به گزارش خبرنگار مهر در همدان، در استان همدان 9 هزار و 881 نفر عشایر کوچنده و دو هزار و 500 نفر نیز نیمه کوچنده در قالب ایلهای ترکاشوند، شاهسوند، حسنوند، جمیر و یارم طاقلو ، 24 طایفه وجود دارند که در فابل 24 طایفه به استان همدان رفت و آمد می کنند.
جمعیت عشایر استان همدان که شامل پنج ایل ترکاشوند، یارم طاقلو، حسنوند، جمیر و شاهسون است نسبت به مدت مشابه سال قبل به تعداد 181 خانوار بیشتر شده است که این امر ضرورت خدکات رسانی مطلوب به عشایر را گوشزد می کند.
کاهش چشمگیر میزان بارندگی در مقایسه با سال گذشته سبب شده تا عشایر همدان برای تامین آب راه های هموار و ناهموار را طی کند تا به مقصود برسد.
نیمی از عشایر همدان با بحران کم آبی مواجه هستند
در همین خصوص مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه 50 درصد عشایر استان همدان که در قشلاق به سر می برند با کمبود آب مواجه هستند، افزود: باتوجه به کاهش بارندگی در سال جاری و کم شدن آب سفره های زیر زمینی عشایر استان با مشکل کم آبی مواجه شده اند .
حسین شرفی با بیان اینکه مشکل کمبود اعتبار، اصلی ترین مشکل در تامین آب آشامیدنی عشایر استان همدان است، اضافه کرد: یک میلیارد و 900 میلیون ریال اعتبار برای تامین آب عشایر استان همدان نیاز است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 117 دستگاه تانکر چرخ دار دو هزار لیتری در اختیار عشایر استان همدان قرار گرفته است، گفت: در این خصوص برای هر سه خانوار عشایری یک تانکر چرخ دار درنظر گرفته شده است.
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان از اختصاص سه دستگاه تانکر آب 11 هزار لیتری برای تامین آب مورد نیاز عشایر استان همدان خبر داد و افزود : این تانکرها به زودی در اختیار آنان قرار خواهد گرفت.
شرفی بهسازی 50 دهنه چشمه و ایجاد تاسیسات 35 دستگاه توالت بهداشتی در مناطق صعب العبور عشایری را از دیگر اقدام های انجام شده برای تامین سلامت عشایر استان همدان عنوان کرد و گفت: سعی بر آن است تا در حد امکان مشکل کم آبی مناطق برای عشایر رفع شود.
راه سازی در همدان، ایل راه ها را تخریب کرده است
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه به مشکل تخریب ایل راه ها در استان همدان اشاره کرد و با بیان اینکه در سال های گذشته به دلیل انجام امور مختلف از جمله راهسازی، ایجاد اتوبان و اجرای طرحهای کشاورزی ایل راه ها تخریب و در بسیاری مواقع از بین رفته است، افزود: این مورد نیز مشکلات زیادی را برای عبور و مرور عشایر استان همدان ایجاد کرده است.
شرفی تعداد ایل راه های عشایر استان همدان را در سال های گذشته 37 ایل راه اعلام کرد و گفت: از این تعداد 10 ایل راه به دلیل احداث کارخانه ، تعریض جاده ها و شخم زدن توسط روستاییان از بین رفته است.
وی با بیان اینکه عشایر به دلیل از بین رفتن ایل راه ها مجبور به عبور از جاده های پر تردد خودروها هستند، گفت: هر ساله بیش از 30 راس دام عشایر در اثر تصادف از بین می رود و خسارت های زیادی به عشایر وارد می شود.
نقشه ایل راه های همدان تهیه می شود
شرفی با بیان اینکه برای رفع مسایل و مشکلات عشایر در عبور از مسیرهای کوچ، تهیه نقشه ایل راه ها در قالب برنامه های ساماندهی عشایر در کشور و همچنین در استان همدان دنبال می شود، اظهار داشت: در حال حاضر بیش از 50 درصد کارها توسط کارشناسان امور عشایری استان همدان انجام شده و در ابتدای سال آینده نقشه ایل راه های استان تکمیل و تثبیت می شود.
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با تاکید بر اینکه با تثبیت ایل راه ها از تخریب دوباره مسیر تردد عشایر در احداث کارخانه و اجرای هرگونه طرحی جلوگیری می شود، افزود: با تهیه این نقشه به عنوان سند ایل راه ها، مجریان در مباحث توسعه ای استان باید از امور عشایری در این خصوص استعلام کنند.
وی خاطر نشان کرد: حفظ ایل راه ها و مسیرهای عشایری موجب تردد عشایر از مسیرهای مشخص شده و مانع از درگیری با روستاییان و همچنین باعث تامین امنیت کوچ می شود.
