به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه خبرگزاري "مهر"، مراسم بزرگداشت حاج ملا هادي سبزواري، فيلسوف، عارف و خاتم الحكماء المتالهين، از سوي انجمن آثار و مفاخر فرهنگي برگزار شد. در اين مراسم دكتر مهدي محقق، رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، ضمن عرض ادب به جايگاه شامخ حاج ملا هادي سبزواري در عرصه حكمت الهي گفت: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي كه در اين ماه بركت و ثواب، جمعي از همكاران و اهل علم را به ضيافت الله فراخوانده مناسب دانست مجلس خود را اختصاص به يادبود و بزرگداشت خاتم الفلاسفه و المحققين حاج ملا هادي سبزواري بدهد تا به ياد بزرگان و مشايخي كه بر راه و طريق او رفتند و چراغ مجالس علم و حكمت را تا زمان حاضر در كشور ما روشن نگه داشتند دعاي خير نثارشان گردد.
دكتر مهدي محقق درباره اين حكيم بزرگ گفت: حكيم متاله، حاج ملا هادي سبزواري كه او را افلاطون عصر و ارسطوي دهر خوانده اند از مفاخر جهان اسلام خاصه عالم تشيع به شمار مي رود. او با وسعت معلومات و احاطه بر آراء و افكار گذشتگان و خلاقيت ذهني خود نه تنها حوزه هاي علمي اين سرزمين را با چراغ معرفت روشن ساخت بلكه شهرت علمي او جهاني را با حكمت الهي آشنا ساخت. حاج ملا هادي سبزواري متفكري كه اثر معروف منظومه و شرح آن از اوست به اتفاق همگان بزرگترين فيلسوف ايراني در قرن نوزدهم بود. من از دوران طلبگي نزد استادان گرانقدري به فراگيري منظومه ايشان پرداختم. در ارزيابي استاداني كه من نزد آنان حكمت سبزواري را آموختم بايد بگويم كه مرحوم ميرزا مهدي آشتياني و سيد محمد كاظم عصار همچون دريايي مواج بودند كه انديشه هاي فلسفي چهارده قرن را در ذهن داشتند و چنان با استادي فلسفه مشاء و اشراق و حكمت متعاليه را با منطق و كلام و عرفان تلفيق مي كردند كه طلبه و دانشجو هر چند ديد كلي نسبت به آراء و انديشه هاي فلسفي پيدا مي كرد ولي رشته ذهني اش از هم مي گسست. مرحوم شيخ محمد تقي آملي و ميرزا ابوالحسن شعراني گويي بر اذهان محصلان واقف بودند و مي دانستند كه تا چه مسافتي مي توانند از متن دور شوند و به حاشيه بپردازند. مرحوم الهي قمشه اي و شيخ حسين وحيدي هر كدام مطالب ذوقي و عرفاني را به مطالب عقلي چاشني مي زدند.
رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي تصريح كرد: در طي دوران طلبگي در اين انديشه بودم كه چگونه مي توان ميراث علوم عقلي كشورمان را به جهان علم معرفي كرد. زيرا اين امر تسلط بر زبان خارجي و داشتن يك همكار توانايي را اقتضا مي كرد. وقتي كه در موسسه مك گيل كانادا به تدريس كلام و فلسفه شيعي مشغول بودم به بازگويي و تدريس بخش هايي از منظومه ملا هادي سبزواري پرداختم. در اين زمان بود كه با محقق نامي ژاپن دكتر ايزوتسو آشنا شدم. ايشان در راه رسيدن به اين هدف از هيچ كوششي فروگذاري نكردند و اقدام به ترجمه برخي از آثار سبزواري كردند.
دكتر محقق با تاكيد بر اين مطلب كه كوشش ما در احياي فلسفه سبزواري به ويژه نشر ترجمه انگليسي آن انعكاس وسيعي در جهان داشت اظهار كرد: پس از نشر ترجمه لاتين تفسير مابعدالطبيعه ابن رشد ترجمه ما نخستين نظام منسجم فلسفي بوده كه از جهان اسلام پس از هشت قرن به عالم غرب رفته است و كوشش بعدي ما نشر فبسات ميرداماد با دو مقدمه به زبان انگليسي و همچنين ترجمه اوامر و نواهي معالم الاصول كه براي نخستين بار اصول فقه شيعه به جهان علم معرفي مي گرديد چهره تازه علمي از كشورمان در دنياي علم نمايان ساخت.
