دکتر محمد حسین بهرامیان در آستانه برگزاری نخستین گنگره شعر دانشجویان و طلاب در قم در گفتگو با خبرنگار مهر در قم با اشاره به تفاوتها و شباهتهای شعر حوزه و دانشگاه اظهار داشت: چیزی که در بادی امر به ذهن متبادر میشود این است که شعر حوزه به دلیل فضای رشد و پرورش شاعر، بیشتر بهرهمند از جنبههای معنوی و روحانی است.
وی ادامه داد: در دانشگاه شاید به دلیل تنوع رشتهها و گرایشهای تحصیلی، شاعران خود را از محدودیتهای موضوعی نجات داده و عرصههای گسترده تری را پیش چشم میآورند ، اما وقتی از منظری منصفانهتر به این دو طیف مینگریم میبینیم که شکست مرزها خود را به این حوزه نیز رسانده است تا آنجا که توقع غزلی صرفاً عاشقانه از فردی حوزوی به هیچ عنوان دور از ذهن نیست و از سوی دیگر شاعران آزادتر نیز با عنایت ویژه به فضاهای آرمانی و معنوی، زمینه را برای پایان دادن به تنشها و تفاوتها مهیا میسازند.
طلاب شاعر، شعر را وسیلهای برای اشاعه اندیشههای ارزشی و دینی میدانند
بهرامیان با بیان اینکه مشکل قابل لمس شعر حوزوی این است که شاعران این محدوده، غالباً شعر را وسیلهای برای اشاعه اندیشههای ارزشی و افکار متعالی دینی میدانند ابراز داشت:. هر چند این گونه برخورد، منطقی و خردمندانه به نظر میرسد اما به هر تقدیر از اصالت شعر میکاهد چرا که شاعر موفق، قبل از هر گونه نگرش سیاسی یا اجتماعی و یا اخلاقی باید شاعر باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: استفاده بسیار زیاد از کلمات عربی حتی در یک مکالمه کوتاه با طلاب علوم دینی آنقدر به چشم میآید که گویی گونه زبانی منحصر به فردی را برای این طیف از مردمان فارسی زبان رقم زده است.
وی با اشاره به این مطلب که غلظت استفاده از کلمات عربی در شعر طلاب، حاصل تعلق خاطر این طیف به زبان دومی است که در واقع زبان دینی آنهاست افزود: طلاب با دارا بودن اندیشههای دینی و اخلاقی، فرهنگ لغات خاص خود را دارا بوده و در این میان ذهن افراد به انتخاب واژههایی از میان دهها هزار واژه فارسی و غیر فارسی میپردازند که بهتر بتواند به بیان اندیشههای آرمان گرایانه آنها بپردازد.
رویکرد به فضاهای آیینی و مدایح و مراثی اهل بیت(ع) ویژگی بارز شعر انقلاب است
بهرامیان رویکرد به فضاهای آیینی و مدایح و مراثی اهل بیت (ع) را ویژگی بارز شعر انقلاب برشمرد و اظهار داشت: به گمانم این امر در شعر حوزوی گسترش بیشتری دارد و سمبلیسم کلمات مطابق اندیشههای دینی و آیینی طلبه شکل میگیرد و در این میان چنانکه گفته شد شعر وسیلهای میشود برای بیان اندیشههای دینی و بعضاً اخلاقی و اجتماعی از نوع خاص خود.
وی ادامه داد: تأکید بر جدایی ناپذیری دین از سیاست، شعر اجتماعی طلاب را از جریانات روز بهرهمند ساخته و آن را زبانی گویای مردمی میسازد که سهمی در فرهنگ و اجتماع خود دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه اضافه کرد: با این حال توجهات بیش از حد معمول شعر حوزوی به جریانات اجتماعی، آن را از شعریت تام و تمام بدور داشته و بعضاً از برخی سیاست زدگیهای قابل تصور، مصون نداشته است.
حماسههای شعری طلاب، بیشتر در تغزل جلوه مییابد
بهرامیان با بیان این اینکه وجود نوعی روحیه حماسی و سلحشوری از دیگر ویژگیهای شعر انقلاب و دفاع مقدس است خاطر نشان کرد: این روحیه فعال و پویا، شعر شاعران انقلاب را از شعر یأس آلوده و فلسفه زده پیش از انقلاب متفاوت وگاه متمایز میکند.
بهرامیان تصریح کرد: شعر طلاب از این جهت نیز با جریانات آزادتر شعر انقلاب مطابقت تمام دارد با این تفاوت که جنبههای روحانی و معنوی، بعضاً شاعران را به راز و نیازهای شبانه و زهد و تقوا گرایش میدهد.
وی عنوان کرد: حماسههای شعری طلاب، بیشتر در تغزل جلوه مییابد تا در زبان پر طمطراق و پر آشوب قصیده، مثنوی و امثال آن. در واقع نوعی حماسه نرم در شعر حوزوی دهه هفتاد به چشم میخورد که از وجوه تمایز این گونه شعر است.
جشنواره شعر دانشجویان و طلاب زمینه را برای تعامل هر چه بیشتر فراهم میکند
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه بر گزاری چنین جشنوارههایی را مثبت ارزیابی و عنوان کرد: مرز بندی شعر به دو محدوده شعر حوزوی و شعر دانشجویی خالی از خلل نیست اما وجود جشنوارههایی از این دست میتواند با بروز تفاوت و شباهتها، زمینه را برای تعامل هر چه بیشتر فراهم آورد.
تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ - ۱۶:۲۷
قم - خبرگزاری مهر: عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با مثبت ارزیابی کردن جشنواره شعر دانشجویان و طلاب خاطر نشان کرد: این جشنواره زمینه را برای تعامل بیشتر این دو قشر فراهم میکند.