کمتر از 50 درصد عشایر همدان با سواد هستند
حسین شرفی همچنین به مشکل بی سوادی عشایر همدان اشاره کرد و گفت: تعداد عشایر ییلاقی با سواد استان همدان چهار هزار و 622 نفر است که در این خصوص استان همدان رتبه 22 کشور را دارد.
شرفی تعداد عشایر باسواد قشلاقی استان همدان را نیز تنها 903 نفر ذکر کرد و گفت: در این زمینه نیز متأسفانه همدان رتبه 27 کشور را داراست.
وی با بیان اینکه آمار دقیقی از تعداد دانش آموزان عشایر در دست نیست افزود: باید در این زمینه آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزی برنامه های گسترده ای را انجام دهند.
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه عشایر استان همدان به دو نوع کوچنده و نیمه کوچنده تقسیم می‌شوند، گفت: بر اساس سرشماری تابستان سال 87 جمعیت عشایر کوچنده استان 9 هزار و 881 نفر در قالب یک هزار و 867 خانوار بوده و جمعیت نیمه کوچنده استان همدان نیز یک هزار و 619 نفر در قالب 305 خانوار بوده است.
وی با بیان اینکه 75 درصد خانوارهای عشایر کوچ‌رو و 25 درصد نیمه کوچ‌رو هستند، افزود: این خانوارها در اطراف شهرستان‌هایی مانند بهار، نهاوند و تویسرکان مستقر می‌شوند.
برگزاری دوره های آموزشی در مناطق عشایری همدان
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان به برگزاری دوره های آموزشی برای عشایر استان همدان اشاره کرد و گفت: از ابتدای سال جاری تا کنون 650 نفر از زنان عشایر این استان آموزش های مختلف اقتصادی و تولیدی را فراگرفتند، افزود: تا کنون یک هزار و 126 نفر از زنان و مردان عشایر استان همدان زیر پوشش برنامه های آموزشی تغذیه دام، پرواربندی دام، چگونگی مقابله با انتقال بیماری های مشترک بین انسان و دام و حفظ و نگهداری مراتع قرار گرفتند.
وی اظهار داشت: اجرای کارگاه های آموزشی برای ترغیب عشایر به پرورش زنبور عسل و تولید قارچ برای عشایر پیشرو در استان از برنامه های در دست اقدام است.
شرفی با بیان اینکه بیش از 10 درصد دام استان همدان متعلق به عشایر است، گفت: این میزان شامل 486 هزار و 645 راس گوسفند و بز است که این امر اهمیت اجرای برنامه های آموزشی برای پرواربندی و تغذیه مناسب دام و همچنین حفظ و نگهداری مراتع برای این قشر را نشان می دهد.
یک دهم مراتع همدان در اختیار عشایر است
شرفی ادامه داد: ارزش دام عشایر استان همدان یک هزار و 468 میلیارد ریال بر آورد شده که یک دهم مراتع استان به وسعت 95 هزار هکتار را در اختیار عشایر قرار گرفته است.
شرفی همچنین در مورد بیمه عشایر گفت: 100 درصد عشایر تحت پوشش دفترچه خدمات درمانی بوده و 38 درصد آنان نیز تحت پوشش بیمه عمر هستند که این آمار در کشور آمار خوبی است.
بیمه دام عشایر همدان سیر نزولی را طی می کند
وی با بیان اینکه پوشش بیمه دام عشایر استان همدان سیر نزولی را طی می کند، خاطرنشان کرد: پوشش بیمه دام عشایر به صفر رسیده است که از دلایل آن می‌توان به سخت‌گیری بانک کشاورزی اشاره کرد که خسارت عشایر را به سختی پرداخت می‌کند و این در حالی است که عشایر از جمله آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه هستند.
وی در ادامه به ضرورت توجه به عشایر در استان همدان اشاره کرد و با تاکید بر اینکه ایجاد اطراقگاه و تفرجگاه‌های ایلی در استان همدان موجب افزایش جذب گردشگر می‌شود، گفت: ایجاد چنین ایستگاه‌هایی از نظر اقتصادی و اجتماعی موجب رونق بخشی به شیوه‌ی زندگی عشایر می‌شود.
سنت های عشایر گردشگری همدان را متحول می کند
وی عشایر را جزو گروه‌های اصیل ایران زمین برشمرد وبا بیان اینکه سنت‌های عشایر، گردشگری همدان را متحول می‌کند، گفت: ویژگی منحصر به فرد اجتماعی، فرهنگی و مردم شناسی عشایر توجه بسیاری از جهانیان را به خود جلب کرده است.
