به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، استان کرمان یکی از مهمترین قطبهای تولید محصولات کشاورزی کشور بشمار می آید و تنها جنوب این استان در تولید چهار نوع محصول کشاورزی رتبه اول کشور را دارد که بیشتر شامل محصولات جالیزی از جمله گوجه فرنگی، خیار، فلفل و هندوانه و سایر محصولات کشاورزی است که متاسفانه طی سالهای اخیر استفاده سموم و کودهای شیمیایی مجاز و غیر مجاز در مزارع کشاورزی شهرستانهای مختلف کرمان افزایش یافته است و علاوه بر خارج کردن کشاورزی کرمان از دایره محصولات ارگانیک منجر به کاهش کیفیت و همچنین آلوده شدن محیط زیست نیز شده است بگونه ای که برخی کارشناسان از این مسئله ابراز نگرانی کرده اند.
این درحالی است که در برخی از مزارع استان کرمان استفاده از سم د.د.ت که مدتها است که در جهان بدلیل مضرات ناشی از استفاده آن منسوخ شده متداول شده است.
سم د.د.ت چینی با قیمت ارزان در دسترس کشاورزان
سم د.د.ت استفاده شده در مزارع به صورت قاچاق وارد کشور می شود و کارشناسان این سم را تولید شده به صورت تقلبی می دانند که از نمونه اصلی آلوده کننده تر است اما قاچاقچیان با ورود این سمها به کشور آنها را با قیمتهای ارزان در اختیار کشاورزان قرار می دهند.
از سوی دیگر سمهای منسوخ شده دیگری همچون آندوسولفان نیز همچنان در برخی از کارخانه های تولید سموم کشاورزی داخل کشور تولید می شود این درحالی است که بدلیل استفاده از مواد تکنیکال کم در این سموم این سمها برای مقابله با آفات اثر خود را از دست می دهند و کشاورزان مجبور هستند مقادیر بیشتر سموم را بکار گیرند.
ماندگاری بسیار بالای برخی از این سموم موجب می شود در هنگامی که میوه ها برای مصرف در اختیار مصرف کننده ها قرار می گیرند همچنان آلوده به سموم باشند این درحالی است که سموم استاندارد با ماندگاری کم در نهایت زمانی که میوه در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد اثرات مخرب خود را از دست می دهند.
این مسئله بخصوص در مورد برخی از محصولات کشاورزی با دوره تولید کم مانند خیارهای گلخانه ای و یا گوجه فرنگی و محصولات گلخانه ای دیگر بیشتر دیده می شود.
هر چند جهاد کشاورزی طی برنامه های آموزشی سعی در توجه کشاورزان به خطرات ناشی از استفاده این سموم در مزارع دارد اما گویی استفاده از سم به جزئی از فرهنگ کشاورزان تبدیل شده است و برای دفع آفات اقدام به تهیه د.د.ت و آندو سولفان می کنند.
این درحالی است که مقاومت آفات هر سال نسبت به گذشته نسبت به سموم افزایش می یابد و در نهایت آفات نیز گسترش می یابد و هر سال نیاز به استفاده از سموم قوی تر و همچنین مقادیر بیشتر سم است.
ماندگاری سمهای غیرمجاز بالاست
یک کارشناس گیاه پزشکی در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان اظهارداشت: استان کرمان یک سوم باغهای مثمر کشور را در خود جای داده است که در این میان باغهای پسته نقش تعیین کننده ای را ایفا می کنند.
سحر محمد تقی زاده افزود: خطر استفاده از سموم بیشتر درخصوص محصولات جالیزی است زیرا پس از چینش مستقیا برای مصرف راهی خانه ها می شود و اگر سموم غیر مجاز در آنها استفاده شده باشد و ماندگاری بالایی داشته باشد می تواند منجر به بروز مشکلاتی برای مصرف کننده شود.
وی افزود: برخی سموم به سادگی در پوست و خود میوه رسوخ می کند که می تواند به استفاده از سم در تولید توت فرنگی اشاره کرد که بیشترین درصد جذب سم را دارد و بعد از آن محصولاتی دیگر مانند خیار سبز قرار دارد.
وی ادامه داد: یکی از دلایل عمده استفاده از این سمها و کودهای شیمیایی فرهنگی است که طی سالها در کشاورزان بوده است و هم اکنون هم با توسعه مزارع وجود دارد و کشاورز فکر می کند هر چه بیشتر از سموم استفاده کند ضمانت بیشتری برای سلامت محصول وجود دارد.
