به گزارش خبرنگار مهر، "ملک سلیمان" بعد از 17 روز نمایش در 16 سالن سینما 200 میلیون تومان فروش داشته است. امین زندگانی بازیگر نقش اول این فیلم، تبلیغات و امکانات محدود برای نمایش این فیلم را دلیل فروش پایین آن می‌داند. با او درباره چگونگی پذیرفتن این نقش و نحوه کنار آمدن با جلوه های ویژه سنگین آن و همچنین نقدهای منفی برخی از منتقدان، صحبت کردیم. به عقیده زندگانی "ملک سلیمان" را باید بیشتر از یک بار دید.
*خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و هنر: چه اتفاقی افتاد که شما حضرت سلیمان شدید؟
-امین زندگانی: قسمت. من یک بار با این گروه قرارداد بستم اما موفق نشدم چون آقای بحرانی گفتند چهره ناشناس می‌خواهند. بعد آقای بحرانی گفتند حسین یاری قرار است نقش حضرت سلیمان را بازی کند و تو نقش یکی از برادرها را بازی کن. با وجود اینکه من تا به حال نقش دو هیچ بازیگری را قبول نکردم اما به نظرم آقای یاری چون بازیگر خوبی هستند با افتخار این کار را پذیرفتم. بعد هم که پروژه عقب افتاد و من به همین خاطر کنار کشیدم. دوباره با من تماس گرفتند که برگرد و نقش حضرت سلیمان را بازی کن چون حسین یاری سر فیلمبرداری بود. با آقای یاری تماس گرفتم و از ایشان اجازه گرفتم و نقش را پذیرفتم. به خاطر همین به نظرم بیشتر به قسمت ربط داشت.
*فکر می‌کنید آنچه از ابتدا برای این فیلم از نقش حضرت سلیمان (ع)مد نظر بود، درآمده است؟
- من نباید بگویم، مخاطب باید بگوید.
*شما به عنوان یک مخاطب به این سوال جواب بدهید.
- من نمی‌توانم مخاطب باشم. چون زمانی که فیلم را می‌بینم مدام به خودم بد و بیراه می‌گویم.
*یعنی از بازی هایتان ناراضی هستید؟
- مدام در حال یادگیری هستم. متاسفانه بازیگرها وقتی که شروع به بازی می‌کنندهیچ کلاس بازیگری نیست که در آن یاد بگیرند و یک خلا آموزشی در این رابطه وجود دارد. به همین خاطر بازیگر همیشه خودش را تکرار می‌کند. من سعی می‌کنم خودم از خودم و از کار دیگران یاد بگیرم.
*با چه پیش زمینه‌ای این کار را پذیرفتید؟ به هر حال ملک سلیمان جز آثار تاریخی-مذهبی به حساب می‌آید.
- با توجه به تجربه بازیگری‌ام و تفکری که در مورد کارهای تاریخی داشتم جلو رفتم و گروه هم از کارم استقبال کرد و البته عوامل هم در روند بهبود کار موثر بودند. مصطفی زمانی یک بار دیالوگ زیبایی گفت که خیلی به دل من نشست. از او پرسیدند وقتی قرار شد نقش حضرت یوسف (ع)را بازی کنی نترسیدی؟ گفت شما وقتی نقش ائمه را بازی می‌کنید اجازه نمی‌دهند مسخر کسی بشوید و خودشان شما را بالا می‌برند. من به این جمله بسیار معتقدم. البته خودم هم تلاش‌هایم را کردم که نقش خوب از آب دربیاید. اما به نظرم نقش می‌تواند کار خودش را بکند.
