خطر "تجرد قطعی" برای دختران/ نیاز مبرم به آمایش جنسیتی دانشجویان

اردشیر انتظاری آسیب‌شناس در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه زنان 67 درصد دانشجویان در مقطع کارشناسی را تشکیل می‌دهند گفت: حضور 67 درصدی خانم‌ها در مقطع کارشناسی دانشگاه‌ها از این جهت مشکل‌زا دیده می‌شود که در عرضه نیروی کارشناسی در کشور، نیروی کارشناسی خانم‌ها بر نیروی کارشناسی آقایان غلبه پیدا می‌کند که این مشکلاتی را در عرصه فرهنگ جامعه ایرانی دارد چرا که در جامعه ایرانی معمولاً مرد، مسئول تأمین معاش خانواده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در عین حال تأکید کرد: البته از نظر فرهنگی نیز مشکلی برای کار کردن خانم‌ها وجود ندارد اما خانم‌ها مسئول تأمین معاش خانواده نیستند. بنابراین در این شرایط چنانچه نسبت‌ دختران در ترکیب جنسیتی در مقطع کارشناسی دانشگاه‌ها بالاتر برود پیامدهای مناسبی در ارتباط با بازار اشتغال موجود در جامعه ندارد و منجر به بروز مشکلاتی می‌شود.

انتظاری افزود: در صورتی که غلبه دانشجویان مقطع کارشناسی با خانم‌ها باشد با وجود اینکه خانم‌ها مسئول تأمین معاش نیستند اما نسبت جنسیتی اشتغال به نفع خانم‌ها تغییر می‌کند و منجر به تشدید آسیب بیکاری برای آقایان می‌شود. تغییر نسبت جنسیتی به نفع خانم‌ها را بخصوص در مشاغل دفتری و دولتی داشته‌ایم.

وی افزایش سن ازدواج در جامعه را آسیب دیگر بیشتر بودن نسبت دختران در ترکیب جنسیتی دانشگاه‌ها دانست و گفت: غلبه خانم‌ها در ترکیب جنسیتی دانشجویان منجر به محدودتر شدن دایره همسرگزینی برای خانم‌ها می‌شود. دختری که مدرک لیسانس اخذ می‌کند دیگر تمامی پسرانی که تحصیلاتی کمتر از لیسانس دارند از دایره همسرگزینی‌اش خارج می‌شوند و این باعث می‌شود فرصت ازدواج برای دخترانی که تحصیلات بالاتری دارند کمتر شود.

این آسیب‌شناس با بیان اینکه "دختر دیپلمه بیشتر فرصت ازدواج دارد تا دختر لیسانسه" به مهر گفت: وقتی شاهد زیاد شدن تعداد دختران تحصیلکرده باشیم یک موقع به جایی می‌رسیم که اساساً دیگر ازدواج برایشان اتفاق نمی‌افتد و این دختران به مرحله "تجرد قطعی" می رسند. مشکل "تجرد قطعی" را در حال حاضر داریم چرا که دختران زیادی داریم که تحصیلکرده و شاغل هم هستند ولی مجردند.

اردشیر انتظاری از مسئولان آموزش عالی کشور خواستار اجرای آمایش جنسیتی دانشجویان شد و به مهر گفت: مسئولان آموزش عالی باید به سمت تنظیمات جدیدی در برنامه‌های آموزشی و نسبت جنسیتی دانشجویان بروند. به عنوان مثال فرصت‌های برابر برای دختران و پسران برای تحصیل در مقطع کارشناسی ایجاد شود. البته در تحصیلات تکمیلی نسبت خانم‌ها و آقایان نسبتاً متوازن است.

وی افزود: در شرایط مساوی، دختران شانس بیشتری برای قبولی در مقطع کارشناسی دارند البته در مقطع کارشناسی‌ارشد هم شانس قبولی دخترها بیشتر است که باید در این باره تجدیدنظر صورت گیرد. یک روش تجدیدنظر می‌تواند تغییر نسبت جنسیتی در رشته‌های مختلف باشد. به عنوان مثال حداقل 50 درصد پذیرش دانشجو در هر رشته را به مردان اختصاص دهیم.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی از "تغییر شیوه ارزشیابی برای پذیرش دانشجو" به عنوان راهکاری برای متناسب شدن ترکیب جنسیتی دانشجویان نام برد و به مهر گفت: نوع ارزشیابی فعلی داوطلبان آموزش عالی متناسب با روحیات و مهارت‌های خانم‌ها است چون مبتنی بر حفظیات است بنابراین خانم‌ها بیشتر در کنکور موفق می‌شوند.

انتظاری برای ریشه‌یابی افزایش سهم دختران در جمعیت دانشجویی کشور به ویژگی‌های نظام آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: در مدارس دخترانه معلمان غالباً زن هستند و معلمان زن از رضایت شغلی بیشتری نسبت به معلمان مرد برخوردارند و این بر روی افزایش کارایی و بهره‌وری آموزشی در مدارس دخترانه موثر است بنابراین محصولاتی که از مدارس دخترانه خارج می‌شوند در کنکور موفق‌تر ظاهر می‌شوند.

وی تأکید کرد: طرح موضوع بالاتر بودن بهره‌وری آموزشی مدارس دخترانه نسبت به مدارس پسرانه، به معنای این نیست که برای تناسب قبولی دختران و پسران در کنکور باید به سمت کاهش بهره‌وری مدارس دخترانه برویم بلکه راهکار این است که اشکال در مدارس پسرانه را برطرف کنیم و مشکلات رضایت شغلی معلمان مرد در مدارس پسرانه را حل کنیم تا بهره‌وری در مدارس پسرانه نیز افزایش پیدا کند و پسران در رقابت با دختران کم نیاورند.