به گزارش خبرگزاری مهر، بهرام مبشر اخترشناس ایرانی و محقق دانشگاه کالیفرنیا طی موفقیتی قابل توجه توانست دورافتاده ترین خوشه کهکشانی که تا کنون توسط بشر رصد شده است را در ابتدایی ترین مراحل رشد مشاهده کند تا افتخاری دیگر به کارنامه علمی خود اضافه کند.
وی یکی از اعضای تیم بین المللی است که موفق به کشف این خوشه کهکشانی شده اند. او می گوید این خوشه کیهانی در حال رشدی است که 12 میلیارد سال پیش آغاز به شکل گیری کرده است. این پدیده کیهانی در حدود یک میلیارد سال پس از انفجار بزرگ شکل گرفته است و مطالعه بر روی چنین ساختارهایی می تواند پرده از راز چگونگی ترکیب کهکشانها با یکدیگر برای شکل دادن به کهکشانهایی بزرگتر بردارد.
بهرام مبشر محقق دانشگاه کالیفرنیا طی مصاحبه ای با گروه فناوریهای نوین خبرگزاری مهر به سئوالاتی درباره جدید ترین کشف خود پاسخ داده است:
* خبرگزاری مهر - گروه فناوریهای نوین: شما جدیدا به افتخاری قابل توجه نائل شده اید و در این افتخار موفق شده اید دورافتاده ترین خوشه کهکشانی که تا کنون توسط بشر رصد شده است را در ابتدایی ترین مراحل رشد مشاهده کنید. درباره کشف جدیدتان خوشه کهکشانی کازموس - آزتک 3 توضیح مختصری می دهید؟
- بهرام مبشر: این دورافتاده ترین خوشه کهکشانی است که تا به حال کشف شده است. با یافتن چنین خوشه های دوردستی می توانیم نگاهی نزدیکتر به آغاز جهان هستی و اولین نسل از ساختارهایی که در جهان شکل گرفته اند و چگونگی شکل گیری این ساختارها داشته باشیم.
* چطور از وجود این خوشه آگاه شدید و چگونه سن آن را تخمین زدید؟
- ما این خوشه را در برنامه اکتشافی کهکشانی کازموس یافتیم، بزرگترین اکتشاف کهکشانی که توسط تلسکوپ هابل انجام گرفته است. ابتدا متوجه حضور تعداد زیادی از کهکشانها در فاصله ای نزدیک از یکدیگر شدیم و سپس فاصله آنها را محاسبه کرده و دریافتیم همه آنها در فاصله ای یکسان قرار دارند، فاصله ای در حدود 12 میلیارد سال نوری از زمین و سن این خوشه نیز بر اساس فاصله آن محاسبه شد. هرچه کهکشانها در فاصله دورتری از زمین قرار داشته باشند، سن آنها کمتر است.
* چرا از تلسکوپهای متعدد و فراوانی در این کشف استفاده شده است؟
- زیرا ما نیاز داشتیم تا رنگهای موجود در کهکشانهای این خوشه کهکشانی را اندازه گیری کنیم تا بتوانیم بر اساس آن سن، نوع ستاره ها و دیگر ویژگی های خوشه کهکشانی را به دست بیاوریم. تلسکوپها پدیده های کیهانی را در طول موجهای متفاوتی مشاهده می کنند و از این رو می توانند ویژگی های مختلف کهکشانها را اندازه گیری کنند. به همین دلیل در این تحقیقات از تلسکوپهای متعدد استفاده شد.
* پردازش اطلاعات جمع آوری شده از همه این تلسکوپها چه مقدار زمان صرف کرد؟
- پروژه کازموس در حدود 6 سال پیش آغاز شد و ما این خوشه کهکشانی را سال گذشته کشف کردیم و در پی آن رصدهای بعدی را به منظور درک ویژگی ها و جزئیات بیشتری از آن انجام دادیم.
من مدتی پیش در هاوایی بودم تا این خوشه را با استفاده از تلسکوپ کک، بزرگترین تلسکوپ جهان رصد کنم. طی این ماموریت من باید فاصله این خوشه را با کمک شتابی که خوشه کهکشانی در حال فاصله گرفتن از زمین است، محاسبه می کردم. این خوشه کهکشانی با سرعتی بیش از 200 هزار کیلومتر بر ثانیه در حال دور شدن از زمین است.
* با رصد دورافتاده ترین نقاط جهان انتظار کشف یا مشاهده چه پدیده ای را دارید؟
- ما انتظار داریم با رصد این بخشهای دوردست جهان هستی اولین نسل از کهکشانها که در جهان به وجود آمده اند و کهکشانهایی که در حال شکل گیری هستند را مشاهده کنیم. به این شکل می توانیم روند شکل گیری و تکامل کهکشانها را به واسطه یافتن دورافتاده ترین نمونه های آنها درک کنیم.
* به نظر شما یافتن چنین خوشه عظیم کهکشانی می تواند روزی در یافتن سیاره های شبه زمینی اهمیتی داشته باشد، به بیانی دیگر می توان از این خوشه اطلاعات کاربردی به دست آورد تا اخترشناسان بتوانند با استفاده از آن موفق به کشف سیاره شبه زمینی نزدیکتری شوند؟
- نه! این امکان پذیر نیست زیرا ما در حال حرف زدن درباره یک خوشه کهکشانی در فاصله 12 میلیون سال نوری صحبت می کنیم نه یک تک کهکشان و از این فاصله نیز امکان مشاهده سیاره ها و یا ستاره ها به صورت مجزا وجود ندارد.
* به نظر شما انسان با در اختیار داشتن تجهیزات کنونی اش می تواند پدیده ای کیهانی را در فاصله ای دورتر از آنچه شما یافته اید را مشاهده کند؟
- بله، انسان تا به حال تعداد زیادی از این سیستمهای کیهانی را یافته است و به کشف آنها ادامه خواهد داد.
---------------------------------
گفتگو: سمیرا مصطفی نژاد