| این فیلم سطح سلیقه تماشاگر را بالا می‌برد و ذائقه‌اش را تغییر می‌دهد تماشاگر ما یاد گرفته بود که فقط در سینما بشنود اما در "ملک سلیمان" ناچار است ببیند |
*جلوه‌های ویژه بازی شما را تحت‌الشعاع قرار نداد؟
- روزهای اول خیلی من را نگران کرد چون تجربه‌ای بود که بازیگری تا به حال نداشت که من بروم سراغش و از او راهنمایی بخواهم که مثلا در فلان صحنه باید چه کار کنم. من نمی‌دانستم باید چه عکس‌العملی به تصویری که روی کاغذ نقاشی شده بود نشان بدهم که بعدا انیماتور بتواند آن را خوب کار کند. همیشه جمله‌ای درباره ملک سلیمان می‌گویم که نقش اول این فیلم خود فیلم است. در این فیلم همه نقش اول هستند من این جمله را با ادعا می‌گویم، این فیلم را باید چند بار ببینیم.
*چند بار مثلا؟
-من که بازیگر این فیلم هستم یازده بار این فیلم را دیدم و هر بار هم چیز جدیدی از آن یاد گرفتم.این فیلم سطح سلیقه تماشاگر را بالا می‌برد و ذائقه‌اش را تغییر می‌دهد تماشاگر ما یاد گرفته بود که فقط در سینما بشنود اما در "ملک سلیمان" ناچار است ببیند. در این فیلم کاراکتر را در دیالوگ‌ها نمی‌تواند پیدا کند بلکه باید در رفتارش با بقیه شخصیت‌ها کاراکتر را ببیند و بشناسد. رفتارشناسی شخصیت‌های سینمایی در این فیلم حرف اول را می‌زند.
*شما دارید مخاطب را به عام و خاص تبدیل می‌کنید؟
- نه. مخاطب عام از خیلی جهات از ما جلوتر است و بهتر از من فیلم را درک می‌کنند و می‌بینند. اتفاق غم‌انگیز برای من این است که یک منتقد یک بار آن هم به صورت سرسری فیلم را دیده و آن را نقد می‌کند. آن هم نقد منفی. خیلی دردناک است که منتقدی انقدر خودش را باور دارد و فکر می‌کند می‌داند و می‌فهمد و به این راحتی درباره فیلمی که یک ساله و نیم برایش زحمت کشیده شده است نظر می‌دهد. کسی که نظر مثبت می‌دهد که مشکلی ندارد اما...
*شما با نقد منفی مشکل دارید؟
- من با نقد منفی مشکل ندارم اما می گویم کسی که یک بار فیلم را می‌بیند می‌تواند مثل مخاطب معمولی فقط تشکر کند اما اگر کسی نظر منفی روی فیلمی داشته باشد باید آنقدر روی فیلم مسلط باشد که بتواند فیلم را درست نقد کند. زمانی که شما نظر منفی می‌هدید خودتان را در یک جدال قرار می‌دهید. این جدال یک برنده و یک بازنده دارد. برای نظر منفی باید ادله داشت. ادله را نمی‌توان با یک بار دیدن فیلم تراشید. نظر کلی دادن هم نشانه بی‌سوادی است. شما اگر کلی بگویید فیلمنامه فیلم یا بازی بازیگران ضعیف است درست نیست. شما باید فکت بیاورید که بر اساس این نشانه‌ها بازی ضعیف است. کلی گویی یک اظهار نظر ساده است که هر کس از عهده‌اش برمی‌آید و اسم این مدل نظر دادن، نقد نیست. من می‌توانم مدعی باشم که با اکراه شاید ما یک منتقد بازیگری بیشتر نداریم.
*چرا اینطور فکر می‌کنید؟
- منتقدی که وقتی ازش می‌پرسید آخرین کتابی که درباره بازیگری خواندی چه بوده، می‌گوید مگر در مورد بازیگری کتاب هم هست، چه می‌شود اسمش را گذاشت؟ شاید کتابخانه‌ها یا کتابفروشی آنها با ما فرق می‌کند.
