مجتبی آقایی، مدیر امور تجسمی سازمان فرهنگی هنری شهرداری و عکاس در مورد ثبت تصویری مراسم حج به خبرنگار مهر گفت: چند سال قبل طرحی را در این زمینه به وزارت ارشاد ارائه کردم و اتفاقا پیگیرهم بودم. در یکی از همان روزها سفیر عربستان را نیز در موزه هنرهای معاصر ملاقات کردم.
وی در مورد طرح خود ابراز داشت: در دیداری که با سفیر عربستان داشتم به او گفتم که هنوز کتاب فاخری از عکاسی حج از هنرمندان مسلمان نداریم و بیشتر، هنرمندانی از فرانسه، ژاپن و...آنهم با نگاهی غربی از چنین رویدادی عکس گرفته‌اند.
آقایی درباره پیشنهاد خود عنوان کرد: پیشنهاد کردم که عکاسان کشورهای مسلمان گروهی را تشکیل دهند و با تقسیم کار به مدت یک یا دو سال روی این موضوع کار کنند تا بتوانیم کتابی از آثار تصویری حج به ثبت برسانیم. هرچند این طرح هنوز عملی نشده است اما همچنان دغدغه من است و تمام تلاشم را می‌کنم تا زمینه‌های تحقق آن را بوجود بیاورم.
این عکاس در ادامه به تجربه خود برای عکاسی از حج پرداخت: سه بار به حج تمتع و یک بار به حج عمره رفته و عکس‌هایی گرفته‌ام. به دلیل اینکه تا چند سال قبل عکاسی از مراسم حج را در عربستان حرام می‌دانستند، گرفتن عکس خیلی مشکل بود تا اینکه با رفع این مشکل تاحدی شرایط بهتر شد.
وی افزود: البته من به مسئولان کشورهای عربستان حق می‌دهم که مراقب عکاسان باشند چون چند میلیون انسان از کشورهای مختلف با فرهنگ‌های مختلف دور هم جمع می‌شوند و متاسفانه یکی از عادت‌های ایرانیان در آنجا هم بروز پیدا می‌کند مثلا در خیلی از مراسم سنتی یا مذهبی که در کشورمان انجام می‌شود، حضور عکاسان، خیلی بیشتر از بازدیدکنندگان است و در عربستان هم خیلی از زائران ایران دوست دارند عکس یادگاری بگیرند.
آقایی در این مورد توضیح داد: مراسم حج حساسیت‌های ویژه خود را دارد و و اگر قرار باشد هرکسی دوربین خود را درآورد و عکس بگیرد، کنترل مراسم بهم می‌خورد. به خصوص که ایرانی‌ها به دلیل علاقه به ثبت خاطره از دوربین و موبایل‌هایشان بسیار استفاده می‌کنند و بیشتر درگیری ماموران حراستی عربستان با زائران ایرانی است.
| ایرانی‌ها به دلیل علاقه به ثبت خاطره از دوربین و موبایل‌هایشان بسیار استفاده می‌کنند و بیشتر درگیری ماموران حراستی عربستان با زائران ایرانی است. |
وی در مورد عکاسان حرفه‌ای گفت: البته قضیه عکاسان حرفه‌ای فرق می‌کند چون آنها دوست دارند ابعاد مختلف حج را نه از منظر شخصی بلکه به عنوان یک اتفاق اجتماعی ثبت کنند و برای همین بنظر می‌رسد اگر دولت عربستان زمینه‌ای فراهم کند تا عکاسان حرفه‌ای به صورت قانونی و با مسئولیت سازمان حج عکس بگیرند، بسیار خوب است.
مدیر امور تجسمی سازمان فرهنگی هنری شهرداری در مورد دیگر ویژگی‌های عکاسی از حج ابراز کرد: مراسم حج به دلیل برنامه‌های متعدد، فشردگی خاصی دارد و برخی مناسک بسیار کوتاه مدت و گستردگی خاصی دارند. به همین دلیل عکاس نمی‌تواند ادعا کند در یک سفر توانسته است همه جزئیات را ثبت کند.
وی عکاسی از حج را مربوط به ژانر اجتماعی دانست: عکاسی از این مراسم خیلی خاص است و شخص باید قابلیت بالایی از عکاسی اجتماعی داشته باشد چون افرادی از فرهنگ‌های مختلف به آنجا آمده‌اند و باید برخورد مناسبی داشته باشد.
آقایی درباره عکس‌های خود عنوان کرد: با وجود اینکه کارهایم کیفیت خوبی دارند اما تا به حال جرات نشان دادن آنها را نداشته‌ام چون عکس از چنین مراسمی باید همراه با نوآوری و خلاقیت باشد.
وی افزود: سازمان حج می‌تواند هر سال تعدادی از عکاسان حرفه‌ای را به این مراسم اعزام کند تا بعد ازچند سال آرشیو غنی در این زمنیه بدست بیاید و بتوانیم به یک کار منجسم برای حج برسیم.