به گزارش خبرنگار مهر، قرار گرفتن نام ایران در فهرست یکی از صادرکنندگان پایدار گندم دنیا، همواره یکی از آرزوهای دیرینه مسئولان کشور بوده است. اگرچه تجربه صادرات گندم ایران به دنیا برای اولین بار سه سال قبل به وقوع پیوست و کشور توانست، بخشی از گندم مازاد بر نیاز خود را صادر کند.
اگرچه این اتفاق رخ داد، اما بخشی از گندم تولیدی در کشور نیز به دلیل نبودن فضای استاندارد، به ضایعات تبدیل شد و متاسفانه ایران نتوانست در آن مقطع، بخش عمده ای از گندم مازاد بر نیاز خود را صادر کند. همین امر جرقه ای برای آغاز نهضت سیلوسازی در کشور شد.
در واقع مسئولان به خوبی به این امر واقف بودند که گندم در میان محصولات کشاورزی، یک کالای استراتژیک به شمار می رود که نحوه نگهداری و اختلاط آن، عاملی بسیار مهم و موثر در تولید نان با کیفیت محسوب می شود، همین امر توجه به موضوع ذخیره سازی گندم در سیلوها و انبارهای مکانیزه را به ضرورتی حیاتی تبدیل کرده است.
بدیهی است احداث سیلوهای ذخیره سازی گندم منافع زیادی در پی دارد که از آن جمله می توان به کاهش ضایعات، ایجاد امکان اختلاط گونه های مختلف گندم جهت حصول پروتئین مناسب، جلوگیری از آفات وارده به دانه در فضای باز و غیربهداشتی و همچنین کاهش هزینه های حمل و نقل مضاعف گندم اشاره کرد.
بر اساس آمارهای رسمی، در پنج سال گذشته یعنی از ابتدای سال 84 تا پایان سال 88، به اندازه کل 25 سال قبل از آن یعنی در فاصله سالهای 57 تا 83، سیلو در کشور ساخته شده است.
در این میان، ظرفیت سیلوهای ساخته شده قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تنها 708 هزار تن بوده که این میزان پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال 83 به 3 میلیون و 243 هزار تن رسیده است؛ درصورتیکه ظرفیت کل سیلوهای ساخته شده در فاصله سالهای 84 تا پایان سال 88 به 6 میلیون و 938 هزار تن رسیده که این امر نشان می دهد در پنج سال اخیر 3 میلیون 695 هزار تن به ظرفیت سیلوهای استاندارد کشور افزوده شده است.
از آنجا که دولت طی چند سال اخیر در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی به امر خصوصی سازی و کاهش تصدی گری اش اهتمام ویژه داشته، در بحث سیلوسازی نیز به شکل جدی بخش خصوصی را برای ساخت این تاسیسات تشویق و ترغیب کرده، به طوری که هم اکنون از میزان کل ظرفیت سیلوهای ساخته شده، معادل 3 میلیون و243 هزار تن متعلق به بخش خصوصی و 3 میلیون 695 هزار تن نیز به بخش دولتی تعلق دارد.
در حال حاضر سیاست واگذاری ساخت سیلوها به بخش خصوصی به اندازه ای جدی دنبال می شود که به آن نهضت سیلوسازی توسط بخش خصوصی لقب داده اند و با توجه به استقبال خوب و سرمایه گذاری گسترده بخش خصوصی در این عرصه، به نظر می رسد می توان گام موثری را در راستای تحقق هدف افزایش ظرفیت ذخیره سازی گندم در کشور برداشت.
در این میان نکته دیگری که مورد توجه قرار گرفته، بحث استاندارد سازی سیلوها است. درست است که از یک سو احداث سیلو به عنوان یک ابزار استراتژیک برای حفظ و نگهداری قوت لایموت مردم و جلوگیری از ضایعات و هدر رفتن سرمایه های ملی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ اما از سوی دیگر با استاندارد سازی سیلوها، علاوه بر تامین فضای ذخیره سازی گندم، کشور نیز در برابرحوادث طبیعی احتمالی از نظر تامین نان مردم بیمه می شود.
محمود دیبایی، مدیرکل دفتر تهیه و نظارت طرح های عمرانی شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران به خبرنگار مهر می گوید: خوشبختانه با بهره گیری از تجارب کارشناسان و متخصصین داخلی در چند سال اخیر، اقدامات ارزشمندی برای حفظ و نگهداری دسترنج کشاورزان انجام شده که از آن جمله استاندارد سازی سیلوها است.
به گفته وی در حال حاضر حدود 74 واحد سیلو با رعایت کلیه اصول استاندارد در حال احداث است که از این میزان 25 واحد سیلوی استاندارد به ظرفیت 858 هزار تن متعلق به بخش دولتی و 49 واحد آن نیز به ظرفیت یک میلیون و 692 هزار تن به بخش خصوصی تعلق دارد که مجموع این ارقام، ظرفیت سیلوهای در دست ساخت را به 2 میلیون و 550 هزار تن می رساند.
دیبایی با اشاره به روند اجرای این پروژه ها اظهار امیدواری می کند که از این میزان ظرفیت در دست احداث، 540 هزار تن توسط بخش خصوصی و 430 هزار تن توسط بخش دولتی در سال جاری مورد بهره برداری قرار گیرد که در مجموع رقمی معادل 970 هزار تن را شامل می شود، ضمن اینکه مابقی پروژه ها نیز حداکثر بین سال های 90 تا91 تکمیل شود.
اجرای پروژه های مذکور، ظرفیت سیلوهای استاندارد ایران را به مرز 9.5 میلیون تن می رساند که این رقم معادل 10 ماه مصرف گندم در کشور است و بدین ترتیب، این حجم سیلوسازی در عمل ما را جزء کشورهای پیشرفته در امر ذخیره سازی غلات قرار می دهد.
به گزارش مهر، بر اساس اعلام دفتر تهیه و نظارت طرح های عمرانی شرکت بازرگانی دولتی ایران، علاوه بر ظرفیت ذکر شده، مجوز احداث 2 میلیون تن ظرفیت دیگر برای بخش خصوصی صادر شده و بر اساس پیش بینی ها قرار است تا سال 1393 تکمیل شود.
بر این اساس، ظرفیت سیلوهای کشور تا پایان برنامه پنجم توسعه اقتصادی به 11.5 میلیون تن ارتقا می یابد که در صورت تحقق این مهم و با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه کشور، می توان از فضاهای ایجاد شده برای تجارت غلات در منطقه بهره مند شد.