشی، پیشگیری و آموزشی مورد نیاز به صورت رایگان را از جمله وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عنوان می کند.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهرادامه می دهد در مجلس شورای اسلامی، مجلس بنیاد شهید را موظف به اجرای طرح پایش سلامت جانبازان شیمیایی یکبار در طول سال کرده است که در این راستا باید با همکاری نیروهای مسلح، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هر ساله نسبت به تهیه و واگذاری بسته های بهداشتی حاوی اطلاعات پزشکی اقدامات لازم انجام شود.
به گفته پرتوی نمایندگانی از ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس هر شش ماه یکبار گزارشات اقدامات کمیسیون پزشکی را به کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ارائه می دهند.
وی خاطر نشان می کند: مجلس مقرر کرد دولت می تواند بار مالی ناشی از اجرای این قانون را در قالب کمک به جانبازان شیمیایی در بودجه سنواتی دستگاهها لحاظ کند.
تشکیل کمیسیون پزشکی شناسایی مصدومان شیمیایی در شش استان کشور
وی از تشکیل کمیسیون پزشکی شناسایی مصدومان شیمیایی در شش استان جنگی غرب کشور یعنی آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، خوزستان و بوشهر پس از تائید این قانون توسط شورای نگهبان خبر داده و می افزاید: هم اکنون 52 هزار نفر مصدوم شیمیایی در کشور شناسایی و تحت پوشش قرار گرفته اند.
روند شناسایی مصدومان شیمیایی سردشت غیر اصولی و کارشناسی است
| در روزهای اولیه پس از بمباران در حالیکه شمار مجروحان بسیار بیشتر بود مشخصات پنج هزا نفر ثبت شد اما از این تعداد تنها 1700 نفر در بنیاد شهید تایید شدند که این امر نشان غیرکارشناسی بودن تعیین درصدها و شناسایی مصدومان است |
| عضو انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی |
حسین محمدیان عدم شناسایی و بهره مندی از مزایای خدمات بهداشتی و درمانی را جز دغدغه های اصلی مردمی عنوان کرده و می افزاید: باید ضمن تحمل درد ناشی از مصدومیت هزینه های زیاد درمانی و دارویی را پرداخت کنند.
این عضو فعال انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت با اشاره به تعطیلی بیمارستان داخل شهر همزمان با افتتاح بیمارستان جدید در فاصله بیش از پنج کیلومتری این شهر، خاطرنشان می کند: متاسفانه وضعیت بهداشتی، درمانی و دارویی این شهرستان به دلیل سختی امکان دسترسی به بیمارستان جدید برای مردم بدتر شده است.
وی خواستار راه اندازی مرکز اورژانس و کلینیک شبانه روزی در محل بیمارستان قبلی این شهرستان در راستای رفاه حال مصدومان شیمیایی شد.
23 سال است بمبهای شیمیایی و گاز خردل صدای تنفس سردشت را کند و کندتر می کند با این همه زندگی در این دیار ادامه دارد در کوچه ها و خیابان ها در قلب های پرخروش مردمانی که سالهاست حق زیستن را در لابه لای سرفه ها و دردها می جویند، مردمانی که اشک و سرفه تنها واژه های قاموس سراسر درد زندگی شان است.
مردم این سردشت هنوز امیدوارند بهار در کوچه های پر از بوی خردل آهنگ آرامش سرداده و در دشت های سرسبزاش اردو بزند...
شهرستان مرزی سردشت در هفتم تیرماه سال 66 در چهار نوبت توسط هواپیماهای رژیم بعثی مورد حمله شیمیایی قرار گرفت که طی آن بیش 110 نفر شهید و پنج هزار نفر شیمیایی شدند.
شهر مرزی سردشت در جنوب آذربایجان غربی واقع شده است و در حال حاضر دارای بیشترین تعداد مصدومین شیمیایی در کشور است.
...............................................
سکینه اسمی