به گزارش خبرنگار مهر، آبپاشی آسمان تهران با هواپیماهای سمپاش که با هدف کاهش غلظت آلاینده ها به خصوص ذرات معلق سه شنبه این هفته با پرواز پنج هواپیما برای اولین بار درجهان در تهران تجربه شد به عقیده شهروندان و متخصصان محیط زیست هیچ تغییر حداقلی در کیفیت هوای پایتخت به وجود نیاورد به طوری که وضعیت هوا در روزهای سه شنبه، چهارشنبه و پنجشنبه به گواه اطلاعات مرکز پایش آلودگی هوای تهران و سازمان هواشناسی همچنان در وضعیت هشدار مانده و تعداد روزهای آلوده در آستانه رسیدن به عدد 50 روز در سال 89 است.
در واقع این طرح که به نظر می رسید ابتکاری تازه برای نجات تهران از آلاینده های خطرناک بود و تازه از آستین متولیان محیط زیست بیرون آمد تاثیری در بهبود هوای تهران نداشت و داستان به سرفه افتادن و قلب درد پایتخت نشینان همچنان ادامه دارد.
از سوی دیگر قبل از اجرای این طرح برخی از اعضای کمیته اضطرار با اجرای این طرح مخالفت بودند. در همین رابطه، یوسف رشیدی مدیر کل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران و از منتقدان طرح آبپاشی آسمان تهران به خبرنگار مهر گفت: این طرح تمام قواعد و قوانین علمی را در دنیا را زیر سوال می برد. در کجای دنیا چنین چیزی تجربه شده و جواب داده است؟ در جلسه کمیته اضطرار بارها به اعضای کمیته توصیه کردم به دلیل وضعیت هشدار هوای تهران باید روز سه شنبه و چهارشنبه تعطیل شود ولی معلوم نیست چه چیز جز سلامتی مردم مهم است.
وی تاکید کرد: اگر هوای تهران به دلیل پاشیدن آب به مرحله پاک هم برسد من چنین چیزی را به عنوان کارشناس آلودگی هوا قبول نمی کنم چرا که این برنامه ها غلط و زیرپا گذاشتن قواعد و قوانین علمی و آزمایش شده است.
مجید عباسپور متخصص محیط زیست و رئیس دانشکده محیط‌زیست و انرژی دانشگاه علوم تحقیقات تهران نیز در مورد راهکارهایی مانند ایجاد باد و باران مصنوعی برای کاهش بار آلودگی هوای تهران گفت: هفته گذشته، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست موضوع ایجاد باران مصنوعی را مطرح کرد، اما چگونه هنگامی که ابری وجود ندارد می‌خواهیم ابرها را بارور کنیم تا باران بیاید؟ موضوع دیگری که توسط این مقام مسئول مطرح شد استفاده از هواپیمای کوچک سمپاش برای پاشش آب روی سطح هوای شهر تهران است تا بوسیله آن از بار آلودگی کاسته شود حال آنکه این گونه اقدامات اگر هم کمکی به کاهش بار آلودگی هوا بکند بسیار مقطعی و ناچیز است.
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران نیز با ابراز نگرانی از افزایش آلاینده‌های سمی در هوای تهران خواستار ارائه برنامه جدی برای کنترل این معضل شد. معصومه ابتکار با اشاره به درخواست رئیس شورا برای پیگیری یکی از طرح‌های کمیته محیط زیست و ارائه آن به دولت تاکید کرد که برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران مربوط به سال 79 است و قرار بود قبل از پایان دوره 10 ساله مجدداً بازنگری شود اما متاسفانه نه تنها بازنگری نشده بلکه در این سالها کمیته اجرایی آن نیز تشکیل نشده است.
در اظهار نظر دیگری معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست هشدار داده که با بالا بودن غلظت برخی آلاینده‌ها مانند دی اکسیدگوگرد و مونوکسید‌کربن در تهران و ترکیب آن با قطرات آب که توسط آب‌پاش‌ها پخش می‌شود باران اسیدی در تهران شکل می‌گیرد.
حسن اصیلیان درباره بارش باران اسیدی ناشی از آبپاشی هواپیماها در تهران گفت: اگر غلظت آلاینده‌هایی مثل دی اکسید گوگرد و مونوکسید‌کربن بالا باشد بدون شک در صورت ترکیب با آب می‌تواند باران اسیدی ایجاد کند. در واقع اگر میزان غلظت آلاینده‌ها بالا باشد احتمال بارش باران اسیدی زیاد است.
این استاد دانشگاه درادامه گفت: اگر دی اکسید گوگرد در هوای تهران بالا باشد پس از ترکیب با آب اسید سولفوریک ایجاد کرده و در نهایت منجر به بارش باران اسیدی می‌شود یا اگر میزان غلظت اکسیدهای نیتروژن بالا باشد پس از ترکیب با آب ایجاد اسید‌نیتریک می‌کند. همچنین اگر اکسیدهای کربن با آب ترکیب شوند می‌تواند تبدیل به اسید کربنیک شود.
معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: اگر شرایطی که توضیح دادم در هوای تهران ایجاد شود با پاشیدن آب و ترکیب آن با آلاینده‌هایی مانند مونوکسید‌کربن باران اسیدی ایجاد می‌شود. وی با انتقاد از این روش گفت: اصل قضیه مشکل دارد؛ پاشیدن 10هزار لیتر آب در فضایی مانند تهران مثل قطره‌ای در دریاست بنابراین در وهله اول باید به نفس عمل بپردازیم که آیا چنین طرحی کارشناسی هست؟
در همین رابطه مدیرکل هواشناسی استان تهران نیز با تاکید بر این که آبپاشی تهران بوسیله هواپیماهای آبپاش هیچ پایه علمی ندارد گفت: این طرح به هیچ عنوان پایه علمی ندارد و سازمان هواشناسی این طرح را به هیچ وجه از نظر علمی تایید نمی‌کند چرا که تاثیری در کاهش آلودگی هوا ندارد.
به گفته جباری، اجرای این طرح تنها موجب ترکیب آب با آلاینده‌های جوی و ریزش آن بر سطح زمین و آلودگی آب و خاک و بارش‌های اسیدی می‌شود.
با وجود این انتقادات دبیر کمیته اضطرار آلودگی هوا که روز سه شنبه بخشی از پشتیبانی پروازها را در مرکز سازمان محیط زیست بر عهده داشت در گفتگو با خبرنگار مهر این طرح را موفقیت آمیز دانسته و گفته بود: آبپاشی آسمان تهران با هواپیما طرحی موفق و در جهت تامین رضایت شهروندان است در واقع این طرح با هدف کنترل و مهار ذرات معلق در هوا اجرا می شود، موضوعی که این روزها موجب بیشترین آزردگی برای شهروندان تهرانی شده است.
به گفته وی، با توجه به اینکه ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون در روزهای متوالی آلودگی در صدر میانگین جدول PSI بوده اند هواپیماها به شکل اسپره ای آب را در مناطق مختلف می‌پاشند تا ذرات معلق از هوا گرفته شود و اگر این عملیات در حجم قابل توجهی انجام شود وضعیت هوای پایتخت بهبود می‌یابد.
اما علی مزروقی متخصص محیط زیست معتقد است: این طرح به گفته مسئولان برگزاری برای اولین بار در جهان اجرا شده و قبلا اجرای چنین طرحی برای رفع آلودگی در دنیا سابقه نداشته است. در واقع متخصصان می دانند که تهران چهل سال سابقه مطالعه و طرح و برنامه در مورد آلودگی دارد ولی این همه پیشینه به برنامه ای منسجم برای پیشگیری هوای آلوده تهران منجر نشد و سال به سال وضع بدتر شده است.
وی با اشاره به اولین سمینار بررسی وضعیت آلودگی هوای تهران درسال 1345 دردانشگاه تهران افزود: بحران آلودگی هوای تهران نه به دلیل پدیده اینورژن یا وارونگی دما است بلکه ثمره سالها بی توجهی به تولید محصولات خودرویی بی کیفیت و سوخت غیر استاندرد و بی توجهی به هشدارهای متخصصان کشور است.
مزروقی با تاکید بر اینکه تهران جزو اولین شهرهایی است که برای مدیریت آلودگی اش تصمیماتی گرفته شده اضافه کرد: سه طرح برای مدیریت و کاهش آلودگی هوای تهران از سال 45 تا کنون تدارک دیده شده که یکی توسط ژاپنی ها و دیگری آلمانها و آخرین آن هم توسط متخصصان داخلی ایران تهیه شد که همگی بی تاثیر بوده است.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: نبود سامانه حمل و نقل عمومی کارآمد مشکل اصلی هوای تهران است چرا که به استناد آمارها منشا 70 درصد آلودگی هوای تهران خودروها هستند. خودروهایی که صاحبانشان در صورتی که امکان استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی استاندارد برایشان فراهم باشد هرگز به خیابان نمی آیند.
مزروقی تاکید کرد: در تمامی دنیا استانداردهای حمل و نقل عمومی جدی گرفته شده و حتی بالای 75 درصد مسافرتهای درون شهری با حمل ونقل عمومی انجام می شود است ولی درایران کمتر از 30 درصد این جابه جایی ها از این طریق انجام می شود.
در این میان اظهارات رئیس شورای شهر تهران آب پاکی بر مدعای مسئولان مبنی بر تاثیر گذار بودن اقدامات آنها در کاهش آلودگی هوای تهران بود. مهدی چمران در این باره می گوید: هنوز که ما وضعیت بهتری ندیده‌ایم و همه این کارها برای افزایش نیافتن آلودگی بوده است.
رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه باید طرح پیشگیری از آلودگی هوای تهران دنبال شود گفت: با این وضعیت آلودگی هوا مردم به مرگ تدریجی دچار می شوند و با سپری شدن این ایام نیز به طور حتم معضل آلودگی هوا فراموش می‌شود.