به گزارش خبرنگار مهر، سهند نام رشته‌کوهی در جنوب شهر تبریز، شمال شهر مراغه و شرق دریاچه ارومیه است.
این کوه یکی از بلندترین کوه‌های آذربایجان و مهمترین کوه آتشفشانی خاموش ایران است که ارتفاع قابل ملاحظه آن مولود تراکم توف‌ها و خاکسترهای مواد آتشفشانی بوده که در زمان‌های دور از دل کوه بیرون ریخته است.
سهند را به‌دلیل انبوهی گیاه و چمن و گل و مرتع، عروس کوهستان‌های ایران می‌گویند زیرا سطح تمام منطقه کوهستان پوشیده از گیاه، چمن، گل و مرتع است. سهند در بهار گلزاری بی‌بدیل است.
سهند دارای 17 قله بالای 3000 متر است که بلندترین آنها به‌نام قوچ گلی داغی (معروف به کمال) 3707 متر ارتفاع دارد.
دیگر قله‌های مشهور این رشته کوه عبارتند از: جام، سهند، سلطان، دمیرلی، آغ داغ، موتال داغی، شیر داغی، حرم داغی و گیرو داغی.
سهند کوه چشمه های زلال
آنگونه که در میان کوهنوردان و کوهپیمایان شهره است، "سهند" تنها منطقه کوهستانی ایران است که کوهنوردان به هنگام صعود به قله‌های آن نیازی به حمل آب ندارند !
البته این گفته ادعایی بیراه نیست. تقریبا دامنه‌های جنوبی سهند دربین شهرستان‌های مراغه، هشترود و چاراویماق دارای صدها چشمه کوچک و بزرگی است که البته هرکدام برای خود حکایتی جالب دارند و شنیدنی .
گرچه دامنه های سهند مملو از چشمه ساران بیشماری است اما در این بین ، دو چشمه شگفتی انگیز "پیرسقا" و "ساری قیه سویی" زبانزد اهالی این مناطق است.
چشمه اسرارآمیز پیرسقا در ۴۰ کیلومتری شهر قره‌آغاج ، دامنه کوه پیرسقا و در ارتفاع دو هزار و ۲۰۰متری از سطح دریا واقع شده است. از این چشمه در هر شبانه روز بطور متوسط چهار مرتبه با قدرت شش لیتر در ثانیه جاری و پس از یک ساعت به کلی قطع می‌شود.
جالب اینکه هنگام خروج آب از این چشمه صدایی شبیه به صدای هواپیما به گوش می‌رسد گرچه هنوز علت این پدیده مشخص نشده است.
گرچه درباره این چشمه تاکنون نظر قابل قبول و قاطعی ابراز نشده اما آب چشمه پیرسقا قابل آشامیدن بوده و برای اهالی حالتی مقدس دارد.
مردم این منطقه از جمله در شهرستان چاراویماق، با مقدس شمردن این چشمه نذر کرده و گاهی در کنار آن گوسفند قربانی می‌کنند.
مردم این منطقه بعد از نیت به مکان چشمه رفته و سرازیر شدن آب از چشمه را نشان قبولی نذر خود می‌دانند.
دومین چشمه اعجاب انگیز این منطقه چشمه طبی درمانی "ساری قیه سویی" در ۳۲کیلومتری شهرستان هشترود دره مشرف به "آلمالوچای" قرار دارد.
این چشمه که اسم خود را از رنگ زرد آبش گرفته دارای آب سرد و خروجی آب نیم لیتر در ثانیه است که آب آن پس از خروج و جاری شدن پس از مدتی تبدیل به سنگ می‌شود.
آب این چشمه که هزاران سال در حال جوشش است کوه "ساری قیه سی" را با ارتفاع ۲۰۰متر از سطح دره معماری کرده و حدود سه هکتار از اراضی "شور دره سویی" را به اشغال خود درآورده است.
آب این چشمه پس از طی مسافتی حدود ۱۰متر به نظر می‌رسد که به سنگ رسوبی تبدیل شده و به علت تشکیل همین سنگ‌ها هرسال سرچشمه این چشمه در کوه ساری قیه سی تغییر می‌کند.
به علت رسوب‌گذاری بالای سرچشمه این چشمه شگفت انگیز گاهی به قله کوه ساری قیه سی صعود و گاهی از قسمت‌های پایین کوه به جوشش در می‌آید.
مردم منطقه از آب این چشمه برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنند.
تپه ایجاد شده توسط آب این چشمه به رنگ زرد در میان صخره‌های دره کاملا مشخص بوده و یکی از مناظر زیبای شرق سهند را تشکیل می‌دهد.
سهند؛ نخستین میراث طبیعی ثبت شده آذربایجان شرقی
مدیر‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی از تلاش برای ثبت کوه سهند به عنوان نخستین میراث طبیعی این استان خبر داد.
تراب محمدی افزود: آذربایجان شرقی به سبب ویژگی‌های جغرافیایی و توپوگرافیکی، دارای پستی و بلندی‌های طبیعی فراوان و چشم‌گیری است که وجود کوهستان‌های کم نظیر، رودخانه‌های خروشان، چشمه‌های آب معدنی و دره‌های سرسبز و فرح‌بخش از مشخصات بارز آن است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی افزود: سهند که ملقب به عروس کوهستان‌های ایران است، در فصل‌های مختلف جاذبه‌ها و چشم‌اندازهای خاص کوهستانی را به نمایش می‌گذارد.
محمدی اضافه کرد: منطقه کوهستانی سهند، پوشیده از گیاه، چمن، گل و مرتع بوده و در بهاران به گلزار بی‌نظیر و بی‌همتایی تبدیل می‌شود.
وی با اشاره به اینکه مراتع سهند بهترین مکان برای ایلات و عشایر جنوب آذربایجان و منطقه بناب و میاندوآب و مهاباد به شمار می‌آید، خاطرنشان کرد: لبنیات، پنیر لیقوان و عسل مرغوب در تمام روستاهای تابعه سهند و سهندآباد، محصول وجود گیاهان معطر و آب و هوای کم نظیر و ییلاقی سهند است.
محمدی اظهار داشت: دامنه های کوه سهند به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی استان در فصول بهار و تابستان، مورد استفاده گردشگران طبیعت قرار می‌گیرد.