به گزارش خبرنگار مهر، حسن بشیر در پُست "کدهای اخلاقی استاد دانشگاه" وب نما ابراز امیدواری کرده است همانطور که نسبت به جمع آوری نظرات دانشجویان درباره کدهای اخلاقی استاد دانشگاه (Teachers' Code of Ethics) اهتمام به خرج داده شده است نسبت به استخراج نظرات اساتید درباره کدهای اخلاقی یک دانشجوی خوب نیز تحرکی صورت گیرد.
این استاد ارتباطات در ایجاد ارتباط بین "کدهای اخلاقی استاد و دانشجو" و مسئله "روابط استاد و دانشجو" در وب نوشت خود آورده است: "به هر حال نمی شود یک طرفه به مسئله اخلاق نگاه کرد. این قضیه دو طرف دارد. البته خیلی ها نیز می توانند به یک طرف بسنده کنند. هنوز ارتباطات یک طرفه حاکم است، چه از طرف برخی اساتید و چه از طرف برخی دانشجویان. اما امیدها هم فراوان است و راه تعامل باز."
به اعتقاد دکتر حسن بشیر یکی از بزرگ ترین مشکلات آموزش عالی نوین، مسئله «اخلاق علمی» یا «اخلاق پژوهشی» است و صفات یک استاد خوب را میتوان به دو دسته درونی (خودباوری، شجاعت، شخصیت باثبات، بصیرت و نتیجهگرا) و برونی (کار گروهی، ارتباط، قابلیت دسترسی، تعهد، دقت و ملاحظهگری) تقسیم کرد.
"وب نما" که با نشانی
www.hbashir.blogsky.com قابل دسترسی است در انعکاس ویژگیهای یک استاد خوب از نظر دانشجویان چنین آورده است:
"آنچه در اینجا آمده عیناً تایپ مجدد برگههای نظرخواهی دانشجویان سالهای دوم، سوم، و چهارم کارشناسی رشته ..................... دانشگاه تهران در سال 1387 است. برخی از عبارتهای استفاده شده توسط چند دانشجو عیناً نوشته شده بود، در نتیجه فقط یک بار آمده، موارد تکراری حذف شده است و بقیه بیکم و کاست آمده است. سؤال مطرح شده این بود که به نظر شما استاد خوب چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
نظرات دانشجویان: (برخی نظرات ممکن است شبیه به یکدیگر باشد)
1) آشنا کردن دانشجویان با منابع کمک درسی و تشویق کردن به ادامه تحصیل
2) آشنایی با اصول روانشناسی تدریس
3) آشنایی با مفاهیم نو در زمینه موضوعی خود و آشنا کردن دانشجویان با این مفاهیم
4) آشنایی به روشهای گوناگون تدریس و آموزش
5) آگاه
6) آماده کردن مطالبی که میخواهد در کلاس بگوید
7) آموختن شیوه زندگی درست و انسانیت به دانشجو
8) آموزش درس تا جایی که دانشجویان توانایی یادگیری دارند
9) ابزار قرار ندادن دانشجو
10) احترام کامل نسبت به دانشجو و درست برخورد کردن با او
11) احترام متقابل استاد و دانشجو
12) اخلاق خوب و خوش داشتن
13) اخلاق خوب و رعایت اصول اخلاقی و داشتن اخلاق حرفهای
14) اخلاق مناسب در برخورد با دانشجو
15) ارائه مطالب علمی غیر درسی در کلاس
16) ارائه مطالب و بحثهای خارج از کلاس برای رفع خستگی
17) ارتباط خوب و مناسب داشتن با دانشجویان
18) ارتباط دوستانه با دانشجویان
19) ارتباط گرم و صمیمی با دانشجو، حتی در خارج از کلاس
20) ارتباط مؤثر و مفید با اساتید دیگر
21) ارزیابی نکردن تمام دانشجویان در یک سطح زیرا دانشجویان از لحاظ علمی، رفاهی، امکانات و غیره در یک سطح نیستند.
