شعائر حسینی اعلام موجودیت شیعه است

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعندلیب همدانی در بیست و نهمین نشست از دوره دوم سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی، چهل منزل تا اربعین که با موضوع «بررسی فقهی شیوه‌های مرسوم عزاداری» از سوی مرکز مطالعات راهبردی خیمه در ساختمان انجمن‌های علمی حوزه علمیه برگزار شد، با بیان اینکه از بین همه شعائر دینی، شعائر حسینی درخشش و ویژگی خاصی دارد، اظهار داشت: با این نهضت و شهادت بود که دین خدا جاودانه ماند، بنابراین شعائر حسینی جزو زیباترین، عمیق‌ترین و مفیدترین شعائر دینی ماست.

وی گفت: اگر کسی بخواهد سوگواری اباعبدالله الحسین را تجزیه و تحلیل فقهی کند باید با دید شعائرالله به این سوگواری نگاه کند، این سوگواری‌ها هم اعلام دارد هم اعلا.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه شعائر حسینی اعلام موجودیت شیعه است، خاطرنشان کرد: در سوگواری‌های حسینی است که شیعه اعلام موجودیت و زنده بودن می‌کند زیرا در طول تاریخ بسیاری خواسته‌اند که تشیعی نباشد.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم شعائر حسینی را اعلام و ابلاغ پیام‌های آن حضرت دانست و ابراز داشت: با این شعائر است که می‌توان پیام‌های جاودانه حسینی را به گوش جهانیان رساند.

حسین زیباترین مصادق کلمه‌الله است

عندلیب‌همدانی تصریح کرد: اگر شعائر به معنای اعلام است نباید ستم‌های و ظلم‌هایی که در طول تاریخ به ویژه در حادثه کربلا به آل‌الله شده است از ذهن نسل‌ها پاک شود بلکه همه باید با جزئیات این حادثه و‌ با آن ستم‌ها و ظلم‌هایی که شد آگاهی پیدا کنند.

وی در ادامه با بیان اینکه حسین زیباترین مصادق کلمه‌الله است، تأکید کرد: با شعائر حسینی و با سوگواری و مراسم آن حضرت، اعلاء کلمه‌الله می‌شود،‌ یعنی عزت، کرامت و حریت حسینی به مردم نشان داده می‌شود.

وی بیان داشت: در سخن هیچ معصومی به اندازه سید‌الشهدا درباب عزت و کرامت سخن به میان نیامده است و اعلاء کلمه‌الله یعنی همواره این عزت و حریت،‌ عظمت و کرامت باقی بماند.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان اینکه شعائر حسینی برای اعلاء کلمه‌الله است، اظهار داشت: اعلا یعنی اینکه او برای همیشه تاریخ اسوه است و درس‌، مکتب و راه و روش او فراموش ناشدنی است.

عندلیب‌همدانی با بیان ایکه همه آنچه به نام شعائر حسینی از آنها یاد می‌شود بر دو دسته هستند، گفت: این دو دسته عبارتند از شعائر منصوصه و شعائر غیرمنصوصه و شعائر منصوصه آن قسم از مراسم و شعائری است که به طور خاص روایتی درباره آن رسیده است مانند گریه، گریاندن، تشکیل مجالس حسینی و... که این شعائر به طور خاص توسط ائمه به عنوان مصداق عزاداری بیان شده است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: شعائر غیرمنصوصه یعنی آن قسم از مراسمی که به طور خاص روایتی بر آن نیست اما مشمول ادله عامه ما در شعائر حسینی است.

وی ابراز داشت: در مورد این شعائر نمونه‌ها و مصادیق وجود دارد که با توجه به محدوده زمان و مکان، عرف‌ها و زبان‌ها تغییر می‌کند همانند زنجیر زدن، علم و کتل و سبک عزاداری که در شهری با شهر دیگری و درزمانی با زمان دیگر متفاوت است.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با طرح این سوال که چگونه از انحراف درشعائر غیرمنصوصه جلوگیری کنیم، خاطرنشان کرد: دو ویژگی اصلی لازم است اولا در تبلیغ شعائر حسینی مصادیق حرام به کار نرود ثانیا از بین مصادیق مباح نیز باید آن نمونه انتخاب شود که مناسب شأن آل‌الله باشد و اعلام و اعلا در آن فراموش نشود.