شرفی با بیان اینکه تاکنون برای جذب گردشگر بیشتر حول محور آثار تاریخی، باستانی و یا جاذبه‌های طبیعی فعالیت شده و موضوع مردم شناسی ایلات و عشایر با طیف متنوع از آداب و رسوم و شیوه‌های زندگی چند هزار ساله برای توسعه‌ی گردشگری مورد غفلت واقع شده است، خاطر نشان کرد: زندگی آزاد و سرشار از جذابیت و زیبایی‌های طبیعی و چشم‌اندازهای طبیعی مناطق استقرار عشایر، در جذب گردشگر داخلی و خارجی موثر است و برنامه‌ریزی به منظور حفاظت و احیای سنت‌های فرهنگی اصیل عشایر باعث ایجاد اعتماد به نفس و اتکاء به سنت‌های ارزشمند ملی، فرهنگی و دینی مردم می‌شود.
وی تاکید کرد: اتخاذ چنین راهکارهایی در حفظ وحدت و یکپارچگی ملی و مقابله با حضور فرهنگ بیگانه در کشور نقش تعیین کننده‌ای دارد.
وی همچنین از راه اندازی صندوق اعتبارات خرد زنان عشایر استان همدان در کنار آموزش های لازم به منظور حمایت از زنان عشایر خبر داد و اظهار داشت: در این شرایط برای دختران و زنان عشایر با نگهداری دام، مرغ بومی، قالی بافی و بافت چادرهای عشایری زمینه درآمد مستقل و در نتیجه خودکفایی فراهم می شود.
شرفی گفت: نخستین صندوق اعتبارات خرد زنان عشایری همدان با عضویت 40 نفر از زنان و دختران عشایری کانون خودجوش دهنو از توابع شهرستان ملایر و یک صندوق نیز در نهاوند با 25 نفر عضو در دو سال گذشته راه اندازی شده است.
عشایر همدان وام کم بهره می گیرند
شرفی همچنین از راه اندازی دو صندوق دیگر در سال جاری خبر داد و گفت: بر اساس مصوبه این صندوق، مقرر شده تا به اعضا صندوق پس از 14 ماه سرمایه گذاری در بانک و با قرعه کشی و اولویت بندی، وام درازمدت و کم بهره جهت فعالیت های تولیدی پرداخت شود.
وی ادامه داد: امور عشایری 50 میلیون ریال به این صندوق کمک کرده و 50 میلیون نیز خود عشایر جمع آوری کرده که به عنوان اعتبار صندوق برای ارائه تسهیلات به صورت دوره ای استفاده می شود.
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گفت: تاکنون از محل این صندوق ها 30 دستگاه دار قالی، خامه، مرغ بومی پرورشی، بوقلمون، خروس و یک سری دام کوچک خریداری و در اختیار زنان عضو قرار داده شده است.
شرفی با اشاره به تاثیرمثبت این صندوق ها بر ساماندهی زندگی عشایری، گفت: این صندوق ها به تشکل های تعاونی اداره می شوند.
وی با بیان اینکه عشایر می توانند در قالب تشکل های تعاونی، کارگاه بهداشتی قالی بافی را زیرنظر مربی احداث کنند، گفت:این اقدام می تواند ارتقا کیفیت تولیدهای عشایر و در نتیجه رشد اقتصادی آنان را ممکن شود.
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان همچنین اظهار داشت: به منظور ایجاد اشتغال و واگذاری مسئولیت خدمات رسانی به عشایر به بخش خصوصی ، دو شرکت تعاونی خدمات دامپروری و کشاورزی و یک شرکت تعاونی خدمات دامپزشکی و دامپروری در شهرستان های همدان و نهاوند توسط جوانان تحصیل کرده و جویای کار عشایر تاسیس و راه اندازی شده است.
شرفی از جمله فعالیت های این شرکت ها را بیمه دام عشایر، واکسیناسیون دام، آبرسانی به عشایر ، تلقیح مصنوعی، همزمان سازی فحلی و خرید و فروش تولیدات دامی عشایر عنوان کرد.
شرفی در مورد تولیدات عشایر نیز اظهار داشت:تولید گوشت عشایر در سال شش هزار و 900 تن بوده که این سبب شد تا سه درصد از گوشت کشور در همدان تولید شود همچنین تولید شیر دام عشایر در هشت ماهه سال جاری دو هزار و 645 تن بوده است.
مدیر امور عشایر سازمان جهاد کشاورزی استان همدان خاطر نشان کرد: در راستای خدمت‌رسانی به عشایر، کپسول‌هایی در اختیار خانوارهای عشایر قرار می گیرد تا در بین راه از روشن کردن آتش توسط شاخ و برگ درختان خودداری کنند.