به گزارش خبرنگار مهر، کاشی های مسجد جامع یزد به ویژه در مناره ها و گنبد مسجد، چشم هر بیننده ای را خیره می کند و به واقع اوج هنر کاشیکاری ایرانی را به نمایش می گذارد.
اما برخی منابع آگاه اعلام کردند که کاشی های مسجد جامع یزد که قرار بود مرمت شود، به طور کل تعویض شد و کاشیهای ماشینی جایگزین آن شده است.
کاشیهای قدیمی مسجد جامع یزد تماما کار دست بوده و توسط اساتید کاشی کاری در سالها پیش انجام شده است.
این کاشیها پس از جدا شدن کامل از مناره ها به اداره میراث فرهنگی استان یزد منتقل شده است.
اما حکایت ترمیم مناره ها و گنبد مسجد که در نهایت به تعویض کامل کاشیها رسید به همین جا ختم نشد و ترمیم گلدسته ها بدون توجه به بدنه پایینی آن سبب تخریب بخشی از این بنای تاریخی شده است.
همین منابع اعلام کرده اند: ترمیم بنا دیگر از دست استادکاران یزدی خارج است و میراث فرهنگی چشم انتظار گروهی از مرمتگران اصفهانی هستند.
پیگیریهای مهر در مورد وضعیت مسجد جامع و علت تعویض کاشیها تاکنون به سرانجام نرسید و امکان برقراری ارتباط با فلاح نژاد، مسئول امور مرمتی اداره میراث فرهنگی و مدیرکل این اداره میسر نشد.
خبرنگار مهر طی هفته جاری قرار است با یکی از کارشناسان میراث فرهنگی در این زمینه به گفتگو بنشیند که حاصل آن متعاقبا اطلاع رسانی خواهد شد.
و اما تاریخچه مسجد جامع یزد
بنای این مسجد با عظمت قرنهاست که از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد چنانکه در کتب تاریخ یزد آمده است که مسجد را بر جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است.
مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری به دستور گرشاسب از نوادگان علاء الدوله کالنجار ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار سید رکن الدین محمد قاضی است.
هنر معماری بی نظیر ایرانی در گچکاری، شبستان، صحن، گنبد، کاشیکاری و مناره های برافراشته آن جلوه گر است.
زیباترین بخش بنا را می توان مجموعه ایوان و گنبدخانه و فضای پیرامون آن نام برد.
نمای ایوان رفیع با مجموعه ای از زیباترین تزئینات کاشی معرق و نقوش اسلیمی و گیاهی و نیز گره چینی پوشانده شده است.
این تزئینات همراه با آجرهای ضربی و نقوش معقلی و کتیبه های کاشی معرق و کوفی بنایی، مجموعه ای بدیع و خیره کننده آفریده که تحسین هر بیننده ای را بر می انگیزد.
محراب اصلی یا محراب واقع در گنبدخانه مزین به انواع کاشی معرق و کتیبه آجر ضربی است و بر دو کاشی ستاره ای شکل منصوب در آن، نام استادکار و تاریخ محراب در سال 777 هجری قمری نقش بسته است.
گنبد زیبای مسجد از نوع دو پوسته پیوسته بوده و بر آن نقش گل صابونکی معقلی با ظرافت اجرا شده است و بر ساقه آن عبارت "الملک لل"ه به خط کوفی تکرار شده است.
دو مناره مسجد که ارتقاع تقریبی آن از کف تا نوک آن 52 متر است، دارای قطری در حدود هشت متر هستند که در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال 1313 فروریخته و دوباره تجدید بنا شده است.
یکی از این مناره ها دارای پلکان دو طرفه است.
عده ای نقل کرده اند که دو مناره این بنا توسط یک استاد و شاگرد آن بنا شده که مناره بنا شده توسط استاد فقط دارای یک پلکان است اما مناره بنا شده توسط شاگرد دارای پلکان دو طرفه است که این امر تحسین و تعجب استاد را در آن زمان برانگیخته است.
................................
عکس: مسعود ساکی