22) ارفاق در نمره دادن
23) از لحاظ اخلاقی توان ایجاد تعادل و عدالت
24) از نظر ظاهری قابل تحمل باشد
25) استراحت دادن در کلاس در حد چند دقیقه
26) استفاده از بهروزترین شیوهها و ابزارهای آموزشی
27) استفاده از تکنولوژیهای روز برای آموزش هر چه بهتر دروس
28) اطلاع از خُلق و خوی جوانان
29) اطلاعات روزآمد داشتن و در اختیار دانشجو قرار دادن
30) اطلاعات علمی کافی، روزآمد و زیاد داشتن
31) اطلاعات کافی در حوزه تخصصی تدریس داشتن
32) اطلاعات کافی و روزآمد داشتن در رشته و درس خود
33) اطلاعات و معلومات بالا داشتن به نسبت انتظاراتی که از دانشجو دارد
34) اعتماد به دانشجو
35) امتحان در حد درک دانشجو باشد
36) امتحان میانترم نگرفتن
37) انتخاب منبع خوب برای درس
38) انتظار از دانشجو در حدی که درس میدهد
39) انتقادپذیر بودن و اصلاح اشکالات کار خود
40) انتقال مفاهیم و مطالب بهدرستی و کامل
41) انعطافپذیر
42) انگیزه ایجاد کردن در دانشجویان
43) اهمیت دادن به درس خواندن دانشجویان
44) ایدههای نو به دانشجویان دادن
45) با دانشجو دوست و مهربان باشد
46) با دانشجو مثل یک دوست برخورد کردن
47) بازخورد مثبت دانشجویان و جامعه دانشگاهی از عملکرد یک استاد
48) باسواد
49) بحثمحور
50) برخورد مناسب با دانشجویان
51) برنامهریزی از پیش تعیین شده و مناسب برای ارائه تکالیف توسط دانشجویان
52) برنامهریزی منسجم داشتن برای درس و طبق آن پیش رفتن
53) برنامه مصوب داشتن برای درس
54) بشاش
55) به بحث گذاشتن مطالب
56) به کار گرفتن دانشجو
57) به ورود دانشجویان به کلاس بعد از خود حساس نباشد
58) بهاء دادن به دانشجویان
59) بهروز بودن از نظر علمی
60) بیان خوب
61) بیان قوی (بیان مطالب و مفاهیم)
62) بیان مطالب و مفاهیم به سادگی و به شیوه ساده، بهخوبی و به زبان ساده
63) بیتفاوت نبودن نسبت به یادگیری دانشجویان
64) بیش از حد سختگیر نباشد
65) پرهیز از ارائه تئوریهای صرف
66) پژوهش و کار عملی کردن در کنار تدریس
67) پیاده کردن شیوههای جدید
68) تاکید کردن بر یادگیری دانشجو در کلاس به طوری که دانشجو متکی به جزوه شب امتحان نباشد
69) تبعیض قائل نشدن میان دانشجویان
70) تدریس خوب به طوری که حتی در صورت حضور و غیاب نکردن نیز دانشجو با عشق و علاقه به کلاس بیاید
71) تسلط بر حوزه موضوعی و کاری خود
72) تسلط بر متون درسی در حال تدریس از لحاظ علمی
73) تشویق دانشجویان به شرکت در مباحث
74) تفکر انتقادی داشتن
75) تکلیف خواستن از دانشجو تا دانشجو کوشا باشد
76) تکلیف: هر هفته تکلیف بدهد
77) تلف نکردن وقت دانشجو با مطالب غیرمفید
78) تمیز بودن
79) توانایی پاسخ به سؤالات دانشجو با منطق و استدلال
80) توجه به مسائل تفریحی در کنار مسائل علمی
81) توضیح مطالب بهطور جامع و مانع
82) جدیت به اندازه کافی باشد
83) جذاب کردن درس برای دانشجویان
84) جذابیت و مفید بودن مطالب کلاس او، به طوری که حتی در صورت عدم حضور و غیاب باز دانشجو دوست داشته باشد کلاس او بیاید
85) جذبه داشتن
86) جویا شدن از مشکلات و موانع درسی که به نظر دانشجویان خیلی مهم هستند و قادر به حل آنها نیستند
87) جویا شدن کارهای درسی و غیر درسی دانشجویان، از فعالیتهای دانشجو و مشکلات دانشجو پرسوجو کند و از او حمایت کند.
88) حضور غیاب به موقع
89) توجه به حضور و غیاب دانشجویان
90) حساسیت نداشتن به حضور غیاب.
91) حضور و غیاب کردن
92) حضور و غیاب نکردن
93) حوصله برای یادگیری دانشجویان
94) خلاق بودن
95) خندهرو
96) خواندن شرح حال انسانها و معلمهای خوب که برای انسان خوب و معلم خوب شدن الگوی تاثیرگذار خوبی است.