وی در ادامه نیز با طرح این سوال که آیا از نظر فقهی تعظیم شعائر حسینی واجب است یا خیر، تصریح کرد: ما دو نوع تعظیم  داریم یک نوع تعظیم و تکریم واجب عینی است و یک نوع دیگر مستحب، تعظیم واجب جایی است که اگر تعظیم صورت نگیرد به معنای اهانت است اما در نوع دوم اینگونه است که اگر تعظیمی صورت نگیرد اهانتی نیز نشده است.

عزاداری امام حسین(ع) مستحب، اما واجب کفایی است

عندلیب‌همدانی گفت: تمام شعائر حسینی از زیارت، مراسم، دسته‌جات و هر چه به عنوان سوگواری اباعبدالله(ع) و شعائر آن شناخته می‌شود مستحب موکد است و بر تک تک ما هم به اندازه توانمان مستحب است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه عزاداری امام حسین(ع) مستحب، اما واجب کفایی است، تأکید کرد: یعنی هر زمان که مشاهده شد که مقداری این عزاداری‌ها و مراسم‌ها در حال سست شده است تکلیف بیشتر می‌شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم افزود: اگر در روایات گفته شده است زیارت امام حسین(ع) واجب است لازم است حتما بروید و این همه تأکید بر بکا و ابکا و تشکیل مجالس نیز به همین جهت است.

وی تأکید کرد: از نظر فقهی اولا هر آنگونه تعظیمی که اگر ترک شود اهانت به ساحت قدس شعائر حسینی است عینا واجب است، ثانیا هر آنگونه تعظیمی که ترکش اهانت نیست فعلش مستحب است، در عین وجوب کفایی.

عندلیب‌همدانی با بیان اینکه تعظیم شعائر حسینی یعنی حرمت قطعیه ابراز داشت: هر گونه اهانت و هتک حرمتی به شعائر حسینی، چه شعائر منصوصه و چه شعائرغیر منصوصه حرام است.

وی تصریح کرد: هر آنچه در عزاداری‌های سنتی بوده است در صورتی که حرام نباشد و مناسب شأن آل‌الله باشد جز شعائر حسینی به شمار می‌رود و احترامش واجب است ولو اینکه با سلیقه برخی سازگاری نداشته باشد.

عندلیب‌همدانی افزود: هیچکس حق جسارت به سلیقه کسی دیگری را که موردی را به عنوان شعائر خود قرار داده‌است ندارد اما باید هرچه حرام و مناسب شأن الله نیست، وهن شیعه است و عزت تشیع را خدشه دار می‌کند حذف شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: در این خصوص نیز معیار سیره متشرعه ما در طول تاریخ است، همان چیزی که ما از آن به عزاداری سنتی تشریح می‌کنیم.

تأکید بر عزاداری سنتی است

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه در روایات در خصوص شعائر حسینی منصوصه 50 عنوان ذکر شده است، یکی از این شعائر را جزع عنوان کرد و گفت: هشت روایت کلمه جزع را در مصیبت آل‌الله داریم که 6 مورد آن بر جزع بر امام حسین(ع) تصریح دارد.

وی خاطرنشان کرد: اینکه بزرگان ما تأکیدشان بر عزاداری سنتی است بدان دلیل است که اولا متشرعه این سنت را تشکیل می‌دهند و متشرعه به حرام نمی‌افتند و پا از شرع فراتر نمی‌گذارد، ثانیا متشرعه گول تبلیغات را نمی‌خورند و راه و روششان را از امام معصوم می‌گیرند و ثالثا متشرعه دنبال خرافه نمی‌روند و مرز بین وهن و غیروهن، خرافه و حقیقت در عزاداری امام حسین را تشخیص می‌دهند.

عندلیب‌همدانی تصریح کرد: در طول تاریخ در تمام عزاداری های اباعبدالله نقطه‌های ضعفی بوده و هست هیچ انکار هم نمی‌کنیم اما باید این نقطه ضعف‌ها را برداشت نه اینکه اساس را لکه دار کرد و یا به گونه‌ای برخورد کنیم که شور و نشاط از مردم گرفته شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: رهبر معظم انقلاب نیز همه موارد را صراحتا فرموده‌اند اشکالی ندارد و  به جز بحث قمه زنی، بقیه موارد را فرموده‌اند و تصریح دارند و یک به یک نام می‌برند که اشکالی ندارد.