محمد تقی زاده خاطرنشان کرد: از سوی دیگر با گران شدن قیمت سم برخی کشاورزان که بیشتر کسانی هستند که زمینهای کشاورزی را اجاره می کنند به سموم غیر مجازی که بصورت قاچاق وارد استان می شود و بسیار ارزان در دسترس هستند روی می آورند.
استفاده از سمهای قاچاق سرطان زا است
رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان نسبت به استفاده بیش از حد از سموم کشاورزی در کرمان هشدار داد.
محمد صفوی افزود: این سموم اکثرا غیر مجاز هستند و اثرات نا مطلوبی بر مصرف کنندگان دارد.
این مسئول اضافه کرد: استفاده بی رویه از این سموم موجب بروز بیماری سرطان می شود و در این خصوص باید نظارت بیشتری انجام شود.
صفوی خاطرنشان کرد: عرضه این سمها از طریق غیر قانونی و توسط افراد سود جو انجام می شود.
وی با اشاره به هزینه های میلیاردی در راستای استفاده از سموم گفت: باید به سمت تولید ارگانیک محصول پیش برویم و از سوی دیگر آگاهی های کشاورزان را بالا ببریم.
11 میلیون هکتار زمین کشاورزی با سم آفت زدایی می شود
این درحالی است که معاون فنی حفاظت نباتات کشور از استفاده سموم شیمیایی در 11 میلیون هکتار زمین کشاورزی در کشور خبر داد.
محمد جواد سروش به خبرنگار مهر در کرمان گفت: با این وجود با سیاستهای صورت گرفته میزان مصرف سم نسبت به گذشته 50 درصد کاهش یافته است.
وی در خصوص نظارت بیشتر گیاه پزشکان بر استفاده اصولی از سموم و کودهای شیمیایی افزود: طی برنامه پنج ساله 15 هزار شکبه مراقبت کشاورزی باید در کشور فعال شود.
سروش در خصوص استفاده از برخی سموم خطرناک گفت: طی دو سال پنج نوع سم از چرخه تولید داخلی و همچنین واردات رسمی خارج شده است و نباید در مزارع استفاده شود.
77 درصد سموم موجود سرطان زا است
با این وجود مسئول بازرسی محیط زیست استان کرمان از افزایش مصرف سموم در مزارع استان کرمان خبر داد.
داریوش غفاری استفاده از این سموم را موجب آلوده شدن محیط زیست دانست و به خبرنگار مهر در کرمان گفت: همراه با توسعه کشاورزی استفاده از سموم شیمیایی هم افزایش یافته است.
این کارشناس افزود: این سموم همراه نابودی آفات منجر به آلودگی خاک، آب و هوا می شود اما این منابع تجدید پذیر نیستند و در دراز مدت منجر به ضرر های جبران ناپذیر می شود.
غفاری استفاده از سموم را بیشتر در بخش کشاورزی جنوب کرمان و همچنین باغهای پسته شمال و مرکز استان کرمان دانست.
کارشناس محیط زیست استفاده بیش از حد مجاز از سموم را موجب شیوع سرطان دانست و خواستار کنترل وضعیت کنونی شد.
وی آگاهی دادن به کشاورزان و توسعه مبارزه بیولوژیک و برگزاری کلاسهای آموزشی را در این زمینه تاثیر گذار دانست.
وی با اشاره به وجود برخی سموم غیر مجاز ساخت چین گفت: باید جلوی استفاده از این سموم گرفته شود.
این مسئول استفاده از این سموم را موجب بروز بیماریهای سرطان، سقط جنین، ناباروری و عدم رشد مغزی و نارسایی های و ناهنجاری های نوزادان تازه متولد شده دانست.
وی با اشاره به استفاده از 178 ترکیب آفت کش در کشور افزود: 77 درصد این سموم قدیمی و دارای ترکیبهای سرطان زا است.
وی افزود: کشاورزان همزمان با آغاز فصل بهار و همراه خرید بذر سم می خرند و این درحالی است که در بسیاری از موارد سم پاشی اصلا مورد نیاز نیست.
سرطانهای گوارشی در کرمان رو به افزایش است
مدیرکل حوزه اجتماعی استانداری کرمان نیز در خصوص استفاده از سموم کشاورزی گفت: استفاده بی رویه از سموم کشاورزی در سطح مزارع کرمان در گسترش بیماریهای گوارشی به ویژه سرطانهای گوارشی تاثیر دارد.
