کرمان - خبرگزاری مهر: کاهش شدید سطح آبهای زیر زمینی و برداشت منفی 1.1 میلیارد مترمکعبی آب از دشتهای بزرگترین استان کشور دور نمای اقتصاد کشاورزی کرمان را با چالش مواجه کرده است.

به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، بدون شک هم اکنون مهمترین مشکل استان کرمان خشکسالیهای پیاپی و کاهش شدید منابع آبی در این استان است.

شدت خشکسالی در کرمان به حدی افزایش یافته و تبعات آن تا بدانجا رسیده که از آن به عنوان سونامی خاموش استان کرمان یاد می کنند و جبران این خشکسالی و صدماتی که به منابع آبی کرمان وارد کرده است به وقت و هزینه زیادی نیاز دارد بطوریکه که اکثر دشتهای کرمان دچار فرو نشست زمین شده اند که نمونه آن فرو نشست دشت اختیار آباد در نزدیکی شهر کرمان بود که به یکباره قسمت وسیعی از دشت به عمق زمین فرو رفت.

این پدیده نمونه ای از مشکلاتی است که آینده 44 دشت استانی را تهدید می کند که یک سوم باغهای کشور را در خود جای داده است و بخش قابل توجهی از نیاز کشاورزی کشور را تامین می کند این درحالی است که جنوب استان کرمان نیز بخش قابل توجهی از محصولات جالیزی کشور را بخصوص در طرح استمرار و کشت خارج از فصل تامین می کند.

خشکسالی و خالی شدن روستاها از سکنه

از سوی دیگر اقتصاد 1.7 میلیارد دلاری پسته استان کرمان بعنوان مهمترین صادرات غیر نفتی کشور که منحصرا در ایران با کیفیت مطلوب کشت می شود نیز در معرض خطر خشکسالی قرار گرفته است.

خشکسالی در کرمان هر روز جدی تر می شود / خشک شدن باغهای کشاورزان

خشکسالی تا بدانجا پیش رفته است که کشاورزان مجبور به خشک کردن قسمتهایی از باغها و آبیاری باغهای با کیفت تر شده اند.

در سایر بخشهای کشاورزی نیز شاهد خشکیدگی وسیع قنوات و چاههای آب در استان کرمان هستیم و همین مسئله موجب خشکیدگی برخی مزارع و باغها در نتیجه بیکاری کشاورزان مهاجرت آنها به شهرها شده است بطوریکه طی چند سال اخیر شاهد افزایش روز افزون حاشیه نشینی در کرمان هستیم.

بروز گرمای زودرس در کرمان

طی سال جاری و با گرم شدن ناگهانی هوا در روز های گذشته هم اکنون کشاورزان استان کرمان بار دیگر نگران گرمای زودرس و صدمه به درختان هستند این درحالی است که سال گذشته نیز گرمای شدید هوا در شرق کرمان منجر به صدمه شدید به محصول خرما منطقه و بروز پدیده خشکیدگی خوشه های خرما شد.

استاندار کرمان در جلسه بررسی وضعیت منابع آب استان کرمان که عصر یکشنبه برگزار شد کمبود آب را مهمترین نگرانی مدیریت استان دانست و گفت: با توجه به خشکسالی و وضعیت منابع آبی کمبود آب در کرمان بسیار جدی و نگران کننده است که باید با برنامه ریزی در این خصوص تبعات خشکسالی را کاهش داد.

اسماعیل نجار ادامه داد: هم اکنون 44 دشت استان کرمان با کمبود شدید آب مواجه هستند و به همین علت طرح مطالعاتی احیای مجدد این دشتها در دستور کار قرار دارد.

خشک شدن باغهای کرمان

نماینده عالی دولت در استان کرمان افزود: با وجودیکه استان کرمان با نرم پائین بارندگی مواجه است خشکسالی های سیزده سال گذشته موجب تشدید کم آبی در استان شده است و برای مقابله با این روند مدیریت مصرف آب در استان کرمان ضروری است.

