به گزارش خبرنگار مهر در یزد، امروز قریب 40 روز از غروب غم فزای شهادت شقایق ها می گذرد و اینک از صدای نحص شلاق خزان بر پیکر آلاله ها، اربعینی می گذرد و اسارت، سیلی، غربت، فریاد و بیدارگری سهم حاملان پیغام قاصدکهای عترت و عظمت شده است.
امروز، 40 روز از سوگ شیرمردی می گذرد که حیات اسلام مدیون رگهای پاره پاره و سر بر بالای نیزه اوست.
امروز همان روزی است که باید با دختر دردانه حسین (ع) مهر را در آغوش گرفت، ناله زد، درد دلها گفت و شکوه ها روانه کرد.
امروز اربعین حسینی است؛ پس سلام بر حسین و اربعینش، سلام بر اربعین و زائرانش و سلام بر اندوه های دل آنان که به سوغات بر مزار کشتگان عشق بردند و به مویه نشستند.
کربلا؛ این خارستان خشک و بی آب، دریای انسانیت و کمال است، اقیانوس بی کرانه ای است که در آن گوهر همه عظمتها و خوبی ها به رنگ مظلومیت، یافتنی است اما غواص قهار می طلبد و هرکس به فراخور حال از کربلا، محرم، عاشورا و اربعین، برداشتی دارد و بر اساس آن قضاوتی.
اربعین در فرهنگ عاشورا
در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین شب شهادت حسین بن علی(ع) گفته می شود که مصادف با روز بیستم ماه صفر است.
یکی از سنتهای مردمی، گرامیداشت چهلم مردگان است که به یاد عزیز فوت شده خویش، خیرات و صدقات می دهند و مجلس یادبود برپا می کنند، در روز بیستم صفر نیز، شیعیان، مراسم سوگواری عظیمی را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد عاشورای حسینی برپا می کنند.
عاشقان و پیروان امام حسین (ع) نیز در اربعین شهادت مولا و مقتدای خویش به ذکر پرداخته و باران اشکبار چشم خویش را با مظلومیت حسین و یارانش پیوند می زنند.
در بسیاری از متون از جمله نوشته های شیخ طوسی، بیستم صفر یا اربعین، زمان بازگشت اسرای کربلا از شام به مدینه ذکر شده است و در نقلی دیگر نیز اربعین را بازگشت اسرا از شام به کربلا تعیین کرده اند.
در هیچیک از متون معتبر دیده نشده که اربعین جز برای اباعبدالله الحسین (ع) برای هیچ کدام دیگر از ائمه و بزرگان و حتی شخص رسول اکرم (ص)، آن هم صدها سال پس از شهادت ایشان برگزار شود.
رازهای اربعین
اینکه مراسم اربعین تنها برای امام حسین (ع) برگزار می شود، دلایل متعددی دارد و مهمترین آن رسالت سنگینی بود که امام حسین (ع) برای زنده نگه داشتن اسلام بر عهده داشت.
فداکاریهای امام حسین (ع)، دین را زنده کرد و نقش او در زنده نگه داشتن دین اسلام، ویژه و حائز اهمیت است و این فداکاریها را باید زنده نگه داشت زیرا زنده نگه داشتن دین اسلام است.
گرامیداشت روز عاشورا و اربعین در حقیقت زنده نگه داشتن دین اسلام و مبارزه با دشمنان دین است.
از طرفی، مصیبت حضرت امام حسین (ع)، برای هیچ امام و پیامبری پیش نیامده است و این مصیبت از همه مصائب بزرگتر و سخت تر بود و اگر عامل دیگری هم در کار نبود، همین عامل کافی است که نشان دهد چرا برای امام حسین (ع)، بیش از امامان دیگر و حتی بیش از پیامبر اسلام عزاداری می شود.
در ماه محرم سال ۶۱ هجری قمری، امام حسین (ع)، فرزندان، خویشان و یاران آن حضرت را کشتند و اسیران کربلا را به کوفه و شام بردند و همین اسیران داغ دیده، روز اربعین شهادت امام حسین (ع) و یارانش به کربلا رسیدند و همه مصائب روز عاشورا در آن روز تجدید شد و آن روز، روز سختی برای خاندان پیامبر بود.
از سوی دیگر، دشمنان اسلام با به شهادت رساندن امام حسین (ع)، قصد نابود کردن دین اسلام را داشتند و تلاش کردند تا حادثه کربلا به کلی فراموش شود و حتی کسانی را که برای زیارت امام حسین (ع) می آمدند، شکنجه می کردند و می کشتند.
در زمان متوکل عباسی، همه قبرهای کربلا را شخم زدند، مزرعه کردند و مردم را از آمدن برای زیارت قبر امام حسین (ع)، منع کردند اما شیعیان برای مقابله با این اقدام از هر مناسبتی استفاده می کردند که یکی از این مناسبتها، روز اربعین است.
اینها دلایلی کافی برای علت گرامیداشت روز اربعین و اختصاص چنین مناسبتی به امام حسین (ع) است.
نخستین اربعین
در نخستین اربعین شهادت امام حسین (ع)، جابربن عبدالله انصاری و عطیه عوفی موفق به زیارت تربت و قبر سید الشهدا شدند.
بنا به برخی نقل ها، در همان اربعین، کاروان اسرای اهل بیت (ع) در بازگشت از شام و سر راه مدینه از کربلا گذشتند و با جابر دیدار کردند.
البته برخی از مورخان نیز آن را نفی کرده و نپذیرفته اند، از جمله مرحوم محدث قمی در "منتهی الامال" دلایلی ذکر می کند که دیدار اهل بیت (ع) از کربلا در اربعین اول نبوده است.
به هر حال، تکریم این روز و احیای خاطره غمبار عاشورا، رمز تداوم شعور عاشورایی در زمانهای بعد بوده است.