دکتر محمد بقایی (ماکان)درمورد اینکه رسانههای جهان قدرت انتقال تفکر عمیق نظری را به مخاطبان عام ندارند گفت: بطور کلی رسانهها رابطهای برای اطلاع رسانی و آگاهی مخاطبان خود را دارند که تابع شرایط خاص هستند. این شرایط خاص آنان را بر آن میدارد که مهمترین مسائل را در قالبهای کوتاه به مخاطبان خود عرضه کنند. بنابراین از وسایل ارتباط جمعی یا باصطلاح رسانهها نمیتوان انتظارداشت در بسط ظرایف و دقایقی که مشاهده میشود تعمق داشته باشند.
وی افزود: زیرا در این صورت نه تنها مخاطبان خود را از دست میدهند بلکه از وظیفه اصلی خود نیز دور میافتند. از همین روست که اصطلاح ادبیات ژورنالیستی به معنای اطلاعات و آگاهیهای کوتاه و عاجل به شمار میروند، چندان که برخی، نگاههای سخت منتقدانه به آن دارند. ایرج میرزا شاعرمعروف عصرما در قطعهای با اشاره به همین مفهوم به یک روزنامه نگار میگوید:
/ای همسفرعزیزمن،مجد افکارتو خنده آورنده است رو هوچی و روزنامه چی شو این است که فایدت دهنده است/
این کارشناس ادبی و فلسفی درباره اینکه چه راهکارهایی باید اتخاذ کرد تا تفکر ژرف هنگام انتقال به مخاطب عوام زده نشود، اظهارداشت: هنر هر روزنامه نگاری خواه به صورت مکتوب یا شنیداری یا تصویری در این است که با توجه به تحولات اجتماعی و فرهنگی و فکری که در دنیای امروز پیش آمده مطالب مورد نیاز را به صورتی موجز و مفید در اختیار مخاطب خویش که بطور معمول فرصت مطالعات عمیق را تدارند، قراردهند و نیاز او را برای کسب آگاهیهای لازم برطرف سازند.
این محقق و پژوهشگر ادامه داد: چنین امری نیاز به مهارت و آگاهی لازم دارد که روزنامه نگار باید در حوزه تخصصی خود بدان آراسته باشد و این امتیازی است که هر مخاطبی به آسانی آن را در مییابد و اگر چنین احساسی به او دست ندهد طبیعتاً از آن روزنام نگار و ارگان وابسته به او جدا میشود. پایین بودنشمارگان مطبوعات و همچنین بینندگان و شنوندگان رسانههای تصویری و شنیداری سر در همین نکته دارند.
بقایی درمورد اینکه تاچه اندازه ضرورت تأمل نظری در باب پیشگیری از انتقال ناقص آرای ژرف به مخاطبان عام مهم است، تصریح کرد: برجستهترین هنرهر روزنامه نگاری در این است که موضوعات دشوار و پیچیده را تبدیل به مفاهیم قابل فهم برای همه مردم سازد، زیرا مخاطبان او از طیفهای مختلف جامعه میباشند. بنابراین به کاربردن اصطلاحات و کلمات دور از ذهن و بسیار ادیبانه و مفاهیم و معانی نامستعمل نه تنها موجب بد فهمی میشود بلکه مخاطب را از مفاهیم اصلی دور میسازد. همه این موارد اصول اساسی حرفه روزنامه نگاری را شکل میدهد و موجب پیوند بیشتر میان روزنامه نگار و مخاطب او میشود.