به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، تهمینه شکیب در اولین همایش حقوق و آسیب‌های اجتماعی که در دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، هدف این همایش را طرح ایده‌های اجتماعی محلی و منطقه‌ای دانست و افزود: شرایط، زمینه‌ها و عوامل آسیب‌زا در هر جامعه و گروهی متفاوت است و باید برای هر منطقه و محل، با توجه به این زمینه‌ها و عوامل، برنامه‌ای خاص تدوین و اجرایی شود.
وی اقتدار افزایی آحاد جامعه بویژه جوانان را مهمترین راهکار کاهش آسیب‌ها دانست و افزود : مقتدرسازی یعنی، تواناسازی درونی و روانی که با مبانی عقلی، فکری و شخصیتی افراد سر و کار دارد و از پایین‌ترین مقاطع سنی و آموزشی آغاز می‌شود.
وی افزود: تربیت دینی مهمترین روش اقتدارافزایی است و اگر تمام نهادهای اجتماعی، به صورت هماهنگ در این راستا عمل نکنند، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، بسیار دشوار و شاید غیر ممکن باشد.
وی افزود: مقتدرسازی باعث می‌شود اقشار در معرض آسیب مصونیت پیدا کنند و از سویی مسئولیت‌پذیری در آحاد جامعه، به عنوان یک اصل فکری، مورد پذیرش قرار گیرد تا نقش شخصیت و تربیت افراد در بروز آسیب مشخص شود.
وی افزود: گذر ناگهانی و شتابان از جامعه سنتی به صنعتی که در اصطلاح جامعه‌شناسی به مدرنیته و مدرنیسم تعبیر می‌شود مهمترین عامل بروز گسست‌های اجتماعی و به تبع آن، تشدید آسیب‌های اجتماعی است.
وی اضافه کرد: عبور فرهنگ‌ها از مرزهای جغرافیایی و نشست معیارهای فرهنگی ملل مسلط در اقلیم‌های دیگر کشورها، آسیب‌های نوپدید را در جوامع تبعی ایجاد می‌کند که باید برای کنترل و کاهش آنها، برنامه‌ریزی واقع‌بینانه و دقیقی صورت گیرد.
یک عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اهمیت قوانین و قواعد اجتماعی در پیشگیری از آسیب‌ها اظهار داشت: فلسفه‌ی وجودی و رسالت قواعد حقوقی این است که روابط اجتماعی انسان‌ها را در جامعه تنظیم کند و آسیب‌های اجتماعی را به کنترل درآورد.
حسام قپانچی افزود: گاهی آسیب‌های اجتماعی ناشی از قواعد حقوقی بد و نامناسب است که به موقع تصویب نشده، یا مصوبات، کارشناسی و علمی نبوده است.
دبیر علمی همایش خاطر نشان ساخت: اگر قوانین مصوب، از سیر تحولات و روابط اجتماعی عقب‌تر یا کندتر باشد خود باعث تشدید و افزایش آسیب می‌شوند.
وی گفت: این گونه همایش‌ها و نشست‌های علمی، باید بسیار بیشتر و گسترده‌تر برگزار شود تا نظرات و ایده‌های تازه توسط متفکرین طرح و راهکارهای برون رفت از آسیب‌ها تدوین شود.
مدیر عامل انجمن مددکاری اجتماعی ایران نیز در این همایش گفت: جشنواره ایده‌های اجتماعی، با هدف عملیاتی کردن برنامه‌های بومی و منطقه‌ای استانها برنامه‌ریزی شده است.
حسن موسوی چلک افزود: استانها نباید منتظر تصمیمات و برنامه‌های ستادی در تهران باشند چون مختصات منطقه‌ای و بومی آنها، برنامه‌های خاص خود را می‌طلبد و متفکران و کارشناسان هر استان و منطقه، باید برنامه‌هایی با رویکرد بومی و منطقه‌ای تدوین و با همکاری سایر دستگاه‌ها اجرا کنند.
وی با مهم توصیف کردن سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی گفت: نخستین نکته در این امر، نگاه واقعی به امور اجتماعی است چون اگر برنامه‌ریزی بر اساس واقعیات نباشد نتیجه‌ای عاید نمی‌شود و باعث اتلاف منابع خواهد شد.