توسعه آبیاری مکانیزه در کرمان ضروری است

استاندار کرمان با اشاره به اینکه مهمترین بخش مصرف کننده آب در کرمان کشاورزی است، افزود: برخی از کشتها در استان کرمان با مصرف بسیار بالای آب بازدهی کمی دارند و توجیه اقتصادی ندارند زیرا قیمت آب مصرفی توسط این کشتها از نرخ محصول بیشتر است به همین دلیل تغییر الگوی کشت در کرمان ضروری است.

وی یکی از برنامه های تامین آب در کرمان را انتقال آب حوزه به حوزه دانست و گفت: این طرحها زمان بر و پر هزینه است و مصرف این آب که با هزینه فراوان به استان کرمان منتقل خواهد شد در بخش کشاورزی صرفه اقتصادی ندارد به همین علت مدیریت مصرف آب در این بخش ضروری است.

وی استفاده از طرحهای مکانیزه آبیاری و حذف آبیاری سنتی و در عین حال آسان سازی تسهیلات آبیاری مکانیزه را موجب کاهش مشکل در بخش کشاورزی دانست.

وی خواستار تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کشاورزی شد که نیاز کمتری به آب دارند و درنهایت توجهیه بیشتر اقتصادی نیز برای کرمان به همراه دارند.
 
مدیرعامل آب منطقه ای کرمان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان با اشاره به کمبود شدید آب در دشتهای استان کرمان گفت: باید از سمت استفاده از آبهای زیر زمینی به سمت بهره برداری از آبهای سطحی و ایجاد سدها و استحصال آبهای سطحی پیش برویم و از هدر رفت این آبها در کویر جلوگیری کنیم.
 
کشاورزی در دشت های کرمان
 
سید محسن ثمره هاشمی افزود: هم اکنون طرحهای مختلف ساخت سد در استان کرمان درحال اجرا هستند که می توانند تاثیر مناسبی بر این روند داشته باشند.
 
70 درصد آب کرمان در بخش کشاورزی استفاده می شود
 
این مسئول ادامه داد: 70 درصد آب استان در بخش کشاورزی استفاده می شود که 90 درصد آن هدر می رود و در این خصوص باید چاره اندیشی شود.
 
وی از فرو نشست دشتهای کرمان و منابع آب زیر زمینی خبر داد و گفت: در صورت نشست، این منابع تجدید پذیر نیستند زیرا این منابع طبیعی آب هستند بطوریکه در برخی مناطق سطح فوندانسیون موتورپمپهای کشاورزی از سطح زمین بالاتر آمده است که نتیجه برداشت بی رویه آب و نشست زمین است.
 
وی تصریح کرد: عدم نظارت یکی از دلایل برداشت بی رویه آب است که در این راستا نصب کنتورهای هوشمند در زمینهای کشاورزی در دستور کار قرار دارد.
 
36 هزار هکتار آبیاری مکانیزه در کرمان
 
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کرمان نیز در خصوص وضعیت خشکسالی در کرمان گفت: هم اکنون دشتهای جنوب کرمان بخصوص جیرفت و کهنوج بدلیل کشت فراوان محصولات کشاورزی و درجه حرارات هوا و تبخیر آب با هدر رفت بیشتر آب مواجه هستند و وضعیت بحرانی دارند.
 
عباس مولایی با تاکید بر لزوم افزایش آبیاری مکانیزه در این بخش افزود: 36 هزار هکتار زمین کشاورزی از مجموع بررسیهای صورت گرفته هم اکنون تحت پوشش آبیاری مکانیزه قرار دارد.
 
وی با اشاره به تسهیلاتی که در این خصوص در اختیار کشاورزان قرار می گیرد خواستار استفاده کشاورزان از این تسهیلات شد و گفت: علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب کیفیت محصولات کشاورزی بدلیل آبیاری مناسب افزایش می یابد.
 
درحالی در استان کرمان 70 درصد آب به بخش کشاورزی و کمترین سهم به صنعت اختصاص یافته است که در بخش صنعت با کمبود آب مواجه هستیم.
 
بیشترین سهم آب در کرمان در شرایطی به کشاورزی اختصاص یافته است که صنعت می تواند با دریافت بخش بیشتری از آب استان کرمان، اشتغالزایی به مراتب بیشتر از بخش کشاورزی ایجاد کند.
..........................
گزارش: مجید قاسمی نژاد