دقت بالا و کاهش آسیب های حین عمل جراحی از مهمترین چالش های اتاقهای جراحی است که در این راستا محققان کشور موفق به عرضه سامانه راهبری جراحی هوشمند شدند که می تواند با دقت 5/1 میلیمتر پزشک را در جراحی ها یاری کند.

به گزارش خبرنگار مهر، سامانه راهبری جراحی هوشمند یا  Intellingent Sugery System در جراحی های گوش، حلق، بینی و مغر و اعصاب با حمایت از مرکز همکاری های فناوری و نوآوری نهاد ریاست جمهوری در مرکز رشد لوازم و تجیهزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحی و ساخته شده و به صورت بالینی مورد آزمایش و بهره برداری گرفته است.

سامانه راهبری جراحی هوشمند یا سیستم Navigation قادر است با استفاده از روشهای مرسوم چون CT اسکن و MRI و استفاده از سیستم های ردگیری دقیق اطلاعات لازم برای تشخیص و درمان بیماران را در اختیار جراح قرار دهد.
 
این سامانه مجهز به دوربین های تخصصی ردگیری است که علاوه بر تعیین موقعیت ابزار جراحی و ردگیری آنها می تواند تصاویر دو بعدی و سه بعدی را به پزشک ارائه دهد تا وی بتواند با اطلاعات کامل تری از محل ابزار خود و بافت پیش رو، عمل مورد نظر را با حداکثر دقت انجام دهد.
 
این سامانه به جراح این امکان را می دهد که تمامی داده ها را در پایگاه داده‌ها به صورت اتوماتیک ذخیره و تمامی فرآیندها را در رایانه شخصی خود طرح ریزی و با انتقال این داده ها به سیستم موجود در اتاق عمل فرایند جراحی را پیاده سازی کند.
به این ترتیب پزشک می تواند فرآیند جراحی خود را قبل از عمل شبیه سازی و اثرات احتمالی آن را بررسی و در صورت لزوم رویکرد متفاوتی را به کار برد.
 
این سامانه با حضور رئیس جمهوری و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بیمارستان امام خمینی(ره) تهران رونمایی شد. 
 
کاربردهای سامانه جراحی هوشمند

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو درگفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه این سامانه در جراحی های مغز و اعصاب و گوش، حلق و بینی به کار برده می شود، گفت: در گذشته جراحان برای انجام این نوع جراحی ها، ابزار جراحی را از راه بینی وارد می کردند و عمل مورد نظر را انجام می دادند که با عرضه این سامانه پرشکان با دقت بالاتری اعمال جراحی را انجام می دهند.
 
دکتر سعید سرکار با اشاره به عملکرد این سامانه اظهار داشت: این سامانه با استفاده از فلشی موقعیت ابزار جراحی را با دقت 1.5 میلیمتر به پزشک اعلام می کند که ادامه مسیر دهد یا در صورت ادامه مسیر به بافت مغز آسیب می رسد.
 
وی با بیان اینکه این سامانه خطاهای حین عمل جراحی را به حداقل می رساند خاطرنشان کرد: به دلیل قیمت زیاد این سامانه (500 میلیون تومان به بالا) تاکنون در اتاقهای جراحی به کار برده نمی شد از این رو از 5 سال پیش تحقیقات بر روی این سامانه آغاز شد و در نهایت موفق به تولید این سامانه شدیم.
 
سرکار اضافه کرد: این سامانه با همکاری متخصصانی از حوزه های مهندسی مکانیک، الکترونیک، کامپیوتر و جراحان مغز و اعصاب طراحی و ساخته شد.     
 
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به کاربردهای این سامانه ادامه داد: از این سامانه تاکنون در 27 عمل جراحی گوش و حلق و بینی مورد استفاده قرار گرفته است که نتایج مطلوبی از آن به دست آمده است.
 
وی همچنین به آغاز استفاده از این سامانه در جراحی های مغز و اعصاب خبر داد و افزود: جراحی های مغز و اعصاب شرایط ویژه ای را می طلبد که با توجه به نتایج به دست آمده از نمونه ها به تدریج این سامانه در جراحی های مغز و اعصاب به کار برده خواهد شد.
 
دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو از کاربردی شدن این سامانه خبر داد و گفت: پس از انجام تستهای اولیه و حصول اطمینان جراحان از کارایی های این سامانه، موفق به دریافت 5 مورد تقاضا برای استفاده از این دستگاه شدیم که ظرف سه ماه آینده در اختیار مراکز سفارش دهنده قرار می گیرد.