به گزارش خبرنگار مهر، هفته گذشته بخشنامه ای به نقل از سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران منتشر شد که از اول اردیبهشت ماه امسال و برای نخستین بار باسکولهای ثابت همکف براساس استاندارد ملی 10274 تست می‌شوند اما رسانه ها به سادگی از کنار این بخشنامه مهم گذشتند.
وسایل و لوازم سنجش همانند باسکول و ترازو مبنای مبادلات اقتصادی است . بنابراین صحت عملکرد آن از لحاظ شرعی، قانونی و عرفی همواره مورد تاکید بوده به صورتیکه واژه وزن و مبحث سنجش 23 بار در قرآن کریم تکرار و بر اهمیت آن تاکید شده است.
در کشور ما به لحاظ برخورداری از تمدن کهن از دیر باز توجهی ویژه ای به طراحی ، ساخت و بهره برداری از این وسایل شده است به نحوی که مرکز اوزان و مقیاسها در سال 1304 تاسیس شده است.
این مرکز پس از تاسیس سازمان استاندار تحت پوشش این نهاد قرار گرفته و ماموریت آن نظارت مستقیم برطراحی ، ساخت و بهره برداری از وسایل توزین و تهیه استانداردها، دستور العمل ها و آئین نامه های اجرایی جهت انجام روشهای آزمون این وسایل است.
باتوجه به رشد و توسعه اقتصادی کشور و افزایش مبادلات، باسکولهای سنگین جایگاه ویژه ای را در امر مراودات اقتصادی کسب کرده است. امروزه بیش از 16000 دستگاه باسکول در بنگاه‌های اقتصادی مختلف ، بنادر ، گمرکات ، بازارچه های مرزی و در اقصی نقاط کشور نصب و مورد بهره برداری قرار گرفته است جهت اطمینان از صحت عملکرد این باسکولها استانداردهای متعددی تدوین و مورد استفاده قرار گرفته که آخرین آن استاندارد ملی 10274 مصوب نیمه دوم سال 1386 است که همگام با استانداردهای بین المللی تدوین ، تصویب و از ابتدای اردیبهشت ماه اجرایی می شود.
به لحاظ عدم برخورداری استاندارد قبلی 747 در این رابطه و سوء استفاده برخی از تولید کنندگان غیر حرفه ای ، باسکولهایی که در چند سال اخیر نصب شده‌اند، عمدتاً خطای فاحشی داشته و خسارات هنگفتی به بیت المال ، اقتصاد ملی و تولید کنندگان و مصرف کنندگان وارد شده است .
برخی گزارشها حاکی از آن است که با رصد یک دستگاه باسکول در یکی از مجتمعها مشخص شده است که میانگین خطای این باسکول به ازای هر توزین قریب به 400 کیلوگرم و باتوجه به تعداد توزین در یکسال خسارتی بالغ بر 3 میلیارد تومان به مصرف کننده و یا مجتمع وارد شده است.
این خسارت در میادین میوه و تره بار در مراکز خرید گندم، گمرکات ، سیلوها ، مجتمع های کشت و صنعت ، واحدهای دام و طیور ، مجموعه های حمل ونقل داخلی و خارجی وجود داشته و دارد.
به طور مثال یک باسکول 1 تن در میدان تره بار تهران در توزین یک محموله موز که نهایتاً 400 کیلوگرم بوده، 16 کیلوگرم خطا داشته است. در بحث سوخت و تحویل آن از پالایشگاه‌ها تانکرهای حمل باتوجه به مصرف دهها میلیون لیتری در روز خسارت وارد شده به بیت المال حدوداً برابر 60 میلیارد تومان در سال است.
در صورتی که بهای تجهیزات و آزمایشگاه‌های سیار مدرن و به هنگام جهت انجام عملیات آزمون صحیح براساس استاندارد مزبور و جهت پوشش کلی کشور حدوداً دو میلیارد تومان برآورد می شود. بنابراین باتوجه به دستور اکید ریاست سازمان استاندارد در روز جهانی اندازه شناسی (1/3/1389) مبنی بر عملیاتی شدن استاندارد مزبور و آماده بودن تعداد مورد نیاز آزمایشگاه و تجهیزات مورد لزوم و استقبال تولید کنندگان حرفه ای از اجرای این امر امیدواریم نهایتاً براساس ابلاغ سازمان استاندارد این استاندارد مهم از تاریخ 1/2/1390 عملیاتی شود.
در این صورت قاچاقچیان ، تولید کنندگان فاقد صلاحیت ، سوء استفاده کنندگان از خلاء قانونی، رانت خواران از گردونه خارج شده و امنیت داد و ستد ایجاد و از تضییع حقوق شهروندان ممانعت به عمل خواهد آمد.
کم فروشی همانند گرانفروشی یکی از اعمال زشت و مذموم بوده که متاسفانه بعد از اعمال قانون هدفمند کردن یارانه ها در حال شیوع و گسترش است. لذا بر ما و همه اشخاص حقیقی و حقوقی متعهد که دارای وجدان کاری بوده، ضروری است که در سال جهاد اقتصادی و درجهت اجرای حدود الهی و رعایت حقوق شهروندان شایسته از این استاندارد پشتیبانی کرده و نهایت تلاش خود را در اجرایی شدن آن مصروف کنند تا از بابت صحت عملکرد وسایل توزین از خدشه دار شدن وجاهت ملی و بین المللی کشورمان جلوگیری کنیم.