وي در پايان گفت: اميد است كه نسل جوان كشور ما سيرت علمي و عملي بزرگان سلف را اسوه خود سازند و اين ميراث علمي كه با كوشش حكيمان متاله همچون حاج ملاهادي سبزواري و اخلاف بزرگوارش به دستشان رسيده بارورتر گردانند و به نسل پس از خود تحويل دهند.
سخنران بعدي مراسم دكتر نجف قلي حبيبي، رئيس دانشگاه علامه طباطبايي، بود. وي پس از ارائه گزارشي كوتاه از زندگي حاج ملاهادي سبزواري درباره سيرت علمي ايشان گفت: حكيم سبزواري علاوه بر اينكه يك حكيم بود يك عارف سالك نيز بود و سيره او در سلوك و عرفان همان سيره حكيمان متاله و عارفان والا مقامي همچون حكيم صدرالمتالهين شيرازي بود و او را مي توان از والاترين شارحان حكمت متعاليه صدرايي دانست.
دكتر حبيبي درباره مولفه هاي اين حكمت اظهار داشت: شاخص هاي اين حكمت عبارتند از كتاب، سنت، كلام، حكمت بحثي مشائي، حكمت ذوقي اشراقي، مواجيد و ذوقيات عارفان و سالكان و صوفيان وارسته كه با ابداعات ملاصدرا در قالب حكمت متعاليه انتظام نيكو يافته است و بايد گفت سبزواري به عنوان وارث حكمت متعاليه و شارح آن، با نكته سنجي هاي خود و پرورش شاگردان فرزانه مسير تكاملي اين حكمت را به سوي افق هاي روشن به روي آيندگان گشوده است و اين راه هم چنان باز است و پس از او نكته هاي سنجيده و سخنان سخته از جانب وارثان حكمت متعاليه و از جمله آخرين اين كاروان معنوي يعني علامه طباطبايي و شاگردان او سبب حيات فزاينده اين خرد جاودان در شرق جهان اسلام شده است و مي رود كه غرب آن را نيز در نوردد.
دكتر حبيبي تاكيد كرد: سبزواري نه تنها در حكمت متعاليه چنين جايگاه والايي دارد و بدون شك تا زمان خود بزرگترين وارث سرمايه عظيم حكمت خالده است كه در شرح احاديث نيز وارث پيشينيان بزرگ خويش است. در عصر صفويه فيلسوفان و دانشمندان بزرگ فرصت يافتند بر احاديث منقول از پيامبر (ص) و امامان معصوم شرح بنويسند و در نتيجه آثار بزرگ و ماندگاري در حوزه ادبيات ديني پديد آمد.
رئيس دانشگاه علامه طباطبايي در پايان افزود: سبزواري گرچه در حوزه حكمت متعاليه باليد و شهره آفاق شد با اين حال در فقه، اصول، تفسير، طب، ادب و شعر نيز استادي يافت و در تمامي اين حوزه هاي معرفتي آثار ارزشمندي پديد آورده است.
در ادامه مراسم دكتر منوچهر صدوقي سها، مترجم حكمت سبزواري، نيز درباره مقام اين فيلسوف الهي به اظهار نظر پرداخت و گفت: حكيم سبزواري مقرر و بلكه نماينده برجسته حكمت متعاليه صدرايي است تا بدان جايگاه كه به مياه صدرائيان متداول باشد كه شرح منظومه حكمت او را فرزند اسفار بخوانند.
وي در ادامه افزود: در نظر صدرايي مفهوم اين سخن و حقيقت اين امر همانا به اصطلاح عرفاني فناء استهلاكي نظر حكيم سبزواري است در نظر صدروي و نه فناء هلاكي آن در اين، از آن روي كه به آثار حقيقت شعار آن بزرگ نقض و ابرامي چند و شايد نه جندان اندك در مقام تقرير مرام صدرالمتالهين موجود است.