دکتر محمد بقایی ماکان در مورد ضعف تألیفات در حوزه اندیشه در کشور به خبرنگار مهر گفت: در طول تاریخ، آفرینشهای فکری پیوسته تابع شرایط اجتماعی بودهاند. بدین معنا که هرگاه جامعه از رفاهِ مادی، آزادی و تسامح برخوردار بوده نه تنها آفرینشهای فکری بلکه مصنوعات مادی نیز از کیفیت و کمیت بالایی برخوردار بودهاند. مثال بارز این مدعا را میتوان در تطور تاریخ آتن یافت که به سه دوره زرین، سیمین و مسین قابل تقسیم است.
این کارشناس ادبیات فارسی ادامه داد: در دوره نخست به دلیل آنکه شرایط یاد شده در این سرزمین موجود بوده اکابر تاریخ فلسفه نظیر افلاطون از آن برخاستهاند که به گفته آلفرد نورث وایتهد فیلسوف قرن بیستمی، هنوز اندیشههای او در مقیاس با دیگر فیلسوفان از تازهگی بارزی برخوردار است. بنابراین طبیعی است عدم ویژگیهای یادشده در هر جامعهای میتواند نتیجه عکس دربرداشته باشد.
این محقق و پژوهشگر حوزه ادبیات و فلسفه در مورد اینکه چرا محققان و اندیشمندان ما کار ترجمه آثار غربی را به تألیف در آن زمینه ترجیح میدهند نیز گفت: حقیقت این است که دنیای شرق نه تنها در زمینه مصنوعات مادی به پختهخواری عادت کرده بلکه در حوزه فکری نیز همین طریق را دنبال می‌کند. فراموش نکنیم که بیشترین و مهمترین تحقیقات ایرانشناسی از کشف مفاهیم خطوط باستانی گرفته تا تاریخ اجتماعی و سیاسی و همچنین تذکرهنویسی محصول غرب است.
این نویسنده و مترجم تصریح کرد: از این نکته میتوان نتیجه گرفت که فعالیتهای پژوهشی و تحقیقی نیز از همان الگوی پختهخواری پیروی می‌کند و به ندرت میتوان آثار درخور توجهی یافت که حاصل اندیشه محققان داخلی باشد. این ضعف و ایراد بطور طبیعی سر در مسائلی دارد که شرح آن مثنوی هفتاد من کاغذ است.