به گزارش خبرنگار مهر، بناهای تاریخی همواره به دلایل مختلفی مورد آسیب قرار گرفته یا تحت تاثیر عوامل مختلف دچار فرسایش می شود.
یکی از این موارد عوامل انسانی است که باعث می شود که روند فرسایش و تخریب در بناهای تاریخی با شدت و گستردگی بیشتری رخ دهد.
قلعه تاریخی پوسکان شهرستان کازرون فارس نیز از این دسته از آثار به شمار می رود که نیاز به مراقبت و محافظت بیشتری دارد تا روند فرسایش بنا کنترل شود.
قلعه تاریخی پوسکان
در این رابطه عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: پراکندگی گسترده آثار به جا مانده از دوران ساسانیان در شهرستان کازرون و کمبود مشهود اعتبارات تخصیصی و همچنین ناکافی بودن نیروهای یگان حفاظت برای حراست از این آثار، هم فشار زیادی را به این نیروها وارد آورده و هم باعث شده که فرسایشهای طبیعی و برخی عوامل انسانی، عمدی یا غیرعمدی به جان این بناهای تاریخی بیافتند.
محسن عباسپور ادامه داد: در این بین برخی از آثار برجسته ای که نزدیک به جاده های دسترسی قرار دارند تا حدودی از زیانهای ناشی از عدم حفاظت کامل جان سالم به در برده اند اما تعداد قابل توجهی از آثار دیگر که در فاصله های دوری از جاده های دسترسی قرار دارند و پراکندگی قابل ملاحظه ای هم در میان آنها مشاهده می شود از تخریبها در امان نمانده اند.
آسیبها و فرسایش بنا
وی اظهار داشت: بدون شک یکی از بارزترین مصداقهای این دست از بناها، قلعه پوسکان کازرون است که گرچه فاصله افقی آن بر روی نقشه با شهر کازرون نزدیک به 20 کیلومتر است اما برای دسترسی به آن به دلیل کوهستانی بودن و فقدان جاده دسترسی مناسب باید مسیری حداقل 80 کیلومتری به سمت جنوب شرقی کازرون و در جاده های نسبتا صعب العبور طی شود.
عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون در خصوص مشکلات این قلعه بیان کرد:عدم ایجاد جاده مناسب دسترسی به این قلعه تاریخی و طولانی بودن مسیر آن نسبت به جاده های اصلی از یک سو باعث شده گردشگران امکان حضور در آن را نداشته باشند و از سوی دیگر نیز به واسطه سخت بودن شرایط حفاظت از آن، کار را برای ماموران سازمان میراث فرهنگی برای حفاظت از این بنای تاریخی دشوار کرده است.
عباس پور ادامه داد: این بنا بارها توسط حفارهای غیرمجاز مورد تعرض قرار گرفته و یا در هنگام بارندگی یا مواقع ضرورت توسط برخی چوپانهای محلی به عنوان مامنی برای نگهداری دامها استفاده می شود که هر دو این موارد صدماتی را به بنا وارد کرده است.
وی اظهار داشت: بدون شک شدت فرسایش این بنا و مقایسه وضعیت فعلی آن با گزارشها و نتایج مطالعاتی که در دهه های پیش توسط پژوهشگران و مورخان منتشر شده و در دسترس است بیانگر گستردگی تخریبها در قلعه پوسکان است و ضرورت توجه ویژه به آن را دو چندان می کند.
عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون با بیان اینکه این تخریبها هم شامل خود قلعه شده و هم شامل برخی بناهای پیرامونی مانند مسیر انتقال آب و یا پل کوچکی در نزدیکی آن است، تصریح کرد: به طور حتم چنانچه سازمان میراث فرهنگی خود را متعهد به حفظ بناهای تاریخی می داند باید هرچه سریعتر با تخصیص اعتباری ویژه، حداقل یک فصل مرمت را در این قلعه تاریخی تعریف و اجرا کند تا از تخریبهای وارد شده به بنا کاسته شود.
عباس پور تصریح کرد: علاوه بر این بنای مذکور از معدود قلعه های بجا مانده از بناهای هم عصر خود است زیرا براساس مطالعات صورت گرفته به احتمال زیاد مربوط به سده های نخستین اسلامی است.
وی افزود: قلعه پوسکان ازجمله بناهایی است که به واسطه مصالح به کار رفته در آن و نوع تیرکشها و سازه مربع شکل آن مشابه معماری دوران ساسانیان است و هم شاخصهای متعددی از معماری قلعه های ایرانی در آغاز دوره اسلامی را دارد.
عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون گفت: این بنا مربع شکل بوده و در دو طبقه احداث شده و تنها یک ورودی کوچک دارد که با در نظر گرفتن چهار برج در چهارگوشه بنا می توان به اهمیت حفاظت از آن در زمان استفاده پی برد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر دو برج غربی و شرقی بنا با تخریب جدی مواجه شده اند و تخریبهای زیادی هم در دیواره های داخلی قلعه مشاهده می شود اما کلیت بنا هنوز شکل کلی خود را حفظ کرده و استحکام اولیه را داشته اما نیاز اساسی به اقدامات مرمتی و آوار برداری دارد.
عباس پور اظهار داشت: ازجمله کاربریهایی که مورخان و پژوهشگران برای این سازه تاریخی عنوان کرده اند، قلعه ای نظامی و یا محلی برای اسکان و اقامتگاه فرمانداران و یا مالکان محلی است.