*همه جای دنیا زمانی که از جلوه‌های ویژه در فیلم‌های بزرگ استفاده می‌شود، جلوه‌های ویژه بازیگر را با خود درگیر می‌کند. در "ملک سلیمان" این اتفاق نمی‌افتد مگر در چند صحنه. بیشتر تصاویری که جلوه‌های ویژه در آن دیده می‌شود، بازیگر و و جلوه‌های جدا هستند و در هم تنیده نشده‌اند .این مساله یک مقدار از عظمت کار کم می‌کند.
-شما فیلم ساخته شده را می‌بینید. ما داشتیم پلان‌هایی که قرار بود بازیگر با جلوه‌های ویژه درگیر بشود. اما به دلایل مالی و زمانی این اتفای نیفتاد.
*یعنی این تصاویر در فیلمنامه بود؟
-بله. ما صحنه‌های خام را گرفتیم، صحنه‌های پرده آبی را گرفتیم اما چون اجرای این صحنه‌ها زمان زیادی می‌خواهد و هزینه زیاد، نتوانستیم آنها را اجرا کنیم. برای تیتراژ "ارباب حلقه‌ها" چیزی حدود 450 انیماتور فعالیت می‌کنند. بودجه‌ای که به "ملک سلیمان" اختصاص پیدا کرد توقع همه را بالا برد اما کسی به این مساله فکر نکرد که هزینه‌های ساخت فیلم‌های این چنینی چقدر است. یکی از معدود پلان‌هایی که بازیگر با جلوه‌های ویژه درگیر می‌شد پلانی بود که نور ایلیا وارد انگشتری حضرت سلیمان می‌شود و قدرت مسخر کردن اجنه و شیاطین از سوی خداوند به او داده شد. اما به دلیل کمبود همه چیز باعث شد این اتفاق اصلا نیفتد. ما به خاطر کمبود هزینه سه جشنواره را از دست دادیم.
*فروش فیلم تا به اینجا چطور است؟
-فروش خیلی خوب است. آنطور که من شنیده‌ام پنجشنبه و جمعه در پردیس‌ها صف طولانی بسته شده و فیلم هم خوب فروخته است. البته مردم هنوز نمی‌دانند فیلم اکران شده است. من از بازی در این نقش راضی‌ام و فکر می‌کنم تمام این سختی‌هایی که در این سال‌ها کشیدم به من کمک کرد تا به پختگی برسم و بتوانم نقش حضرت سلیمان را بازی کنم.
*یعنی شما از بازی در این فیلم راضی هستید؟
-بله، "ملک سلیمان" جبران همه نقش‌هایی بود که من دوست داشتم بازی کنم . حتی نمی‌توانستم تصور کنم کارگردانی مثل آنگلی و الیور استون بازی من را ببینند. این اتفاق‌ها برای من یک افتخار بزرگ بود و امروز در دایره‌المعارف گوگل اسم من وجود دارد. اما متاسفانه ما مقهور حاشیه بازیگران هستیم و هر چه بازیگری پر حاشیه‌تر باشد مطرح‌تر می‌شود. من از دیده شدن خارج از کار و حاشیه بیزارم فکر می‌کنم آرامش زندگی مهمتر است. اگر احساس کنم سلامت زندگی‌ام قرار است به خطر بیافتد بازیگری را فدایش می‌کنم.
| "ملک سلیمان" یک زنگ خطر برای سینمای ایران است. زنگ خطری برای ذائقه، ابزار و امکانات سینمایی، زنگ خطری برای اینکه یادمان نرود آثار هنری مثل آثار باستانی جزسرمایه ملی است |
*نظرتان درباره فروش نهایی فیلم چیست؟
-فروش فیلم در هاله‌ای از ابهام است. اگر در حد و شان فیلم تبلیغات می‌شد، شاید می‌توانستیم امیدوار باشیم. فیلمی که داستانی از قرآن را روایت می‌کند، نباید اینگونه باشد و تازه اینجاست که آدم فرق شعار تا عمل را متوجه می‌شود.
