علل طبیعی منافاتی با علل واقعی ندارند

به گزارش خبرنگار مهر در قم، آیت الله جعفر سبحانی بعد از ظهر سه‌شنبه در ادامه جلسات تفسیر سوره حشر که در مدرسه حجتیه برگزار شد  اظهار داشت: خداوند در آیه 21 سوره حشر می‌فرماید اگر ما قرآن را بر کوه نازل می‌کردیم حتما متأثر می‌شد و در برابر خدا خشوع می‌کرد.

سبحانی خشوع را خوف ایجاد شده در جوارح معنا کرد و با بابیان این که ورع خوف احساس شده در قلب است گفت: در تفسیر چگونگی خشوع کوه برخی معتقد‌ند منظور این است که اگر کوه عقل داشت و قرآن بر آن نازل می‌شد حتما در برابر آن خشوع می‌کرد اما انسان با این سطح درک و فهم سرکشی می‌کند.

وی ادامه داد: در مقابل برخی دیگر معتقداند که تمامی مخلوقات در حد خود دارای شعور هستند و در این آیه منظور این است که اگر قرآن در حد فهم کوه بر آن نازل می‌شد حتما کوه از آن متأثر می‌شد.

سبحانی با اشاره به این که اعتقاد به شعور تمامی موجودات با برخی تبیین‌های علمی اختلاف دارد، ابراز داشت: علل طبیعی منافاتی با علل واقعی ندارند و اگر نیوتون می‌گوید اجسام به دلیل جاذبه روی زمین می‌افتند با حمد و ستایش گفتن آنها تضادی ندارد و رابطه این دو مثل لایه رویین و زیرین است که وجود یکی به معنای نفی دیگری نیست.

این استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: بسیاری از کسانی که گوش برزخی آنها شنوا شده است نجوای حمد خداوند را توسط موجودات شنیده‌اند و ما در این زمینه مصادیق فراوانی داریم.

در پشت تعبیرات ساده قرآن معانی عمیقی وجود دارد

وی با اشاره به آیه دیگری از سوره حشر که در آنجا خداوند می‌فرماید اصحاب جنت و اصحاب جهنم یکی نیستند گفت: یکی از نکات مهم در رابطه با فهم قرآن این نکته است که این کتاب حتی بدیهی ترین نکات را تذکر می‌دهد و برای مثال می‌پرسد آیا نور و ظلمت یکی هستند یا آیا دانا و جاهل با هم برابراند.

سبحانی افزود: باید توجه داشت که علت وجود این عبارات ساده و تکرار آن در قرآن تنها به تنبه انسان‌ها به وسیله تکرار محدود نمی‌شود بلکه خداوند در ورای این عبارات ساده قصد دارد به معانی بسیار عمیق‌تری اشاره کند.

وی با بیان این که در شأن قرآن نیست که مسئله ساده‌ای را بگوید بدون آن که به معنای اصیلی اشاره کند، گفت: آن جا که قرآن می‌گوید آیا بینا و کور برابرند منظور مومن و کافر است چرا که مومن به واسطه نور الهی امور را بهتر می‌بیند اما کافر این گونه نیست.

سبحانی در پایان تأکید کرد: همیشه در هنگام تلاوت قرآن مراقب این عبارات ساده باشید و سعی کنید معنای اصلی آنها را کشف کنید.