وی دومین نکته مهم در سیاستگذاری در این بخش را نگرش سلامت محور به جای آسیب‌محور برشمرد و گفت: اگر چه در مورد سلامت جسم و روان افراد جامعه، پیشرفت‌های مهمی در کشور حاصل شده اما موضوع سلامت اجتماعی، مغفول واقع شده است.
وی اضافه کرد: اگر سلامت اجتماعی در اعضای گروه نهادینه شود افراد درست فکر می‌کنند، به تولید ثروت با انگیزه اجتماعی می‌پردازند و نقش اجتماعی خود را بدرستی ایفا می‌نمایند.
وی خاطر نشان کرد: متولی حوزه بهداشت و سلامت افراد، وزارت بهداشت و درمان است و در حوزه اقتصاد و سایر موارد، یک دستگاه یا وزارت‌خانه هست اما در بحث سلامت اجتماعی و تنظیم روابط اجتماعی، یک متولی رسمی که برنامه‌ریز و سیاستگذار باشد در کشور وجود ندارد، بنا بر این شاخص‌های سلامت اجتماعی، تعریف شده و روشن نیست و نمی‌توان عملکرد یک دستگاه یا یک سازمان دولتی یا مردم‌نهاد را بر اساس شاخص‌های تعیین شده، ارزیابی کرد.
وی با اشاره به تأثیر مخرب جنگ نرم در فرهنگ‌زدایی بومی گفت: هیچ نوع تحریم و تهدیدی به اندازه از خودبیگانگی که توسط پروسه‌ی جنگ نرم اجرا می‌شود خطر آفرین نیست و تنها راه مقابله با این پدیده، تکیه بر داشته‌های ملی و بومی با رویکرد دینی است.
مدیرکل ستاد نظارت بر مراکز جامع علمی‌کاربردی بهزیستی کشور با بیان اینکه استفاده از تجارب دیگران، باید با در نظر گرفتن چهارچوب‌های قوانین و مصالح عالیه‌ی کشور باشد تصریح کرد: در حالی که بشدت نیازمند تولید دانش بومی هستیم در این بخش حتی به یک پیش‌فرضیه هم دست نیافته‌ایم در حالی که فرضیه و نظریه در این قسمت، موضوعات بعدی است که دور از دسترس می‌نماید.
وی با تأکید بر اینکه برخورد با آسیب‌های اجتماعی در حال حاضر، منفعلانه و پیروانه است گفت: حتی قوانین عقب‌تر از وضعیت فعلی هستند و در حالی که کشور بیش از یک دهه درگیر مواد مخدر صنعتی بوده، قانون مبارزه با مواد مخدر، به تازگی اصلاح شده است.
طراح برنامه اورژانس اجتماعی همچنین تأکید کرد: اولین مرحله پس از بروز آسیب، پیشگیری و مشاوره و مداخله است و برخورد قضایی و انتظامی باید به عنوان آخرین راه مورد توجه باشد.
وی از تصویب لایحه‌ای در دولت خبر داد که به گفته او وضعیت حقوق کودکان را در جامعه مشخص و قانونمند می‌کند.
وی با بیان اینکه قوی‌ترین و مجرب‌ترین نهاد در زمینه آسیب‌های اجتماعی در بدنه‌ی دولت، بهزیستی است، یادآور شد: به همین جهت مسئولیت دبیرخانه تدوین سند کاهش آسیب‌ها در کشور و استانها به بهزیستی واگذار شده است.
این همایش که شامگاه دیروز با تقدیر از مقالات برتر، پایان یافت، 10 متخصص، کارشناس و استاد دانشگاه، مقالاتی را در زمینه‌ی کودکان خیابانی، دختران فراری، قوانین ازدواج، همسران معتادان، خشونت فیزیکی والدین نسبت به دختران، طلاق و خودسوزی، به صورت سخنرانی و مقاله‌ی مکتوب، ارائه کردند.
این همایش توسط سازمان بهزیستی خراسان رضوی و با همکاری دانشگاه فردوسی و انجمن علمی دانشجویان دانشکده‌ی حقوق این دانشگاه برگزار شد.