به گزارش خبرگزاری مهر، این مراسم 28 اردیبهشتماه با حضور محمدباقر خرمشاد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، صفاری سفیر جمهوری اسلامی ایران، سرپرست رایزنی فرهنگی کشورمان و شماری از شخصیت های علمی، فرهنگی، ایرانشناسی و علاقمندان به فرهنگ ایران برگزار شد.
خرمشاد در این مراسم به بررسی و تحلیل شخصیت خیام پرداخت و گفت: به عنوان یک ایرانی جز تشکر نمیتوانم چیزی بگویم. هزار سال پس از خیام و هزاران کیلومتر دورتر از سرزمین خیام در اسپانیا افرادی گرد هم آمدهاند و درباره شخصیت ادبی ، فلسفی و علمی صحبت میکنند.
وی افزود: به عنوان یک همیشه دانشجو این پرسش را مطرح می کنم که چرا ما و شما خیام را بزرگ میدانیم و تجلیل میکنیم؟ دلیل اول این است که عمر خیام مرد علم و فرهنگ بود و دلیل دوم این که عالمی چند وجهی و پیچیده بود. خیام رسالههایی درباره مکانیک، هیدرواستاتیک، هواشناسی، نظریه در مورد موسیقی و بحثی در مورد هندسه تزئینی دارد. گفته میشود که گنبد شمالی مسجد اصفهان براساس محاسبات خیام طراحی شده است.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: آخرین رساله فلسفی او نشانگر گرایشهای اوست. او یک عارف بود زیرا فرق هست بین عرفان و تصوف، عرفان در چارچوب تشیع و تصوف در چارچوب اهل سنت مطرح است. در اثبات عارف بودن خیام مطالبی گفته شده است که به مواردی اشاره می کنم. بعضیها او را حجهالحق و بعضیها او را امام نامیدهاند. اینها واژگانی است که به عرفا نسبت داده میشود.
وی تصریح کرد: بعضی می گویند خیام فقیه بوده و علاوه بر این طبیب هم بوده است. چون گفته می شود به طور مشخص آبله سلطان سنجر را درمان کرده است. عمر خیام به عنوان کسی که در نیشابور و خراسان زاده شده است همعصر کسان دیگری بوده است، وقتی خیام زندگی خود را شروع میکند ابن سینا و بیرونی در انتهای زندگی خود بوده اند. فارابی، رازی، ابن سینا و بیرونی همه عالم بودهاند شبیه خیام. این عصر یعنی هزار سال پیش تصویر ایران را در حوزه علمی نشان میدهد. وقتی همزمان در نقاط مختلف ایران کسانی مثل خیام زندگی می کرده یعنی در ایران فضای علمی حاکم بود. یعنی ایران فقط سرزمین شعر نبوده ، سرزمین طب، عرفان ، فلسفه ، ریاضی و نجوم و ... بوده است.
خرمشاد گفت: خیام خیلی پیش از کپرنیک به غزالی ثابت کرده که جهان به دور زمین نمی گردد و دو حرکت وضعی و انتقالی دارد. تقویم جلالی به عنوان تقویم ایران و افغانستان کم خطا ترین تقویم بشری است که خیام تنظیم نموده است به عنوان یک مرد فرهنگی رساله ای به نام نوروزنامه دارد که در آن با نثری بسیار زیبا نوروز را توصیف کرده است. رسیدن علم خیام از ده قرن تاکنون و جریان یافتن علم او در ایران که تا روم گسترده بود نشان می دهد که علم در روزگاران قدیم حد و مرز نداشته است و اجداد ما بخل نداشته اند و آن را اشاعه می دادند.
وی افزود: امیدوارم که در عصر ما هم اینگونه باشد و همه ملتها از دستاوردهای علمی بهره مند شود. به عنوان یک معلم ایرانی شهادت میدهم که ایران بازگشت به عصر طلایی علم و تمدن را پایهگذاری کرده و برای رسیدن به قله های علم و تمدن مصمم است. در این جستجو بعضی از پارادوکسهای مدرنیته حل می شود. از جمله پارادوکس علم و دین و این شرایطی است که امیدواریم با رسیدن به آن با کمک دوستان و علاقمندانش خدمتی به همه انسانیت شود.
در ادامه مراسم کارمن اسکریبانو رودناس از دانشگاه سنپابلو، سانتیاگو اسکوبارگومز از دانشگاه کمپلوتنسه و خوسه فرانسیسکو کوتیاس از دانشگاه آلیکانته مقالات علمی خود را درباره عمرخیام نیشابوری ارائه کردند. در حاشیه این همایش نمایشگاهی از کتابهای نوشته شده درباره خیام و همچنین رباعیات این دانشمند و شاعر ایرانی به زبان اسپانیایی برپا شد.