97) خوب درس دادن
98) خودشناسی و دیگرشناسی (شناختن دانشجویان به عنوان انسان)
99) خوش برخورد
100) خوشپوش بودن
101) خوشرو
102) داشتن چارچوب مشخص برای هر درس
103) دانش خود را در اختیار دانشجویان قرار دادن و دریغ نکردن آن
104) دانش کافی و بهروز برای آموزش
105) دانشجو احساس آرامش داشتن در کلاس او
106) دانشمحوری
107) در خارج از کشور تحصیل کرده باشد
108) در دسترس بودن در دانشگاه
109) در کنار متون کاغذی گریزی هم به منابع الکترونیکی بزند
110) در نظر گرفتن تاخیرهای زیاد دانشجویان
111) درک کردن دانشجویان بهویژه دانشجویان شهرستانی
112) درک مشکلات دانشجو
113) درک و بیان و انتقال مفاهیم و مطالب به خوبی
114) دعوا نکند، در عوض نمره کم کند
115) دلسوزی برای دانشجو
116) رابطه خوب استاد با سایر اساتید دانشگاه و رؤسای بالاتر میتواند موجب بهبود روابط دانشجویان با این افراد شود و دانشجویان در میان هجمههای اساتید قرار نگیرد.
117) راهنمایی درست دانشجویان در زمینه درس و رشته تحصیلی
118) راهنمایی کردن دانشجویان برای روشهای بهتر درس خواندن
119) رعایت اصول و موازین و قوانین کاری تعیین شده و راهنمایی دانشجویان در همین چارچوب
120) رعایت نظم و انضباط
121) رفت و آمد بهموقع
122) رفتار حسنه با دانشجو: نحوه رفتار استاد بر انگیزهها و علایق دانشجو به رشته و موضوع تاثیرگذار است.
123) رفتار خوب
124) رفتار صحیح
125) روش تدریس را شناختن و آشنایی به امور آن
126) روش تدریس نو و عدم استفاده از روشهای تدریس سنتی
127) زرنگ و باهوش بودن
128) سر کلاس مدام روی صندلی ننشیند
129) سوءاستفاده نکردن از دانشجو
130) سواد علمی بالا و خوب
131) سواد و معلومات روزآمد و کافی داشتن
132) سیاست داشتن
133) شرکت دادن دانشجو در مباحث و تدریس
134) شوخی و خنده به اندازه کافی باشد
135) شیکپوش
136) شیوه تدریس بر اساس شیوه اکتشافی باشد تا کلاسها کسل کننده نباشد
137) صبر و حوصله زیاد در انتقال مطالب به دانشجویان
138) صمیمیت و احترام متقابل در کلاس
139) عدم اعمال اعتقادات و نظرات شخصی
140) عدم توجه به ظاهر دانشجو و عدم قضاوت بر اساس ظاهر دانشجو
141) عدم قضاوت بر مبنای ورقه امتحان، بلکه توجه به شایستگیهای دانشجو
142) علم زیاد داشتن
143) عملگرایی و کار عملی محور بودن
144) فراهم کردن امکان بحث روی مسائل و یا تا حد امکان بتوان مسائل را عملی حل کرد
145) فرق نگذاشتن میان دانشجویان فعال
146) قاطع بر تصمیمها
147) قاطع بودن
148) قدرت انتقال اطلاعات به خوبی
149) قدرت بیان بالا و خوب
150) کمک کردن به دانشجویان در موارد خاص و دریغ نکردن در کمک به دانشجویان
151) کنترل کلاس (با قاطعیت) و به نحو شایسته
152) گشادهرو
153) متکلّم وحده نباشد و برخی از بخشها را به عهده دانشجو بگذارد
154) متکلّم وحده نبودن و اجازه اظهارنظر دادن به دانشجو
155) محقق بودن به منظور آگاهی از جریانات روز علمی
156) مدیریت و اداره کلاس به خوبی و به نحو شایسته
157) مشورت با دانشجو در صورت منطقی بودن دانشجو، گاهی استبداد استاد لازم است.
158) مشورت کردن با دانشجو در مورد تاریخ امتحان
159) مطالب و اطلاعات گذشته و حاضر را به هم پیوند دادن
160) مطالعه در انواع و اقسام علوم به خصوص فلسفه، روانشناسی، جامعهشناسی، و علوم سیاسی که علم واقعی از سر زدن به آفاق گوناگون حاصل میشود. خود را مشغول یک رشته کردن، آخرش متخصص و صاحب فن شدن است و نه عالم شدن.
161) مطالعهمحور و اهل مطالعه بودن
162) معلم باید دایرهالمعارفی باشد که هنگام ورود به کلاس با دیدن او شاگرد جواب سؤالش را بیابد؛ چه از لحاظ اطلاعاتی، رفتاری و اخلاقی (نقل از: آنتوان چخوف).
163) معلم خوب بودن و برخورداری از صفات انسانی خوب
164) منظم بودن در اداره کلاس
165) منعطف
166) مهربان
167) مؤدب بودن
168) نادیده گرفتن کوییزها
169) نشاط و شادابی لازم
170) نظم
171) وقت گذاشتن برای دانشجو
172) همراهی کردن با دانشجو در شرایط خاص