حسین شمس الدینی با اشاره به اینکه نتیجه تحقیقات یک گروه کارشناس سلامت در استان کرمان بر تاثیر بسیار منفی و خطرناک سموم بر دستگاه گوارش تاکید دارد گفت: استان کرمان یکی از استانهایی است که با رشد سرطان از نوع گوارشی در آن مواجه هستیم که در صورت بی توجهی سونامی سرطان را در آینده در این استان شاهد خواهیم بود.
وی تصریح کرد: سرطانهای دستگاه گوارش در استان کرمان رو به افزایش دارد که بخش زیادی از آن می تواند به استفاده از سموم و آفت کشها در محصولات کشاورزی و باقیماندن سم در میوه در هنگام استفاده مصرف کننده ارتباط داشته باشد.
این مسئول خاطرنشان کرد: با توجه به وجود یک چهارم باغات کشور در استان کرمان از کودها و سموم و آفت کشها استفاده بی رویه ای می شود هر چند حذف یارانه سموم کشاورزی استفاده کشاورزان از کودها را محدود کرد ولی متاسفانه استفاده از کودهایی که ممنوع و از طریق قاچاق به کشور و استان وارد می شود جایگزین کودها و سموم گران قیمت تر شده است.
وی با انتقاد از بی توجهی مسئولین به نظارت بر استفاده کشاورزان از کودها و سموم گیاهی گفت: برخی از این کودها نظیر د.د.ت چندین دهه است که در دنیا ممنوع و استفاده از آن منسوخ شده ولی کشاورزان تصور می کنند این کود همان کود با همان کیفیت قبلی است و از آن استفاده می کنند.
شمس الدینی یادآورشد: یکی از نتایجی که در این تحقیق به آن دست یافته ایم ایجاد خانه های پرورش حشرات و جایگزینی حشرات به جای کودها و سموم است که کار آفت کشی میوه و سبزیجات را به طور طبیعی انجام می دهند.
وی تصریح کرد: بایستی دستگاه تعیین باقی مانده سموم در سراسر استان و در پایانه های فروش میوه و محصولات کشاورزی نصب شود و قبل از تائید کارشناسان بهداشت و ارائه گواهی سلامت محصول از هیچ کشاورز یا واسطه فروشی میوه و سبزی خریداری نشود.
وزارت کشاورزی باید چاره اندیشی کند
رئیس سازمان محیط زیست نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان در خصوص استفاده بی رویه از سموم در کشاورزی استان کرمان اظهارداشت: این مسئله در حوزه مسئولیت محیط زیست نیست و با توجه به اثرات منفی این سموم وزرات کشاورزی در این زمینه باید چاره اندیشی کند.
محمد جواد محمدی زاده گفت: باید مبارزه بیولوژیک را جایگزین روشهای استفاده از سموم شیمیایی کرد.
وی بر حذف سموم از عرصه های زندگی انسانها و محیط زیست تاکید کرد و گفت: استفاده بی رویه از این مواد بر منابع مختلف تاثیر می گذارد و مدتها باقی می ماند.
وی استفاده بیولوژیک از حشرات را برای دفع آفت تنها راه عدم صدمه به سلامتی انسانها دانست.
آلودگی محیط زیست ناشی از سموم شیمیایی
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان نیز با اشاره به افزایش استفاده از مواد شیمیایی نسبت به آلودگی محیط زیست هشدار داد و خواستار مدیریت مصرف سموم شد.
محمدرضا زارع افزود: در صورت ادامه روند فعلی بزودی با بحران جدی مواجه خواهیم شد و منابعی از جمله خاک و آب آلوده می شوند.
این محقق گفت: نگرانی از آن است که منابع آب زیر زمینی با وجود کاهش بیش از حد بدلیل خشکسالی آلوده شوند.
وی بخش کشاورزی را از مهمترین مولفه های اقتصاد استان برشمرد و خواستار مراقبت از منابع برای حفظ این ظرفیت شد.
وی برداشت از منابع استان کرمان از جمله آب و تاثیر منفی سموم و کودهای شیمیایی بر آنها را غیر اقتصادی دانست و خواستار مدیریت صحیح در این زمینه شد.
............................
گزارش: اسماء محمودی