به گزارش خرنگار مهر، نشست ریخت‌شناسی تطبیقی کتب مقدس سه شنبه شب با حضور رضا نجفی و پرویز عباسی داکانی و جمعی از دانشجویان و نویسندگان در سرای اهل قلم برگزار شد.
رضا نجفی در این نشست گفت: پیش از دوره تبعید یهودیان به بابل یک اعتقاد به شدت در آن دوران رایج بود که "جزا در همین دنیاست". آنها آنقدر این باور را بزرگ کردند که در تاریخ بشر ماندگار شد و تا اکنون ادامه پیدا کرده و در ادبیات تاثیر بسیاری گذاشته است.
وی اظهارکرد: آنها اعتقاد داشتند که اگر پادشاهی کار خوب انجام دهد در همه جنگاوری‌هایش موفق است و کسی که در جنگ‌ها شکست می‌خورد به طور قطع از خدا دور شده است.
نجفی ادامه داد: این مسئله برای همیشه دغدغه‌ای برای دین شد اما در زمان تبعید در بابل، قوم یهود دچار یک تغییر اساسی شد و این تفکر در کتاب انجیل و تورات نیز به نوعی دیده می‌شود.
وی ادامه داد: تا آن زمان جزای کارهای خیر از اعمال و رفتار آدمی نشات می‌گرفت اما در کتاب ایوب که حتی قبل از تبعید به بابل نوشته شده عجز و لابه به درگاه خدا اینچنین عنوان شده که "بی‌گناه چرا زجر می‌کشد؟"، "گناه کودکان چیست؟" و مسائلی از این قبیل.
این پژوهشگر اضافه کرد: در مقایسه با این کتاب اگر کتاب "جامعه" را بخوانید، می‌بینید که یک متن کاملا نهیلیستی نگارش شده است.
وی یکی از مواردی که می‌توان نسبت داستان با عهد عتیق را برشمرد اینچنین توضیح داد: عهد عتیق و به طور کلی کتب مقدس به سبب غایتی که در نظر دارند، معیارهای ادبی را بر نمی‌تابیدند و آن‌جا که نیت ارائه پیام و رهنمود داشتند، گاه از منطق ادبیات عدول کردند.
نجفی شکل‌های مختلف نگارش داستان‌ها در عهد عتیق را ذکر جزئیات، داستان‌سرایی‌های خاص و بدون پرده عنوان کرد و گفت: به طور مثال کتاب "غزل غزل‌های سلیمان" بی‌شک یکی از نمونه‌هایی است که نگارش داستان بدون پرده را نشان می‌دهد و از ادبیات عدول کرده است.
وی در ادامه سخنانش درباره قصص کتب دینی نیز افزود: قصص دینی دست‌کم به سبب قدمت خود، یکی از اصلی‌ترین منابع تخیل ادبی هستند و در عهد عتیق بسیار این مسئله نشان داده می‌شود.
این نویسنده با اشاره به اینکه عهد عتیق، کتابی رنگارنگ و گیج‌کننده است، اظهارکرد: این داستان‌پردازی‌ها از 40 کتاب کوچک است که به عبری نوشته شده و یهودیان و مسیحیان آن را قبول دارند. البته کاتولیک‌ها 6 کتاب دیگر را که به یونانی نوشته شده است جزو عهد عتیق می‌شمارند.
نجفی با اشاره به اینکه قصه‌های عهد عتیق به مراتب بیش از قصه‌های عهد جدید و یا قرآن مجید، وجوهی اسطوره‌ای دارند، تاکید کرد: حتی می‌توان گفت حجم قصه‌های اسطوره‌ای و اسطوره‌واره‌های عهد عتیق بیش از دیگر داستان‌واره‌های این مجموعه است. تعدد و غلظت وجوه اساطیری کتب عهد عتیق رابطه‌ا‌ی مستقیم با قدمت آنها دارد اما با این حال در پاره‌ای متون متاخر عهد عتیق نیز کماکان رنگ و بوی اساطیری حفظ شده و حتی می‌توان نمونه‌های فراوانی از داستان‌واره‌های مختلطی مانند داستان‌های تاریخی – اسطوره‌ای و فلسفی – اسطوره‌ای را دید.
وی ویژگی دیگر این داستان‌ها را ساختار رمزگرایانه قصص عهد عتیق برشمرد و افزود: ساختار رمزی برخی قصه‌های عهد قدیم اگر چه در برخی موارد بدل به نقطه ضعف و مایه دردسر مومنان یهود شده، اما در نگاهی دیگر به ارزش این اثر افزوده است.
این نویسنده بیان کرد: نمی‌توان ساختار این کتب و ادبیات را از یکدیگر جدا ساخت.