*کدام شعارها؟
-همین که می‌گویند سینمای ملی و فاخر و سینمای دینی. شما تبلیغاتی که برای فیلم‌های سطحی می‌شود ببینید و تبلیغ "ملک سلیمان" را هم ببینید. ضمن اینکه ما سیزده سینما در تهران که قابلیت پخش این فیلم را داشته باشد، بیشتر نداریم. "ملک سلیمان" یک زنگ خطر برای سینمای ایران است. زنگ خطری برای ذائقه، ابزار و امکانات سینمایی، زنگ خطری برای اینکه یادمان نرود آثار هنری مثل آثار باستانی جزسرمایه ملی است و ما به عنوان یک ایرانی که در یک تحول فرهنگی به سر می‌بریم موظفیم این بدنه نحیف را تغذیه کنیم نه اینکه راه گلویش را ببندیم و سو تغذیه‌اش کنیم. هر اثری که ساخته می‌شود، چه فیلم‌هایی که با کمال تاسف به آنها فیلم‌های سطحی می‌گویند چه آثار فاخری مثل "ملک سلیمان" جزیی از بیت‌المال مردم وداشته‌های فرهنگی ماست. انقدر خود زنی نکنیم. هیچ اثری از کره ماه نیامده است و سینما برای همه است. هر کس لگدی به هر اثری بزند لگدی به سینما زده است. باید از سینما حمایت شود و مردم را دوباره با سینما آشتی بدهیم.
*شما در موسیقی هم دستی دارید؟
-گروه هفت باعث شد که من عرصه موسیقی را هم تجربه کنم. البته پدرم آهنگساز بود.
*پس خانوادگی به هنر علاقه‌مند هستید؟
-بله اما پدرم نتوانست تاثیری در من بگذارد.برادرم هم که آهنگساز خوبی است و صدای خوبی هم دارد نتوانست موثر باشد.
*با چه پشتوانه‌ای به گروه هفت پیوستید؟
- این اواخردو، سه سالی خدمت آقای حمید محسنی‌پور فلوت کار کردم. بیشتر اهل ورزش و شیطنت‌های فیزیکی بودم. من در گروه هفت دو مصرع شعر خواندم هر چقدر هم گفتم صدایم خوب نیست قبول نکردند نخوانم. در کل تجربه خوبی بود.
| من شاید یکی از اولین بازیگرانی بودم که سراغ عکاسی رفتم و فکر می‌کنم آخرین نفری باشم که نمایشگاه عکس بزنم. نمی‌خواهم اسم امین زندگانی مخاطب را به نمایشگاه بکشاند |
* چرا ادامه ندادید؟
-چون گروه هفت دیگر ادامه نداد و بعد هم به خاطر این که مد شد همه بازیگرها بروند به سمت خوانندگی. من هم از چیزی که مد شود بیزارم. من شاید یکی از اولین بازیگرانی بودم که سراغ عکاسی رفتم و فکر می‌کنم آخرین نفری باشم که نمایشگاه عکس بزنم. نمی‌خواهم اسم امین زندگانی مخاطب را به نمایشگاه بکشاند. می‌خواهم عکس‌های امین زندگانی مخاطب را ترغیب کند. آن ایدئولوژی و تفکر باید در عکس‌هایم وجود داشته باشد تا بتوانم از میانشان یکی را انتخاب کنم.تا اگر زمانی یک عکاس وارد نمایشگاه شد بتواند ارزش هنری کار من را متوجه شود.
* اینطور که پیداست شما کار ساخت را بیشتر دوست دارید؟
-بله، دقیقا. مثلا به فیلمبرداری علاقه مندم. دغدغه کارگردانی را هم دارم.
*کارگردانی در سینما، تلویزیون یا تئاتر؟
-فرقی نمی‌کند، جایی که اثر متعلق به خودم باشد.
....................................
گفتگو :الهام نداف