تاریخ انتشار: ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۰ - ۰۸:۲۵

ایلام - خبرگزاری مهر: طرح احیا و تکثیر گوزن زرد ایرانی در خطر انقراض که از سال 86 در استان ایلام آغاز شده بخشی از نگرانیهای خطر انقراض این گونه نادر را رفع کرده است.

به گزارش خبرنگار مهر در ایلام، طرح احیا و تکثیر گوزن زرد ایرانی در خطر انقراض، از سال 86 با شش رأس گوزن در منطقه "مانشت" و "قلارنگ" ایلام آغاز شده است.

موفقیت این طرح از این جهت خود را نشان می دهد که هم اکنون تعداد گوزنهای زرد ایرانی در این منطقه به 18 راس رسیده و گوزنها در سلامت کامل به سر می برند یعنی 12 راس گوزن در منطقه استان ایلام به دنیا آمده است.

استان ایلام به دلیل قرار گرفتن در پهنه زاگرس به عنوان یکی از زیستگاه های مادری گوزن زرد ایرانی محسوب می شود با انتخاب و ایجاد زیستگاه محصور شده می توان در حفظ و احیای این گونه، نقش مهمی ایفا کرد.

همچنین به منظور حصارکشی زیستگاه دو مرحله اجرایی پیش بینی شده است که در فاز اول با وسعت 10 هکتار شش راس گوزن ایرانی در آن رهاسازی شده است که منجر به متولد شدن دو گوساله شد و در فاز دوم طرح "تنگ دالاب" به مساحت 150 هکتار برای رهاسازی 50 رأس گوزن زرد ایرانی برای سالهای آینده پیش بینی شده است.

آب و هوای متناسب با شرایط زیستی گونه، پوشش جنگلی مناسب و متراکم همراه گونه بلوط، بنه و زالزالک و ....، پوشش مرتعی مناسب و وجود گونه های خوش خوراک، نداشتن معارضات که در ایجاد استرس بر گونه موثر است، امکان اجرای برنامه حفاظتی و مدیریتی و امکان افزایش سطح زیستگاه در آینده از بهترین دلایل انتخاب این استان به عنوان زیستگاه گوزن زرد ایرانی است.

تکثیر و احیاء گوزن زرد ایرانی از دیرباز در مناطق حفاظت شده "مانشت" و "قلارنگ" در استان ایلام صورت می گرفته و در واقع پهنه دشت زیبای زاگرس زیستگاههای اصلی این گونه نادر به شمار می رود.

جنگلهای متراکم منطقه خوزستان و زاگرس زیستگاه اصلی این گونه است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ایلام گفت: یکی از موفق ترین طرحهای محیط زیست در استان ایلام طرح احیا و تکثیر گوزن زرد ایرانی در ایلام بوده است.

غلامحسین کاظمی بیان داشت: استان ایلام به دلیل شرایط آب و هوایی و وجود مناطق طبیعی مستعد احیا و تکثیر گوزن زرد ایرانی است.

وی گفت: تاکنون 12 راس گوزن زرد ایرانی طی چند سال اخیر در استان ایلام به دنیا آمده است که نشان می دهد این منطقه مستعد احیای گوزن زرد ایرانی است.

این مسئول بیان داشت: هجدهمین گوزن زرد ایرانی در طرح احیا و تکثیر این گونه‌ها در منطقه حفاظت‌شده "مانشت و قلارنگ " چند روز پیش به دنیا آمده است.

وی با اشاره به اینکه هجدهمین گوزن زرد ایرانی تکثیرشده، در استان ایلام به دنیا آمد، اظهار داشت: طرح احیا و تکثیر گوزن زرد ایرانی در خطر انقراض، از سال 86 با 6 رأس آغاز شده است.

کاظمی با اشاره به اینکه آغاز پرورش گوزن‌های زرد ایرانی در خطر انقراض، ابتدا در منطقه‌ای به مساحت 10 هکتار صورت گرفت، ادامه داد: با توجه به افزایش تعداد این گوزن‌ها، مساحت منطقه نیز به 80 هکتار ارتقا یافته است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ایلام بیان داشت: دلیل رشد و تکثیر گوزن‌های ایرانی، ایجاد شرایط مناسب زیستی استان و موقعیت آب و هوای مناسب زیست این حیوانات در منطقه "مانشت و قلارنگ " است.

وی با بیان اینکه نگهداری و تکثیر بهتر این گونه‌ها که از خطر انقراض نجات یافته‌اند، به اعتبارات بیشتری نیاز دارد، اضافه کرد: با توجه به رشد و تکثیر سریع گوزن‌ها باید مساحت منطقه به 180 هکتار ارتقا یابد که این مسئله نیازمند اعتبارات بیشتری است؛ با ارتقا مساحت منطقه می‌توان گونه‌های دیگری نیز پرورش داد.

در این راستا علاوه بر ارزشهای علمی و اکولوژیک و زیباشناسی گوزن زرد ایرانی، از شاخ گوزن در صنایع دستی و برای سنجش میزان "رادیو اکتیویته" موجود در یک منطقه استفاده می شود.

پرورش گوزن به منظور استفاده از شاخ و پوست در بسیاری از کشورها متداول است.

گوزن زرد ایرانی که یکی از نادرترین گوزنهای جهان محسوب می شود به شواهد و آثار موجود، زمانی بخش عظیم و پهناوری از غرب و جنوب غربی ایران را جولانگاه خود ساخته بود که سنگ نوشته های موجود در آثار تاریخی طاق بستان کرمانشاه یکی از نشانه ها و گواه این ادعاست.
 
در سال ۱۳۳۵ و در زمانی که تصور می شد نسل این پستاندار زیبا برای همیشه منقرض شده است گزارشی از مشاهده تعداد اندکی گوزن زرد ایرانی در حاشیه رودخانه کرخه اعلام شد که باعث شد کانون شکار ایران این حیوان را تحت حمایت قرار دهد و با اقدامات انجام شده امید می رود که نسل این نوع گوزن برقرار بماند.