به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد و بررسی کتاب "مردم‌نگاری سفر" اثر نعمت الله فاضلی روز چهارشنبه چهارم خرداد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
دکتر محمد امین قانعی راد عضو هیئت علمی مرکز سیاست علمی کشور و رئیس انجمن جامعه شناسی ایران با اشاره به اینکه این کتاب در حوزه جامعه شناسی مردم مدار قرار دارد گفت: کتاب در حوزه جامعه شناسی مردم مدار قرار دارد و از اینرو انجمن جامعه شناسی ایران به بررسی این کتاب می‌پردازد.
وی افزود: این کتاب نشان دهنده شیوه جدید تولید دانش است که با سبک حرفه‌ای و آکادمیک دانشگاهی به مفهوم کلاسیک خود تفاوت دارد. بر این اساس ممکن است در حوزه آکادمیک کشور از جنبه آکادمیک مورد نقد قرار گیرد.
این استاد جامعه شناسی تصریح کرد: شیوه جدید تولید دانش ویژگی‌هایی دارد که مؤلف به آنها پرداخته است. گسترش مقوله سرگرمی سازی به عنوان یک فرایند اجتماعی مهم در دوره مدرن متأخر شکل گرفت. این مقوله به عنوان غلبه فرهنگ عامه پسند در سطح جامعه است. هدف آن لذت بخش کردن زندگی برای همه جامعه است و نه صرفاً قشر نخبه.
وی افزود: فرهنگ عامه پسند مرهون توسعه دموکراتیزه شدن جامعه است. ما نیز با این موضوع به نوعی روبرو خواهیم شد. باید توجه داشت که بحث سرگرمی‌سازی دارد همه حوزه های علوم را فتح می‌کند. هنر، سینما، رسانه و نهایتاً آموزش متأثر از آن شده اند.
وی تأکید کرد: بر اساس القای نویسنده، کتاب از چارچوب رسمی خارج می‌شود و می‌خواهد خواننده را سرگرم کند. هر فصل از کتاب شبیه داستانی کوتاه است که یک محور خاص دارد و از جایی شروع و به جایی ختم می‌شود.
قانعی راد در ادامه یادآور شد: شکل گیری نوع جدید تولید دانش در دنیا با یک چرخش سیاسی هم همراه بوده است. این به دلیل ارتباط دانش و قدرت است. گسترش علوم انسانی مردم مدار در غرب همراه با یک چرخش سیاسی همراه بود که به تعبیر من موج دوم دموکراتیزه شدن جامعه است. این موج دوم را اگر پست مدرن شدن جامعه بنامیم که رشد فردیت و تکثراگرایی ویژگی آن است به تدریج به سمت خرده روایتها حرکت می‌کند.
وی تصریح کرد: همزمان با این موضوع به سمت روایتهای فردی کشانده می‌شویم و این گرایش خیلی مهم است. کلی گرایی و جهان شمول گرایی که در علم یک ارزش است در پست مدرن شدن جامعه دیگر اصالت ندارد. این سنخ از جامعه همراه با افزایش نقش گروههای مختلف اجتماعی شناخته می شود که در عرصه دانش نیز این تکثرگرایی دارد رسوخ می‌کند.
این استاد جامعه شناسی در پایان یادآور شد: این تحول را اگر چه باید پاس داشت که می‌تواند شروع یک عصر خلاق در دانش باشد ولی باید توجه داشت که بدون دیالوگ بین نظرگاههای متفاوت پراکندگی و پاشیدگی در عرصه علم رخ خواهد داد.
در ادامه این نشست دکتر علی رضا کمره‌ای با اشاره به اینکه محتوای کتاب نسبتی با تولید دانش و روش آن دارد گفت: این شیوه تولید دانش قابل اعتنا است. این روش جدید است و از شیوه‌های دانشگاهی متصلب دور است.
وی تصریح کرد: زبان وسیله انتقال است. در مواردی زبان علاوه بر اینکه وسیله انتقال است در مفهوم و معناسازی نیز نقش جدی بازی می‌کند. این موضوع در این کتاب اتفاق افتاده است.
وی افزود: زبان کتابت این اثر رسمی نیست. این زبان، گفتاری نوشتاری است و گرم و پویا است. توأمانی گوینده و شنونده در این کتاب رعایت شده است. نثر این اثر ساده، صمیمی و البته سطحی نیست.
وی یادآور شد: کتاب سرشار از کنایه است و این کنایه‌ها قابل تأمل هستند. نویسنده در این کتاب دست به اعتراف می‌زند و از اینرو آنرا باورپذیر کرده است. او در این اثر خودنمایی و تظاهر نکرده است و نوعی سادگی در گفتار او مشهود است.
وی افزود: کتاب چون موضوعات مختلف را مورد توجه قرار داده لذا فهرست مطالب آن گویای محتوای کتاب نیست و بر این اساس نمایه درون مایه کتاب در انتهای کتاب ضروری می‌نماید.