به گزارش خبرنگار مهر، آئین گشایش نمایشگاه بزرگ عروسک ایرانی امروز شنبه درفرهنگستان هنر برگزار شد. دراین مراسم حمید شاه آبادی معاون هنری وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، علی معلم دامغانی رئیس فرهنگستان هنر، حسین پارسایی رئیس مرکز هنرهای نمایشی، اردشیر صالح‌پور دبیر سیزدهمین جشنواره نمایش عروسکی، بهروز غریب پور نویسنده وکارگردان تئاتر و اساتید انجمن یونیما حضور داشتند.
در ابتدای مراسم اردشیر صالح‌پور دبیر جشنواره گفت: امسال سیزدهمین جشنواره نمایش عروسکی دو مقدمه داشته که بارارزشی آن کمتر از رویداد اجرایی نبوده است. این جشنواره در حقیقت از 20 تیر با برنامه های آموزشی و سمینارهایی که ابعاد پژوهشی را دنبال می کردند آغاز به کار کرده است. از روز گذشته نیز نمایشگاه بزرگ عروسک با حدود 700 عروسک ایرانی آغاز به کار کرده است.
وی ادامه داد: تمامی آثار شرکت کننده در این دوره از جشنواره به اضافه 12 بخش دیگری که در حاشیه این جشنواره برگزار می‌شوند از رویکرد ایرانی برخوردارند. نمایشگاه بزرگ عروسک‌هایی ایرانی که امروز افتتاح می‌شود تا 13 مرداد ادامه دارد. امیدوارم این نمایشگاه در آینده به موزه - نمایشگاه عروسکهای ایرانی تبدیل شود.
صالح‌پور افزود: انواع مختلف عروسکهای ایرانی از جمله عروسکهای تعزیه، مبارک، جی جی وی جی ، عروسک های اپرایی در این نمایشگاه حضور دارند. برای اولین بار هم دراین نمایشگاه ماسکهای تعزیه و شبیه‌خوانی را به نمایش گذاشتیم. همچنین ماسک‌هایی در ارتباط با تعزیه از شیراز حضور دارند.
وی خاطر نشان کرد: در طول 12 دوره‌ای که از برگزاری این جشنواره می‌گذرد اگر در هر دوره 1000 عروسک هم ساخته شده باشد باید تا کنون حدود 12000 عروسک ایرانی در اختیار داشتیم اما متاسفانه این عروسکها به دلیل نداشتن مکان و جای مناسب از بین رفته اند.
دبیر جشنواره گفت: اگر بتوانیم موزه ای دائمی برای این عروسکها داشته باشیم، می توانیم این آثار را حفظ کنیم. باید به عروسک ها هم حق حیات داد تا کودکان ما کمتر به سراغ عروسکهای خارجی بروند. عروسکها بخشی از میراث فرهنگی ما هستند که می‌توانند هویت ایرانی را به زبان کودکانه بیان کنند.
در ادامه این مراسم علی معلم دامغانی رئیس فرهنگستان هنر ضمن تشکر از برگزار کنندگان این نمایشگاه گفت: زمانی که از عروسک سخن به میان می‌‌آید می‌توان فهمید که انسان خالق و آفریننده آن است. وقتی از اسطوره نیز حرف می‌زنیم بدان معنی است که انسان خالق اسطوره هاست اما هنگامی که صحبت از اسوه می شود،می‌دانیم که خالق آن از جنس دیگری است.
معلم افزود: دیدن یک نمایش بیشتر از یک بار باعث از دست دادن جذابیت آن می‌شود اما دلیل چندین بار دیدن یک تعزیه توسط مخاطبان متفاوت در چیست؟ در تعزیه مخاطب با تماشای رنج اسوه‌ها بر خویشتن می گرید. مخاطب فکر می‌کند که می‌تواند شهادت اسوه‌ها را برانگیزد تا در روز قیامت او را شفاعت کنند.
معلم درباره علت حضور عروسک "سیاه" در نمایش‌های ایرانی گفت: سیاهی که در نمایش‌های ایرانی شاهد آن هستیم عمر چندان طولانی ندارد. قدمت آن شاید به اواخر دوره صفویه یا قاجار برسد. برخی کسانی که سفر می‌رفتند غلامانی در اختیار داشتند که بعد از گذشت زمان تبدیل به سیاه نمایش‌ها شدند.ژ
وی بیان کرد: هدف سیاه زخم زدن و انتقام گرفتن از خواجه زورگو بوده است. سیاه اما از جنس مردم کوچه وبازار بوده است. او نماینده روشنی بر علیه تاریکی‌ست. حاجی‌فیروز نیز یکی از عروسکهای ایرانی است که قدمتی بیشتر از سیاه در کشور ما دارد. این قصه در طول سالیان اسلامی و ایرانی شده است.
در ادامه مراسم ددی پودامجی از هند رئیس انجمن جهانی نمایشگران عروسکی (یونیما) در ارتباط با سابقه همکاری ایران با یونیما صحبت کرد و گفت: یونیمای ایران بیشترین اعضاء را در بین 64 کشور عضو دارد واین باعث افتخار است. من معتقدم که هنر متعلق به یک کشور نیست بلکه مفهومی انسانی دارد وتبادل فرهنگی مناسبی بین عروسکهای نقاط مختلف جهان صورت می گیرد.
وی افزود: ما همیشه به عروسکها به عنوان یک عنصر بی‌جان نگاه می کنیم. اما من معتقدم عروسکها فراتر از این هستند. هنرمند تئاتر عروسکی آلمان آلبر شروز این مسئله را به درستی بیان کرده است. عروسکها باید زنده باشند و نمایش دهند نه اینکه پشت شیشه موزه ها قرار گیرند.
در پایان مراسم حمید شاه‌ابادی معاون هنری وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی پس از تقدیر و تشکر از برگزار کنندگان این نمایشگاه وجشنواره نمایش عروسکی گفت: جشنواره تئاتر عروسکی فقط نباید برای کودکان برگزار شود. کودک یکی از بهره‌برداران واستفاده کنندگان از این گونه نمایشی است. بزرگسالان بیشتر از کودکان احتیاج به این برنامه‌های عروسکی دارند زیرا اجرای این برنامه‌ها فرصتی است تا کودک درون ما بیش از پیش نمود بیرونی یابد.
وی افزود: اجرای عمومی نمایش‌های عروسکی مسئله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. نباید همه تلاش هنرمندان معطوف به زمان جشنواره شود که در بازه زمانی محدود آثار محدودی را به نمایش بگذارند. این رویداد تنها یادآور حضور نمایش‌های عروسکی است. باید رویکردی عام به اجرای صحنه‌ای نمایش‌های عروسکی داشته باشیم.
شاه‌آبادی ادامه داد: توجه به موضوع پژوهش نیز مسئله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. دیدگاه های مختلف در زمینه نمایشی نیازمند تحقیق وپژوهش است. امیدوارم همه دیدگاه ها به نقد وبررسی گذاشته شود وفصل تازه‌ای در حوزه پژوهش نمایش عروسکی باز شود.