مجموعه غزل "چسبی به نام زخم" بررسی شد

سید ضیاءالدین شفیعی شاعر و نویسنده در این برنامه گفت: یکی از وجوه متمایزکننده این مجموعه شعر از دیگر آثار، پرواز طبع شاعر در عرصه قالب است. از شاعران جوان امروز عده بسیار کمی به سرودن غزل مبادرت دارند و مشاهده این حجم غزل در این شرایط برای من شوق انگیز است.

 

شاعر مجموعه شعر "سیب و خنجر" افزود: مجموعه " چسبی به نام زخم" نماینده شایسته ای برای جهان شاعران امروز است. اگر جهان مذکور نظمی دارد می‌توان از آن نشانه ای در این مجموعه پیدا کرد و آشفتگی اشعار این مجموعه نشان از آشفتگی همان جهان دارد. فضای اشعار این مجموعه غزل زبانی بی قرار، ناآرام و غیرمستمر دارد و رنگی از رمانتیسم در آن پیداست.

 

وی گفت: در این مجموعه اغلب مفاهیم نسبی اند و از پیش تعیین نشده اند. بارها در غزلیات این مجموعه شاهد جابه‌جایی مفاهیم مثبت و منفی هستیم که عامدانه  توسط شاعر انجام شده است. یکی از نکاتی که به عنوان تابو در غزل امروز از آن عبور شده است ویژگی حکم‌اندازی به معنای گفتن سخنانی است که قابل تاویل و تفسیر هستند. این ویژگی از خصوصیتهای شعر عراقی است.

 

غزلسرایان امروز واژه اختصاصی ندارند

 

سراینده مجموعه شعر " شرح خواب‌های گم شده" گفت: در گذشته هر غزلسرا برای خود واژگان اختصاصی داشت که این واژه‌ها جهان شعری آن شاعر را تشکیل می‌دادند و هر شاعر برای خود زبان مخصوصی داشت که برای مخاطب قابل شناخت بود. امروز این واژگان و زبان مخصوص وجود ندارد.

 

شفیعی با اشاره به جهان مورد نظر شاعر مجموعه غزلیات "چسبی به نام زخم" گفت: عشق در جهان این غزلها چگونه عشقی است؟ آیا متاثر از افکار کلاسیک است یا از مفاهیم ازلی ابدی سرچشمه گرفته است؟ آیا عشق درون این غزلیات عشق کلاسیک است یا عشق بی ملاحظه امروزی؟ من نمی‌توانم برای سطح عشق درون این غزلیات نمره صفر یا صد یا سفیدی و سیاهی محض قائل شوم ولی نمونه هایی از هر دو مورد در این مجموعه به چشم می‌خورد.

علی آبان شاعر و منتقد ادبی در ادامه این برنامه درباره مجموعه غزل مورد بررسی گفت: نامی که کتاب دارد موجب درنگ خواننده می‌شود. این انتخاب دقت وظرافت و خروج از نرم و هنجار را نشان می‌دهد. امروز فلاسفه شعر را جدی تر گرفته‌اند تا از این مقوله بیشتر به اهداف خود برسند.

غربت غزل به خاطر عظمت آن است

این منتقد گفت: شعر را می توان خبر ناگهانی دانست و شعر امروز مصداق این توصیف است. قالب غزل، غریب واقع شده است. البته این غربت به دلیل عظمت کار است. این موضوع درباره انسانها نیز صادق است؛ انسان هرچه بزرگتر باشد غریب‌تر و تنها‌ تر می‌شود.

شاعر مجموعه "پنج شنبه ها با تو" گفت: امروز اقبال شاعران جوان نسبت به قالب غزل کم شده است. یکی از دلایل این امر این است که تا اسم غزل را می‌شنویم سریع به یاد حافظ، سعدی، مولوی و... می‌افتیم اما باید توجه کرد این شاعران غزلسرایان عصر خود بودند و امروز نیز غزلسرایان بسیار خوبی داریم. غزل عموما دست‌ و پا گیر است و سرودن آن مشکل است. البته شاید سرودن شعر سپید واقعی سخت تر از غزل باشد.

آبان افزود: به هر صورت این دوره، دوره آشفتگی است. همانطور که پیش‌بینی می‌شد در دوران مدرن به خودخوری افتادیم و همه چیز با سرعت پیش می‌رود. غزل سید احمد حسینی ممکن است 10 سال دیگر فراموش شود. یکی از دلایل این موضوع  این است که ما از عینیات خود بهره می‌بریم و این عینیات محدود، عمر شعر را کم می‌کند.

وی با اشاره به رویکرد شاعر این مجموعه گفت: واقعا چه کسی پشت این اشعار نشسته است؟ به نظر من کسی پشت این غزلیات نشسته است که در عین آرامش با خود در کلنجار است. شاعر این مجموعه هنوز به ثبات و استقلال اندیشه و زبان نرسیده است. البته هنوز هم چنین توقعی از حسینی نمی‌رود.

شعر جوششی نیست، کوششی است

سراینده مجموعه "ساعت نه و ربع به عقربه آویخته می‌شوم" ادامه داد: دلبستگی شاعر به سروده هایش قابل تقدیر است و تلاش او برای ایجاد ساختار مشهود است. حسینی بسیار تلاشگرانه به کار نگاه کرده است. شعر جوششی نیست و کوششی است بنابراین اگر در چاپهای بعدی کتاب جای واژه ها تغییر کند نباید به شاعر خرده گرفت.

این شاعر درباره جلوه های گرافیکی این کتاب گفت: به نظرم این کار دست کم گرفتن خواننده است و مانند این است که در غزل از ویرگول و علائم نگارشی استفاده کنیم. به نظر بهتر بود از این علائم گرافیکی استفاده نشود. بکارگیری وزنها در اشعار مجموعه " چسبی به نام زخم" مناسب و بجاست ولی در چند بخش مجموعه، وزن اشعار دچار لغزش شده است.

آبان در پایان گفت: زبان شاعر در این مجموعه تلفیقی از زبان آزمایش پس داده قرن سوم و زبان امروزی است. حسینی از این نظر 70 درصد موفق بوده و خوب عمل کرده است اما در 30 درصد باقی ضعفهایی در بکارگیری این زبان مشاهده می‌شود.